Resovia Sacra, 2020, Tom 27

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/35932

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 20 z 33

Liturgia domowa jako realizacja biblijnych zasad życia rodzinnego
Janiec, Zdzisław (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2020)
Podjęty temat artykułu: Liturgia domowa jako realizacja biblijnych zasad życia rodzinnego jest ciągle aktualny i zasadny. Dotyczy on kultu Boga w liturgii domowej i rodziny chrześcijańskiej żyjącej według biblijnych zasad. Problem niniejszego studium streszcza się w pytaniu: na ile liturgia domowa ułatwia i inspiruje do realizowania zasad życia rodzinnego zawartych w Biblii? By na nie odpowiedzieć, rozprawę ustrukturyzowano w dwie części: zasady życia rodzinnego w Piśmie Świętym (1) i liturgia domowa (2). Przeprowadzone analizy teologiczno-biblijno-liturgiczne doprowadziły do osiągnięcia zamierzonego celu w postaci konkretnych wniosków. Opracowanie pokazało, iż należy (szczególnie w obecnym czasie trwającej pandemii) bardziej dowartościować i docenić liturgię domową, która sprzyja realizacji zasad życia rodzinnego zawartych w Dekalogu i Biblii. Przedstawione konkluzje artykułu świadczą o jego oryginalności i inspirują do dalszych poszukiwań badawczych w omawianej tematyce.
Sakrament chrztu w świetle uchwał Synodu Diecezji Rzeszowskiej
Story, Marek (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2020)
A diocesan synod should be convened when deemed necessary by the diocesan bishop. In the Diocese of Rzeszów, which was set up in 1992 by Pope John Paul II, the synod was announced on November 21, 1998. The first session of the Synod of the Diocese of Rzeszów took place on March 24, 1999 and the solemn closure meeting on November 20, 2004. In a decree issued on that day, Kazimierz Górny, the Bishop of the Diocese of Rzeszów, approved the resolutions and announced them as the diocesan particular law. The resolutions of the synod became effective on January 19, 2005. The following article presents the rules of the particular law in regard to celebrating the sacrament of baptism, which is the “gate” to other sacraments, in the parishes of the Diocese of Rzeszów. The Church, which safeguards the deposit of sacraments, has the right to formulate the rules of their valid and respectful celebration. The author of this article discusses matters related to the baptism of children as well as adults. The article presents aspects related to the minister of the sacrament, parents and godparents, as well as the time and place of the celebration of baptism. It also refers to the “Instruction on celebrating the sacrament of baptism” which includes a lot of practical advice and pastoral suggestions for the ministers in order for the celebration of this sacrament to have influence on the formation of the religious life of the child’s parents, godparents and other related people. Following the common law norms, the Synod of the Diocese of Rzeszów highlights that priests should often remind their believers, both in the church and during the catechesis, about the meaning of this sacrament. It is necessary for salvation; through it the human being is freed from their sins and thus receives the dignity of the Child of God, becomes similar to Christ and gets included into the Catholic Church community. Priests should faithfully observe the liturgical regulations which set forth the way in which baptism should be celebrated, and respectfully treat other canonical norms. They are responsible for the correct documentation of this celebration by making a mandatory note in the parish book of the baptized.
Wartość tradycji w dialogu z współczesnością
Czupryk, Rafał (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2020)
Człowiek współczesny, chcąc określić swoje miejsce w czasie, potrzebuje więzi i ciągłości, potrzebuje pamięci i wiedzy o dziedzictwie przeszłości. Siłą twórczej świadomości, dzięki której bez lęku może wychylić się ku przyszłości, jest tradycja. Tradycja jest zjawiskiem dynamicznym, tzn. nie dziedziczy się jej jako czegoś gotowego, już wypracowanego. Chcąc ją „mieć”, trzeba kształtować ją z wielkim trudem, a nawet „pielęgnować”. Wobec przeszłości trzeba przyjąć postawę szacunku, uznania, a jak trzeba, to i zachwytu lub ocenić ją krytycznie. Wówczas trzeba przeżyć ją „jakby na nowo”, wyprowadzając wnioski dla teraźniejszości i przyszłości. Pamięć wspiera świadomość w wyborze tego, co tradycja przekazuje z pokolenia na pokolenie. A przekazuje zasadniczo nadzieję, która ożywia ludzkie pragnienia w dążeniu do celów dobrych i wzniosłych. Pamięć ludzkości, to pamięć o człowieczeństwie, to świadomość o tym, kim jest człowiek w obliczu swych ograniczeń i możliwości. Chcąc odnowić pamięć ludzkości, warto współcześnie podjąć trud poszukiwania sposobu na ożywienie twórczego dialogu tradycji z teraźniejszością. Tradycja, powiązana z dziedzictwem kulturowym, wyraża się w kulturze określonego społeczeństwa i procesie socjalizacji jego członków. Ceniona i pielęgnowana przez wspólnotę, zabezpiecza ją samą: chroni przed sprzeniewierzeniem się wypracowanemu przez pokolenia kulturowemu dziedzictwu; utrwala tożsamość i wolność wspólnoty; motywuje do działań szlachetnych w duchu postaw braterskich i solidarnych.
