Studia Oecumenica, 2016, T. 16

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/33490

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 20 z 32

Dialog ekumeniczny a missio Ecclesiae, red. Marek Chojnacki OCist, Józef Morawa, Andrzej Adam Napiórkowski OSPPE, Kraków: „Salwator” 2011, 264 s., ISBN 978-83-7580-253-5.
Wąsek, Damian (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Kałużny Tadeusz SCJ, Na progach jedności. Dwustronne dialogi doktrynalne Kościoła rzymskokatolickiego na płaszczyźnie światowej, Warszawa: Wydaw. Księży Marianów 2012, 298 s., bibliogr., indeks, ISBN 978-83-7519-166-0.
Porada, Rajmund (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Czy teologia komparatywna zastąpi teologię religii?
Kałuża, Krystian (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Wśród dyscyplin religiologicznych szczególne miejsce zajmuje teologia komparatywna (comparative theology). Niektórzy jej przedstawiciele wysuwają dość radykalną tezę, iż winna ona zająć miejsce teologii religii. Pytanie o słuszność tej tezy stanowi główną problematykę niniejszego opracowania. Artykuł składa się z czterech części. Po przedstawieniu istotnych założeń teologii religii i teologii komparatywnej przeanalizowane zostaną aktualne relacje między obydwiema dyscyplinami. W części ostatniej rozpatrzona zostanie możliwość współpracy między teologią komparatywną a teologią religii. Autor opowiada się za modelem twórczej kooperacji obydwu dyscyplin. Efektem tego mogłaby być komparatywna teologia religii.
Ekumenizm w Polsce w kontekście dokumentów II Polskiego Synodu Plenarnego (1991–1999)
Glaeser, Zygfryd (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
II Polski Synod Plenarny został uroczyście zainaugurowany przez papieża Jana Pawła II w czasie jego wizyty w Polsce w czerwcu 1991 r. Również Jan Paweł II dokonał jego zamknięcia 11 czerwca 1999 r. Prace przygotowawcze do synodu trwały prawie trzy lata. W tym czasie sformułowano istotne problemy, które miały zostać przedyskutowane i przepracowane przez grupy synodalne. W ramach siedemnastu komisji tematycznych zredagowano dokumenty robocze. Ważne miejsce wśród nich zajmuje dokument pt.: Kościół katolicki w Polsce na drodze ekumenizmu. Niestety, dokument ten nie znalazł się wśród czternastu finalnych dokumentów synodu. Owszem, w dokumentach końcowych synodu można znaleźć pewne ekumeniczne odniesienia, nie poruszono w nich jednak wielu ważnych kwestii, np.: ekumenicznej formacji świeckich czy duszpasterstwa małżeństw mieszanych. Synod nie wypracował spójnego stanowiska Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce na temat ekumenizmu i nie wykazał w tej materii ekumenicznej wrażliwości promowanej przez św. Jana Pawła II.
Wychowanie do postawy dialogu w katechezie Kościoła prawosławnego
Ławreszuk, Marek (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Artykuł skupia się na ukazaniu wychowania do postawy dialogu obecnego w katechezie prawosławnej prowadzonej w szkołach oraz w działalności katechetyczno-duszpasterskiej realizowanej w ramach wspólnot parafialnych i organizacji cerkiewnych. Spośród wielu podejmowanych w katechezie zagadnień, uwzględniono elementy wychowawcze i edukacyjne ukierunkowane na dialog międzyreligijny. Wnioski skupiają się na uzasadnieniu podejmowanych w Kościele prawosławnym działań w kierunku wychowania do postawy dialogu.
„Chrislamische Hybride“? Kunstwerke an der Schnittstelle von Christentum und Islam
Greub-Frącz, Krystyna (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
In the wake of the Crusades, artifacts from the Islamic cultural sphere such as Fatimid drinking glasses and objects of crystallized quartz, Ayyubid bronze vessels, silk textiles, or olifants reached Christian Europe and were often integrated into sacred practices. In the context of the current migration crisis, these objects are being subsumed in the study of the fine arts under the term “hybrid”. Using the example of contemporary artworks at the intersection of Christianity and Islam, this paper seeks to explain the reasons for the appropriation of these objects by the Christian cultus in order to explore the problem of applying the concept of the hybrid in early medieval art. To conclude, the concept of the hybrid is critically scrutinized in the context of today’s increasingly popular pseudo-Christian-Islamic religion – Chrislam.
