Studia Oecumenica, 2016, T. 16
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/33490
Przeglądaj
Przeglądaj Studia Oecumenica, 2016, T. 16 wg Data wydania
Teraz wyświetlane 1 - 20 z 32
- Wyników na stronę
- Opcje sortowania
Pozycja Luterańska hermeneutyka biblijna i jej współczesne wyzwania w świetle dokumentu „«Na początku było Słowo». Biblia w życiu wspólnoty luterańskiej”Klukowski, Michał (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)Artykuł stanowi omówienie dokumentu wydanego w 2016 r. przez Światową Federację Luteranów „«Na początku było Słowo»”. Biblia w życiu wspólnoty luterańskiej”, poświęconego hermeneutyce biblijnej. Autorzy dokumentu stają wobec pytania, jak Kościoły luterańskie wobec tak różnego kontekstu istnienia w świecie mogą dojść do wspólnej interpretacji i rozumienia tekstów biblijnych. Odpowiedź, jakiej udzielają autorzy, zwraca uwagę na fakt, że cała Biblia, a zwłaszcza jej najtrudniejsze stronice, musi być interpretowana w świetle jej zbawczego orędzia i przy uwzględnieniu hermeneutycznych zasad Marcina Lutra (np. Was Christum treibet). Kluczowe w całym zagadnieniu jest podkreślenie, że lektura Pisma Świętego ma charakter dynamiczny: ani tekst biblijny, ani sytuacja egzystencjalna, w której się go odczytuje, nie są statyczne. Oznacza to, że interpretacja biblijna może stanowić swego rodzaju „hermeneutyczną spiralę”, która w istocie jest słuchaniem słowa Bożego przy jednoczesnym nasłuchiwaniu pytań i problemów współczesnego świata. W konsekwencji teksty biblijne mogą mieć różne znaczenie w różnych częściach świata. Ponadto podkreśla się znaczenie wykształcenia teologicznego w przygotowaniu pastorów, nauczycieli i liderów wspólnot dla owocnej interpretacji Pisma Świętego.Pozycja Mały krok do połączenia i nieznana droga ku zjednoczeniuMoskałyk, Jarosław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)Ten krótki zarys sytuacji podziału między prawosławnymi wyznaniami na Ukrainie może choćby w niewielkim stopniu pomóc zrozumieć skalę problemu. Istotnymi elementami składowymi niejako nasilającymi kryzys i wzajemne się przeciwstawienie są zarówno obecne uwarunkowania polityczne w kraju oraz dążenie poszczególnych wspólnot do zjednoczenia na podstawie całkiem różnych kryteriów. Jednak największą barierę w dojściu do porozumienia stron, szczególnie prawosławnych wspólnot „niekanonicznych”, stanowi zbytnia koncentracja na własnej roli i efektach przyszłego zjednoczenia. Z kolei nadmiernie zdystansowany i nieprzyjazny stosunek UCP PM wobec inicjatywy połączenia odrębnych podmiotów ortodoksyjnych oraz utworzenia autokefalii prawosławnej na Ukrainie czyni wciąż przedsięwzięcie nieskutecznym.Pozycja Kwestia niezmienności spuścizny kanonicznej Kościoła w kontekście współczesnych wyzwańKostiuczuk, Jakub (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)Współcześnie spotykamy się z wieloma problemami natury etycznej, które wywołują kontrowersje w ich ocenie. Jedne z nich istniały w historii, inne powstały w wyniku rozwoju nowoczesnych technologii. Problemy, które istniały wcześniej, mają w większości swoje określenie w spuściźnie kanonicznej Kościoła. Mimo to poddawane są nowej ocenie. Wiąże się to z kwestą niezmienności prawa kanonicznego. O ile kanony związane są z nauką dogmatyczną, nie mogą one podlegać zmianie w kwestiach doktrynalnych. Dogmaty wyrażają to, co niezmienne w Objawieniu, kanony natomiast to, co zmienne w formach historycznych. Kanonów nie należy więc dogmatyzować. Historia pokazuje, że niektóre kanony w zmieniających się uwarunkowaniach historycznych stawały się nieaktualne, powstawały też nowe. W niektórych przypadkach – choć jest ich tylko kilka – kanony zmieniały się. Dokonywało się to jednak zawsze po to, by pomagać człowiekowi w dążeniu do zbawienia. W opiniach teologów powstały więc różne koncepcje na temat niezmienności kanonów. Mimo ogromnej spuścizny kanonicznej, w przypadku nowych wyzwań nie zawsze istnieje konkretne określenie normatywne. Zgodnie ze starożytną praktyką Kościół powinien jak