Andrzej Mazan, Pedagogia Związku Sodalicji Mariańskich uczniów szkół średnich w Polsce w latach 1919-1939, Łomianki 2013, ss. 200, ISBN 978-83-938374-0-3.
Jaworski, Piotr (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2020)
Autorytet papieża Jana Pawła II na Forum Krzyż – Tradycja. Liturgia. Kultura. Wstęp do zagadnienia
Janowiec, Natalia (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2020)
Nauczanie Jana Pawła II obecne jest w wielu mediach masowych przywołujących treści przez niego sygnowane. Jego osoba, traktowana przez wielu chrześcijan jako autorytet, pojawiała się w dyskursie mediów internetowych takich jak np. fora o tematyce katolickiej. Jednym z nich jest polskie Forum Krzyż ‒ Tradycja. Liturgia. Kultura. W artykule tym przedstawiono wyniki wybranych treści odnoszących się do kwestii eutanazji, aborcji i relacji społecznych. Wspomniane badanie wykonano za pomocą jakościowej analizy zawartości odnoszących się bezpośrednio do podejmowanych przez uczestników przywoływanego forum.
Apostola Apostolorum. Maria Magdalena w nauczaniu ojców Kościoła
Krawczyk, Michał (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2020)
Papież Franciszek, ogłaszając swoją decyzję o podniesieniu do rangi święta obchodów liturgicznych dedykowanych Marii Magdalenie, chciał przypomnieć o tej wyjątkowej postaci w historii Kościoła, której przykład życia emanuje także na obecną wspólnotę. Jest to również okazja do wyjaśnienia nieporozumień związanych z jej życiem. Jest to możliwe po zapoznaniu się z nauczaniem ojców Kościoła Zachodniego odnoszącym się do św. Marii Magdaleny i jej wyjątkowej misji jako „apostołki Apostołów”.
Universalismo del peccato e missione dello Spirito Santo alla luce dell’enciclica di San Giovanni Paolo II “Dominum et Vivificantem”
Kopiec, Maksym Adam (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2020)
Sin and its consequences are present in life of every human being. However, the awareness of sin in contemporary world has decreased significantly, both in its individual and social dimensions. That is why this article intends to outline main ideas of the papal teaching about sin and salvific role of the Holy Spirit. Looking into the nature of sin, John Paul II describes it in the light of salvific work of Christ as well as work of the Holy Spirit in the heart of each man and woman. At the core of the sin of crucifixion of Jesus lies rejection of His mission whereas the sin against the Holy Spirit presupposes a radical refusal to be converted and therefore to accept forgiveness offered by God. In this difficult situation the Holy Spirit comes with an offer of the remission of sins. For this action to be successful it is necessary to recognize sin in one’s conscience. That is why the mission of the Holy Spirit consists in convincing of sin, righteousness and judgment. The Pope points out that Jesus Christ’s salvific work encompasses somehow every single human sin. The Holy Spirit reveals in man’s heart economy of God’s love which invites to conversion.