Angelologia papieża Szenudy III
Lipniak, Jarosław M. (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Prawda o istnieniu aniołów jest dogmatem wiary. Istnienie istot duchowych, które nazywamy aniołami, jest prawdą, o której świadectwo daje zarówno Pismo Święte, jak i Tradycja. Angelologia Szenudy III ukazuje bogactwo myśli egipskiego teologa oraz wskazuje na wysoki poziom teologicznej refleksji o świecie anielskim w Ortodoksyjnym Kościele Koptyjskim. Liczne dzieła koptyjskiego Papieża ukazują zainteresowanie nauką o aniołach oraz szerokie spojrzenie na analizowany temat. Koptyjski papież swoje poglądy dotyczące świata anielskiego opiera na Piśmie Świętym i Tradycji. Angelologia Szenudy III jest dziełem oryginalnym i w głównych punktach tożsamym z teologią katolicką. Kustosz relikwii św. Marka przekonująco usystematyzował refleksję nad teologicznymi podstawami angelologii. W sposób jasny i przystępnym językiem dokonał refleksji nad tajemnicą bytów anielskich. W efekcie mamy do czynienia z oryginalną i ciekawą refleksją nad nauką o aniołach. Szenuda III uniknął częstego błędu popełnianego przez teologów zajmujących się angelologią i powiązał świat anielski z Chrystusem. Niestety uczynił to zbyt delikatnie.
Pastorale Bekehrung als Herausforderung und Chance für die Ökumene im 21. Jahrhundert
Koch, Kurt (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
The divisions among Christians are „a scandal to the world” and detrimental to the preaching of the Gospel, because of the impression „as if Christ himself were divided”. Hence the lack of unity is the biggest obstacle to mission in the world. In this perspective, the pastoral conversion is presented as an opportunity for ecumenism. It is all about repentance toward re-seek unity and toward the common goal of ecumenism, that is visible unity of the Church as the Body of Christ. Another aspect of the conversion relates to the great tradition of Christianity. An important issue here is the question of the attitude of the Reformation to the whole tradition of the Church. Surely a monopoly on reform of the Church can not be attributed only to the Reformation. Great reformers of the Church were also St. Dominic and St. Francis. Because in the original way the conversion is accomplished in baptism, Christian ecumenism should be at its core, a „baptismal ecumenism”. Finally, the ecumenical movement can rely on joining the prayer of Jesus „that they may all be one” (Jn 17,21).
Die theologischen Prämissen des interreligiösen Dialogs und der gegenseitigen Toleranz zwischen Islam und Christentum
Frącz, Stanisław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
The fundamental condition of the Christian-Islamic dialogue and of mutual tolerance represents the triumph over the exclusive fundamentalism that, in the Christian religion, found expression in an axiom accepted for centuries – that of extra ecclesiam nulla salus (outside the Church there is no salvation). The fundamentalist-exclusive interpretation of the Koran dogma extra islam nulla salus, still compulsory today, precludes any form of dialogue with and tolerance of people of other faiths. This is not because such an interpretation views Islam as the one true religion – every religion is entitled to this ex natura rei – but rather because it degrades Christians as devotees of polytheism, and thus as “infidels”, whereby they are definitively discredited as partners for dialogue and tolerance.