najszybciej dawać odpowiedź na palące problemy, by eliminować niejednoznaczną i niepoprawną ocenę nowych zjawisk. Wszystko to świadczy, że twórczość kanoniczna nie może być uważana za zakończoną.Pozycja Is There True Peace Without Truth? Ideological Roots of a Recent Statement of the Central Committee of the World Council of Churches on Religion and ViolenceSkładanowski, Marcin (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)The article aims to demonstrate ideological roots of the social and theological attitude of the World Council of Churches on the example of the recent official statement of the Central Committee of the WCC issued on June 28, 2016 which regards the connection between religion and violence. Particular emphasis is put on an attempt to explain how the ideology accepted by the WCC, and present in a more or less distinct manner in the documents of this organization, influences the presentation of Christian teaching regarding peace in the said document. The article analyses the mentioned document, starting from the manner in which the phenomenon of violence has been tackled. Further, it examines those statements in which the WCC is presented as promoting the inter-religious dialogue and peace.Pozycja War – Just or Justifiable? A Christian Orthodox PerspectiveNowosad, Sławomir (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)Being sent to the world Christianity had to determine its moral assessment of different worldly realities, war and peace among them. While the Western tradition rather early developed a just war doctrine, the East took a different path. War has constantly been perceived as evil though in some circumstances necessary and hence justifiable (but strictly speaking neither “just” nor “good”). Both the Greek Fathers and later Eastern authors and Church figures, like Ecumenical Patriarch Bartholomew, would develop their understanding of warfare as “irrational” and an obstacle on every Christian’s path to theosis. The Russian Orthodox Bishops’ The Basis of the Social Concept is a rare example of a more elaborated theory of the justification of warfare.Pozycja Jesus Christ – Living Rule of Christian life. Ecumenical Dimension of sequela/imitatio ChristiPawłowski, Sławomir (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)The ideas of sequela Christi and imitatio Christi as a rule of Christian life are all rooted in the words and attitude of Jesus and the Apostles, and then expressed in the teaching of the Church, from the Fathers onwards. They have a great ecumenical importance as a regula vitae for all Christians. In the new millennium, we must show the world the «whole» Christ in His fullness of truth: in the power of the baptismal grace, with the joyful boldness of the Spirit, in ways renewed in methods and zeal. The ecumenical dimension of this following/ imitation Christ rises from his Trinitarian, Christological, pneumatological and baptismal foundation in the perspective of the evangelization.Pozycja Ekumenizm w Polsce w kontekście dokumentów II Polskiego Synodu Plenarnego (1991–1999)Glaeser, Zygfryd (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)II Polski Synod Plenarny został uroczyście zainaugurowany przez papieża Jana Pawła II w czasie jego wizyty w Polsce w czerwcu 1991 r. Również Jan Paweł II dokonał jego zamknięcia 11 czerwca 1999 r. Prace przygotowawcze do synodu trwały prawie trzy lata. W tym czasie sformułowano istotne problemy, które miały zostać przedyskutowane i przepracowane przez grupy synodalne. W ramach siedemnastu komisji tematycznych zredagowano dokumenty robocze. Ważne miejsce wśród nich zajmuje dokument pt.: Kościół katolicki w Polsce na drodze ekumenizmu. Niestety, dokument ten nie znalazł się wśród czternastu finalnych dokumentów synodu. Owszem, w dokumentach końcowych synodu można znaleźć pewne ekumeniczne odniesienia, nie poruszono w nich jednak wielu ważnych kwestii, np.: ekumenicznej formacji świeckich czy duszpasterstwa małżeństw mieszanych. Synod nie wypracował