Munus docendi biskupa diecezjalnego w prawodawstwie posoborowym
Krauz, Kacper (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2020)
Artykuł ma na celu ukazanie munus docendi, czyli zadania nauczania biskupa diecezjalnego, który pełni ważną rolę biskupów diecezjalnych w Kościele. Wraz z konsekracją zostaje nałożony na biskupów obowiązek wypełniania zadania nauczania, uświęcania i rządzenia. Biskup diecezjalny zadanie nauczania powinien wykonywać osobiście, a także koordynować jego realizację przez swoich współpracowników, którzy wspierają go w głoszeniu Słowa Bożego. W artykule została zwrócona uwaga na przedmiot i styl przepowiadania oraz sposoby przekazywania Słowa Bożego. Biskup diecezjalny poza osobistym głoszeniem ma również troszczyć się o innych głosicieli doktryny Kościoła. Ukazane zostały kompetencje oraz relacje biskupa diecezjalnego w stosunku do duchowieństwa, wiernych świeckich, nauczania katechetycznego, szkół, uniwersytetów katolickich, uniwersytetów i fakultetów kościelnych, środków społecznego przekazu oraz teologów. Biskupi są autentycznymi nauczycielami i, co warto podkreślić, pozostają tylko narzędziem w ręku Boga, powołanym do nauczania Słowa Bożego. Głoszone Słowo Boże musi być dostosowane do aktualnych problemów ludzi, środowiska i kultury. Słowo Boże biskup musi również wprowadzać w swoje życie, gdyż przez jego świadectwo głoszona Ewangelia zyskuje na wartości. Przedmiotem przepowiadania biskupa diecezjalnego ma być cały depozyt wiary. Biskup diecezjalny ma przekazywać Ewangelię wszystkim wiernym zarówno wierzącym jak i niewierzącym oraz tym, którzy odeszli od praktyki i wiary religijnej.
Relacje, które łączą i trwają – od wspólnot wirtualnych do realnych
Czupryk, Rafał (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2020)
Człowiek jest ze swej natury bytem społecznym, wspólnotowym – spełnia się w relacjach z innymi. Nie może w pełni rozwinąć się jako człowiek – a więc intelektualnie, moralnie, twórczo – bez społeczności innych osób. W tym aspekcie kwestia „wspólnoty” znalazła omówienie w przygotowanym przez Papieża Franciszka Orędziu na 53. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu: «Wszyscy tworzymy jedno» (Ef 4, 25). Od wirtualnych wspólnot społecznościowych do wspólnot ludzkich (2019). W dokumencie Papież odniósł się do kulturotwórczej roli mediów. Wśród ogólnych spostrzeżeń znalazły się cenne inspiracje wychowawcze. W ocenie Franciszka być prawdziwie człowiekiem, prawdziwie osobą, można tylko utrzymując relacje z innymi, skierowując ku innym swoje oblicze. Dlatego miarą wirtualnych wspólnot społecznościowych jest relacja oparta na komunii osób, gdzie każdy wzrasta w swoim człowieczeństwie i autentycznie humanizuje się poprzez spotkanie z innymi.
Katrina Shawver, Henry: a Polish Swimmer’s True Story of Friendship from Auschwitz to America, Ribbon Falls Press, Phoenix, Arizona 2017, pp. 328, ISBN 978-1-7345729-7-1
Nabożny, Marcin (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2020)
Dominanty ukraińskiego nacjonalizmu. Rozważania wokół książki Wiktora Poliszczuka, Ideologia nacjonalizmu ukraińskiego, Wstęp B. Grott, Kraków 2020, ss. 282.
Pomarańska, Renata (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2020)
Krzysztof Siwek, „Powstał prorok jak ogień” (Syr 48,1). Droga Eliasza (Biblijni Bohaterowie Wiary 1), Wydawnictwo Naukowe Collegium Bobolanum, Warszawa 2020, ss. 384, ISBN 978-83-952410-8-6
Kubiś, Adam (1976- ) (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2020)
Paweł Gawron, Ks. Jerzy Popiełuszko – świadek Bożego Miłosierdzia. Rozważania na trzecie piątki miesiąca, Wydawnictwo Św. Stanisława BM, Kraków 2018, ss. 120, ISBN 978-83-7422-902-9.
Szczecina, Grzegorz Kamil (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2020)
Sprawozdanie z działalności Redakcji Studiów Teologiczno-Filozoficznych Diecezji Rzeszowskiej „Resovia Sacra” za lata 2013-2020
Nabożny, Marcin (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2020)
Ksiądz dr Józef Depowski (1879-1939) – kapłan lwowskiej archidiecezji ormiańskiej, nauczyciel, wychowawca i społecznik
Krzyżowski, Tomasz (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2020)
Józef Depowski was born on 29 November 1879 in Ropczyce in a family of farmers, in 1899 he graduated the classical gymnasium in Rzeszów and began studies of philosophy, theology and spiritual formation in the Theological Seminary in Tarnów, which he was obliged to abandon due to health problems. From 1907-1916 he studied in the Faculty of Theology and Philosophy of the Swiss University of Fribourg, where in 1912 he defended his doctoral thesis on the subject of the history of art. In 1912 he became incardinated to the Armenian Catholic Archdiocese of Lviv and in 1913 he took holy orders. After his return to Galicia he undertook the job of a teacher and a catechizer in the gymnasiums in Zamość (1916-1917) and in Ropczyce (1923-1930). He was a teacher and an educator of the youth, he taught several subjects in secondary schools, he served as the headmaster of a gymnasium, the chaplain of a nursery, he was a spiritual leader, the pastoral minister of workers, the initiator of social undertakings, the author of scientific publications. From 1936-1939 he was the administrator the Armenian parish in Tyśmienica. He passed away on 8 November 1939 in Ropczyce, where he was also buried.
Ks. Teofil Lewicki (1875-1952)
Walicki, Bartosz (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2020)
Ks. Teofil Lewicki urodził się 10 października 1879 r. w Laszkach Murowanych. Był absolwentem Gimnazjum w Sanoku. Przygotowanie do kapłaństwa odbył w Seminarium Duchownym w Przemyślu. Sakrament święceń przyjął 31 stycznia 1899 r. Pracował jako wikariusz w Wesołej (1899-1902), Stojańcach (1902-1903), Laszkach (1903-1904), Rakszawie (1904) i Łące (1904-1910). W roku 1911 został zamianowany proboszczem parafii w Trzebosi. W roku 1922 zamianowano go wicedziekanem sokołowskim. Prócz zwykłej pracy duszpasterskiej zajął się renowacją kościoła i zaangażował w działalność społeczną. Przeszedł na emeryturę w roku 1945. Zmarł 21 września 1952 r.
Reklama handlowa na łamach lwowskiej „Gazety Kościelnej” w okresie od 1900 do 1939 r. (na przykładzie wybranych roczników)
Przywara, Agnieszka (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2020)
Reklama towarzyszy człowiekowi od bardzo dawna. Początkowo w formie pozapiśmienniczej, polegającej na ustnym zachwalaniu towarów i usług z czasem przekształciła się we wszechobecne medium. Największy rozwój reklamy przypada na przełom XIX i XX wieku, wraz z upowszechnieniem się prasy. Praktycznie w każdym czasopiśmie, niezależnie od profilu, reklama znajdowała swoje miejsce. Również w wychodzącej we Lwowie w latach 1893-1939 „Gazecie Kościelnej” można odnaleźć liczne inseraty reklamowe. Głównie dotyczyły one usług i artykułów związanych z tematyką czasopisma, czyli skierowane były do duchowieństwa. Z czasem na łamach lwowskiego tygodnika zaczęły się pojawiać także reklamy dotyczące innych branż niezwiązanych z profilem pisma, znajdujące odbiorców również wśród czytelników świeckich. Analiza ogłoszeń reklamowych zamieszczonych na łamach „Gazety Kościelnej” w latach 1900-1939 pozwoliła na prześledzenie nie tylko zmian rodzaju publikowanych anonsów, ale także tego, do jakiej grupy docelowej mogły być kierowane.