spójnego stanowiska Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce na temat ekumenizmu i nie wykazał w tej materii ekumenicznej wrażliwości promowanej przez św. Jana Pawła II.Pozycja Wychowanie do postawy dialogu w katechezie Kościoła prawosławnegoŁawreszuk, Marek (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)Artykuł skupia się na ukazaniu wychowania do postawy dialogu obecnego w katechezie prawosławnej prowadzonej w szkołach oraz w działalności katechetyczno-duszpasterskiej realizowanej w ramach wspólnot parafialnych i organizacji cerkiewnych. Spośród wielu podejmowanych w katechezie zagadnień, uwzględniono elementy wychowawcze i edukacyjne ukierunkowane na dialog międzyreligijny. Wnioski skupiają się na uzasadnieniu podejmowanych w Kościele prawosławnym działań w kierunku wychowania do postawy dialogu.Pozycja „Chrislamische Hybride“? Kunstwerke an der Schnittstelle von Christentum und IslamGreub-Frącz, Krystyna (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)In the wake of the Crusades, artifacts from the Islamic cultural sphere such as Fatimid drinking glasses and objects of crystallized quartz, Ayyubid bronze vessels, silk textiles, or olifants reached Christian Europe and were often integrated into sacred practices. In the context of the current migration crisis, these objects are being subsumed in the study of the fine arts under the term “hybrid”. Using the example of contemporary artworks at the intersection of Christianity and Islam, this paper seeks to explain the reasons for the appropriation of these objects by the Christian cultus in order to explore the problem of applying the concept of the hybrid in early medieval art. To conclude, the concept of the hybrid is critically scrutinized in the context of today’s increasingly popular pseudo-Christian-Islamic religion – Chrislam.Pozycja Angelologia papieża Szenudy IIILipniak, Jarosław M. (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)Prawda o istnieniu aniołów jest dogmatem wiary. Istnienie istot duchowych, które nazywamy aniołami, jest prawdą, o której świadectwo daje zarówno Pismo Święte, jak i Tradycja. Angelologia Szenudy III ukazuje bogactwo myśli egipskiego teologa oraz wskazuje na wysoki poziom teologicznej refleksji o świecie anielskim w Ortodoksyjnym Kościele Koptyjskim. Liczne dzieła koptyjskiego Papieża ukazują zainteresowanie nauką o aniołach oraz szerokie spojrzenie na analizowany temat. Koptyjski papież swoje poglądy dotyczące świata anielskiego opiera na Piśmie Świętym i Tradycji. Angelologia Szenudy III jest dziełem oryginalnym i w głównych punktach tożsamym z teologią katolicką. Kustosz relikwii św. Marka przekonująco usystematyzował refleksję nad teologicznymi podstawami angelologii. W sposób jasny i przystępnym językiem dokonał refleksji nad tajemnicą bytów anielskich. W efekcie mamy do czynienia z oryginalną i ciekawą refleksją nad nauką o aniołach. Szenuda III uniknął częstego błędu popełnianego przez teologów zajmujących się angelologią i powiązał świat anielski z Chrystusem. Niestety uczynił to zbyt delikatnie.Pozycja Pastorale Bekehrung als Herausforderung und Chance für die Ökumene im 21. JahrhundertKoch, Kurt (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)The divisions among Christians are „a scandal to the world” and detrimental to the preaching of the Gospel, because of the impression „as if Christ himself were divided”. Hence the lack of unity is the biggest obstacle to mission in the world. In this perspective, the pastoral conversion is presented as an opportunity for ecumenism. It is all about repentance toward re-seek unity and toward the common goal of ecumenism, that is visible unity of the Church as the Body of Christ. Another aspect of the conversion relates to the great tradition of Christianity. An important issue here is the question of the attitude of the Reformation to the whole tradition of the Church. Surely a monopoly on reform of the Church can not be attributed only to the Reformation. Great reformers of the Church were also St. Dominic and St. Francis. Because in the original way the conversion is accomplished in baptism, Christian ecumenism should be at its core, a „baptismal ecumenism”. Finally, the ecumenical movement can rely on joining the prayer of Jesus „that they may all be one” (Jn 17,21).Pozycja Die theologischen Prämissen des interreligiösen Dialogs und der gegenseitigen Toleranz zwischen Islam und ChristentumFrącz, Stanisław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)The fundamental condition of the Christian-Islamic dialogue and of mutual tolerance represents the triumph over the exclusive fundamentalism that, in the Christian religion, found expression in an axiom accepted for centuries – that of extra ecclesiam nulla salus (outside the Church there is no salvation). The fundamentalist-exclusive interpretation of the Koran dogma extra islam nulla salus, still compulsory today, precludes any form of dialogue with and tolerance of people of other faiths. This is not because such an interpretation views Islam as the one true religion – every religion is entitled to this ex natura rei – but rather because it degrades Christians as devotees of polytheism, and thus as “infidels”, whereby they are definitively discredited as partners for dialogue and tolerance.Pozycja Problem konfesyjnego nauczania religii w NiemczechChałupniak, Radosław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)Z punktu widzenia wychowania religijnego zagadnienie konfesyjności jest bardzo istotne. Według Dyrektorium ogólnego o katechizacji: „Charakter wyznaniowy nauczania religii w szkole, prowadzonego przez Kościół zgodnie ze sposobami i formami ustalonymi w poszczególnych krajach, jest więc nieodzowną gwarancją daną rodzinom i uczniom, którzy wybierają takie nauczanie”. Współcześnie niewielu Niemców zajmuje problem różnic wyznaniowych pomiędzy chrześcijanami, choć ciągle wielu identyfikuje się z chrześcijaństwem, z jego zwyczajami czy przykazaniami. Wychowanie religijne opiera się na konfesyjności, na konkretnym odniesieniu do wspólnoty wierzących, zarówno w znaczeniu osobowym (świadectwo nauczyciela wiary), jak i materialnym (przekaz konfesyjnie określonych treści). Nie dla wszystkich jest to takie oczywiste. Niektórzy uważają, że w pluralistycznie zorientowanej „szkole dla wszystkich” nie może mieć miejsca podział wyznaniowy. Mówienie współcześnie o konfesyjności tych zajęć spotyka się często z zarzutem nietolerancji czy też powrotu do „kościelnej indoktrynacji” na gruncie powszechnego systemu edukacji. Płytko rozumiany ekumenizm połączony często z religijną ignorancją, subiektywizmem i relatywizmem prowadzą do zaniku poczucia odrębności wyznaniowej, do zobojętnienia wobec istotnych różnic wyznaniowych. W artykule zostały przypomniane istotne kwestie związane z dylematem konfesyjności szkolnego nauczania religii w Niemczech, a więc rozumienie słowa „konfesyjność” oraz jego historyczne, prawne i praktyczne odniesienia. Warto przypominać, że nie ma chrześcijaństwa ogólnego (akonfesyjnego), a wychowanie konfesyjne jest zgodne z prawami przysługującymi zarówno rodzicom, jak i dzieciom.Pozycja Duchowość ewangelikalna – szansa dla ekumenizmuSawa, Przemysław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)Duchowość ewangelikalna stanowi przestrzeń praktycznego i duchowego dialogu ekumenicznego pomiędzy Kościołami i wspólnotami protestanckimi a niektórymi grupami katolickimi, zwłaszcza ewangelizacyjnymi i charyzmatycznymi. Choć pozostają różnice doktrynalne, to jednak można wskazać pewne wspólne wyznaczniki: oparcie o Biblię, krzyżocentryzm i chrystocentryzm, konwertyzm (potrzeba osobistego nawrócenia) oraz ukierunkowanie na ewangelizację. Wspólnoty te wspólnie, choć każda na swój sposób, dają świadectwo konieczności świadomego wyboru wiary jako stylu życia, konieczności zewangelizowanej i ewangelizującej społeczności ochrzczonych, nowego dynamicznego uwielbienia i spontanicznie animowanej modlitwy. Trzeba zauważyć również przestrzenie współdziałania