Zagadnienie architektury sakralnej w doktrynie Kościoła rzymskokatolickiego. Rys historyczno-teologiczny
Grąbczewski, Grzegorz (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2020)
W nauczaniu Kościoła rzymskokatolickiego przestrzeń świątyni utożsamiana jest z miejscem świętym, sacrum. Zagadnienia związane z architekturą, w tym budownictwem sakralnym, choć nie najważniejsze w kościelnej doktrynie, to jednak znajdują w niej swoje miejsce. Tematyka architektury sakralnej pojawia się przede wszystkim w powiązaniu z funkcją, jaką na rzecz wspólnoty wierzących ma pełnić budowla – miejsce gromadzące na sprawowanie liturgii. Budynek sakralny powinien spełniać wymogi liturgiczne, a także sprzyjać budowaniu wspólnoty i atmosfery skupienia, przy takim ukształtowaniu przestrzeni, by odróżniała się ona od wielu innych budowli, które mają różne społeczne przeznaczenie. Staje się w ten sposób „domem Boga”. Sacrum przestrzeni kościoła podkreślane jest także przez rozbudowaną symbolikę, odnoszącą się zarówno do jego całości, jak i poszczególnych części. Na przestrzeni dziejów Kościoła, temat architektury sakralnej pojawił się w wielu jego dokumentach o zasięgu powszechnym, jak i lokalnym. Najważniejsze z nich zostały przywołane w tekście, ukazując złożoność i wagę zagadnienie architektury sakralnej w doktrynie Kościoła rzymskokatolickiego.
„Byłaś przez wieki Matką i Królową”. Maryjny aspekt Mszy św. za Ojczyznę sprawowanej przez bł. ks. Jerzego Popiełuszkę – 29 maja 1983 r.
Szczecina, Grzegorz Kamil (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2020)
Msze św. za Ojczyznę sprawowane przez bł. ks. Jerzego Popiełuszkę na warszawskim Żoliborzu w latach 1982-1984 są jednym z podstawowych elementów rozpoznawczych jego posługi. W czasie owych liturgii wygłosił on słynne kazania, które z czasem stały się m.in. powodem działań aparatu represji komunistycznego wymierzonego w kapelana „Solidarności”. Każda z comiesięcznych Eucharystii była poświęcona konkretnemu tematowi, który wyznaczała rocznica historyczna bądź bieżące wydarzenie społeczne. Podobnie było w maju 1983 r., kiedy to ks. Jerzy w przesłaniu Mszy św. za Ojczyznę, skupił się na ukazaniu maryjnego aspektu polskości, a także wskazaniu na Matkę Bożą jako najpewniejszą orędowniczkę dla uciśnionego narodu. Ów temat zawierał się w szerszym wymiarze maryjnym przejawiającym się w życiu oraz działalności męczennika komunizmu. Idea przewodnia Mszy św. za Ojczyznę z 29 maja 1983 r., wyrażała się przede wszystkim w przepowiadaniu błogosławionego, śpiewanych pieśniach, modlitwie wiernych, dekoracji plastycznej zdobiącej prezbiterium żoliborskiej świątyni, jak również w recytowanej na zakończenie liturgii poezji. Ks. Popiełuszko, odwołując się do konkretnych wydarzeń z przeszłości Polski oraz do ówczesnych cierpień rodaków, wskazywał na towarzyszenie Maryi narodowi, który pomimo sytuacji i przeciwności zawsze do Niej się uciekał, uznając Jej Królowanie. Ks. Jerzy ukazywał Matkę Najświętszą jako najpewniejszą powierniczkę trudów i cierpień przeżywanych przez rodaków w stanie wojennym. Tym samym błogosławiony podtrzymywał w Polakach nadzieję, wiarę, formował religijno-patriotyczne postawy rodaków, którzy Msze św. za Ojczyznę traktowali jako wyjątkową „wyspę wolności”.
Ks. prałat Tadeusz Szetela (1925-2008)
Zych, Sławomir (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2020)
The article describes the life of rev. Tadeusz Szetela (1925-2008) priest of Przemyśl and Rzeszów dioceses. His older brothers, Jan Bolesław and Stanisław Kazimierz who devoted themselves to God had an unquestionable impact on life path choice by young Tadeusz. The author presents also difficult reality during T. Szetela’s seminary years, as well as work as a priest and catechist when he had to deal with laicization and antichurch tendencies among Polish society. Moreover, Tadeusz Szetela during his life participated in many national and patriotic events, as well as ministry activities (e.g. he worked as a prison pastor). Humble and priesthood devoted, rev. Tadeusz Szetela was awarded by Church authorities, e.g. he was promoted to a Chaplain of His Holiness rank in 1998.

Przeglądaj

Przeglądaj Resovia Sacra, 2020, Tom 27 wg Data wydania