Kościołów i zborów oraz wymiany duchowych darów. Wśród tych elementów warto wskazać poszukiwanie nowych form ewangelizacji i głoszenia kerygmatycznego, przeżywanie wspólnotowości przez wierzących oraz odkrycie duchowości sakramentów (ustanowień) oraz umiejętność przyjmowania darów charyzmatycznych. Niezaprzeczalnym priorytetem winna być odnowa duchowa.Pozycja Ikony arabskieKlejnowski-Różycki, Dariusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)Ikona jest formą komunikowania chrześcijańskich dogmatów wiary. Ikona, jako fenomen, rozwinęła się głównie dzięki Bizancjum. Jednak Bizancjum nie było jedynym miejscem twórczości ikonograficznej. Ikony były tworzone zarówno na Zachodzie, jak i na Wschodzie niebizantyjskim. Dla chrześcijan arabskich centrum ikony było Aleppo. Wpływ kultury islamu i świata arabskiego zostawił ślad na sztuce chrześcijańskiej, która stworzyła charakterystyczne formy, zwłaszcza poprzez arabeskową ornamentykę. Pośród znamienitych artystów, tworzących ikony arabskie w Aleppo, najbardziej znana jest rodzina – od dziadka do prawnuka: Youssof, Nemeh, Hannania i Girgis. Dzięki tym ikonografom można śledzić ewolucję ikony arabskiej na przestrzeni XVII i XVIII w. Także w Egipcie powstawały ikony arabskie, które ubogacały przekaz chrześcijańskiej wiary dzięki swej odmiennej specyfice. Arabscy chrześcijanie, którzy dzisiaj w wojnie są mordowani za wiarę, mają wielką historię tradycji chrześcijańskiej, która wyraża się również w ikonografii.Pozycja Istota judaizmu według Leo BaeckaRabiej, Stanisław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)Tekst jest próbą analizy kilku publikacji Leo Baecka (1873–1956), niemieckiego rabina, myśliciela religijnego, lidera progresywnego judaizmu, m.in. rabina Gminy Żydowskiej w Opolu (1897–1907), gdzie w 1905 r. opublikował kluczową pracę Istota Judaizmu (Das Wesen des Judentums). Dzieło powstało jako odpowiedź na wcześniejszą publikację Adolfa Harnacka Das Wesen des Christentums (1900). Mimo upływającego czasu wiele treści przedstawionych w obu tekstach nie straciło na aktualności. Baeck był wyznawcą judaizmu pojmowanego jako monoteizm etyczny, który plasuje się jako pomost między szkołą racjonalizmu i egzystencjalizmu żydowskiego. Judaizm etyczny domaga się ustawicznej moralnej afirmacji w odniesieniu do świata przez wolne działanie, ponieważ stanowi miejsce życiowych zadań człowieka. Postawa afirmacji wyraża się w twórczej pracy, zmierza do zbudowania królestwa Boga, w którym ludzie mogą mieć swój udział. Ostatecznie polega na wznoszeniu się, rozwoju, wzroście i zwróceniu się ku przyszłości. W tej perspektywie judaizm rozumie siebie jako twórczą afirmację świata, aby w przyszłości stał się lepszy, a nawet doskonały. L. Baeck całym swoim życiem jako gorliwy wyznawca judaizmu potwierdzał troskę o spójność wiary w Jedynego i Świętego Boga z reprezentowaną postawą etyczną.Pozycja Rodzina i prokreacja w religiach monoteistycznych. Założenia doktrynalne a rzeczywistość empirycznaKomorowska-Pudło, Marta (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)W artykule przedstawiono wymogi doktrynalne religii monoteistycznych (chrześcijaństwo, judaizm, islam) związane z prokreacją, tworzeniem rodzin i ich funkcjonowaniem. Religie te zasadniczo nie zezwalają na aborcję, jednakże islam i judaizm dopuszcza taką możliwość w szczególnych przypadkach, zaś w katolicyzmie uznaje się, że w przypadku zagrożenia życia matki możliwe jest dokonanie zabiegu ratującego życie matki, nawet jeśli skutkiem ubocznym jest śmierć dziecka. Zapłodnienie pozaustrojowe nie jest akceptowane jedynie w katolicyzmie. Także jedynie katolicyzm akceptuje naturalne metody planowania rodziny. Natomiast w pozostałych wyznaniach i religiach dopuszczalne jest zapłodnienie pozaustrojowe oraz dopuszcza się stosowanie różnych środków antykoncepcyjnych. Omówiono też wyniki różnych badań opisujących faktyczną realizację przez wyznawców założeń doktrynalnych poszczególnych religii. Okazało się, że im wyższy poziom religijności prezentowali respondenci, tym bardziej przestrzegali wymagań stawianych im przez własne religie. Częściej tworzyli rodziny zainteresowane posiadaniem dzieci, w większym stopniu dbali o jakość rodzin i o relacje między rodzicami a dziećmi. Im niższy poziom religijności cechował respondentów wszystkich religii, tym częściej odstępowali od norm i zasad związanych z budowaniem rodzin.Pozycja Orthodoxy and IslamBoldişor, Adrian (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)Within the historical approach on interreligious dialogue, it should not be overlooked that the representatives of Orthodox Churches were actively involved in promoting and supporting interreligious dialogue by participating in the meetings that have focused on relations with people of other religions. In this context, the Orthodox Churches come with a whole tradition that stretches to the early centuries, the relations with Jews and Muslims being an integral part of the history of Orthodox Christianity. The Orthodox Christians, with their bi-millennium tradition, where there are different interpretations of other religions, bring to the modern world an approach that takes into account personal relationship with people of other religions. Analyzing how the representatives of the Orthodoxy and the Islam in Romania are trying to find solutions to the many problems facing the world today, we can say that lately in Romania, the interreligious, intercultural and interethnic dialogue increased both quantitatively and qualitatively. Among the followers of the two religions that live in these territories for centuries, the relations have varied over the time, reaching today to a situation in which the believers live in peace, protected by the laws of the Romanian state which guarantee the freedom of thought and religious expression. Moreover, lately it has been attempted to find solutions to the global crises which are, not infrequently, religious.Pozycja Przysposobienie ze wskazaniem: ocena z perspektywy katolickiej i luterańskiejKroczek, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)Sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny zgłosiła projekt ustawy, który wprowadza nowy typ przysposobienia do polskiego prawa – „przysposobienie ze wskazaniem”. Ogólnie mówiąc, ten rodzaj przysposobienia pozwala rodzicom na wskazanie przysposabiających. Wybór rodziców jest, o ile inne przepisy nie stanowią inaczej, wiążący dla sądu. Celem artykułu jest analiza tej nowej instytucji prawnej w perspektywie teologii i prawa Kościoła rzymskokatolickiego i Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczpospolitej Polskiej. Wniosek jest taki, że proponowana ustawa jest zgodna z nauką i dyscypliną prawną obu tych Kościołów. Należy zauważyć, że jest miejsce na postulat de lege ferenda, aby lista kandydatów na przysposabiających była rozszerzona i zawierała także rodziców chrzestnych. Rodzice chrzestni bowiem wydają się być bardzo odpowiednimi kandydatami na przysposabiających. Po pierwsze, to rodzice biologiczni dziecka samodzielnie wskazują rodziców chrzestnych, a po drugie, zarówno katolickie, jak luterańskie regulacje prawne stawiają przed chrzestnymi wysokie wymagania, w wyniku czego są oni dobrze ocenionymi i starannie wybranymi osobami.Pozycja Pneumatologiczno-rekoncyliacyjny wymiar sakramentu bierzmowania w teologii Ortodoksyjnego Kościoła KoptyjskiegoHalkowicz, Katarzyna (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)W Ortodoksyjnym Kościele Koptyjskim podkreśla się pneumatologiczne oraz rekoncyliacyjne znaczenie bierzmowania. Pneumatologiczno-rekoncyliacyjny wymiar sakramentu bierzmowania wskazuje na ontologiczne dopełnienie, które ma miejsce w czasie udzielania sakramentów inicjacyjnych. Koptyjska teologia sakramentu bierzmowania wraz z jej pneumatologiczno-rekoncyliacyjnym znaczeniem może być twórczym impulsem dla teologii katolickiej, a dla chrześcijaństwa zachodniego inspiracją w poszerzaniu horyzontów teologicznych, odkrywaniu nowych aspektów w sakramentologii i eklezjologii.