Problem konfesyjnego nauczania religii w Niemczech
Chałupniak, Radosław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Z punktu widzenia wychowania religijnego zagadnienie konfesyjności jest bardzo istotne. Według Dyrektorium ogólnego o katechizacji: „Charakter wyznaniowy nauczania religii w szkole, prowadzonego przez Kościół zgodnie ze sposobami i formami ustalonymi w poszczególnych krajach, jest więc nieodzowną gwarancją daną rodzinom i uczniom, którzy wybierają takie nauczanie”. Współcześnie niewielu Niemców zajmuje problem różnic wyznaniowych pomiędzy chrześcijanami, choć ciągle wielu identyfikuje się z chrześcijaństwem, z jego zwyczajami czy przykazaniami. Wychowanie religijne opiera się na konfesyjności, na konkretnym odniesieniu do wspólnoty wierzących, zarówno w znaczeniu osobowym (świadectwo nauczyciela wiary), jak i materialnym (przekaz konfesyjnie określonych treści). Nie dla wszystkich jest to takie oczywiste. Niektórzy uważają, że w pluralistycznie zorientowanej „szkole dla wszystkich” nie może mieć miejsca podział wyznaniowy. Mówienie współcześnie o konfesyjności tych zajęć spotyka się często z zarzutem nietolerancji czy też powrotu do „kościelnej indoktrynacji” na gruncie powszechnego systemu edukacji. Płytko rozumiany ekumenizm połączony często z religijną ignorancją, subiektywizmem i relatywizmem prowadzą do zaniku poczucia odrębności wyznaniowej, do zobojętnienia wobec istotnych różnic wyznaniowych. W artykule zostały przypomniane istotne kwestie związane z dylematem konfesyjności szkolnego nauczania religii w Niemczech, a więc rozumienie słowa „konfesyjność” oraz jego historyczne, prawne i praktyczne odniesienia. Warto przypominać, że nie ma chrześcijaństwa ogólnego (akonfesyjnego), a wychowanie konfesyjne jest zgodne z prawami przysługującymi zarówno rodzicom, jak i dzieciom.
Klejnowski-Różycki Dariusz, Teologia chińska. Uwarunkowania kulturowe pojęć trynitarnych, Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2012, 318 s., ISBN 978-83-61756-85-9
Majewski, Józef (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Duchowość ewangelikalna – szansa dla ekumenizmu
Sawa, Przemysław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Duchowość ewangelikalna stanowi przestrzeń praktycznego i duchowego dialogu ekumenicznego pomiędzy Kościołami i wspólnotami protestanckimi a niektórymi grupami katolickimi, zwłaszcza ewangelizacyjnymi i charyzmatycznymi. Choć pozostają różnice doktrynalne, to jednak można wskazać pewne wspólne wyznaczniki: oparcie o Biblię, krzyżocentryzm i chrystocentryzm, konwertyzm (potrzeba osobistego nawrócenia) oraz ukierunkowanie na ewangelizację. Wspólnoty te wspólnie, choć każda na swój sposób, dają świadectwo konieczności świadomego wyboru wiary jako stylu życia, konieczności zewangelizowanej i ewangelizującej społeczności ochrzczonych, nowego dynamicznego uwielbienia i spontanicznie animowanej modlitwy. Trzeba zauważyć również przestrzenie współdziałania Kościołów i zborów oraz wymiany duchowych darów. Wśród tych elementów warto wskazać poszukiwanie nowych form ewangelizacji i głoszenia kerygmatycznego, przeżywanie wspólnotowości przez wierzących oraz odkrycie duchowości sakramentów (ustanowień) oraz umiejętność przyjmowania darów charyzmatycznych. Niezaprzeczalnym priorytetem winna być odnowa duchowa.
Ikony arabskie
Klejnowski-Różycki, Dariusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Ikona jest formą komunikowania chrześcijańskich dogmatów wiary. Ikona, jako fenomen, rozwinęła się głównie dzięki Bizancjum. Jednak Bizancjum nie było jedynym miejscem twórczości ikonograficznej. Ikony były tworzone zarówno na Zachodzie, jak i na Wschodzie niebizantyjskim. Dla chrześcijan arabskich centrum ikony było Aleppo. Wpływ kultury islamu i świata arabskiego zostawił ślad na sztuce chrześcijańskiej, która stworzyła charakterystyczne formy, zwłaszcza poprzez arabeskową ornamentykę. Pośród znamienitych artystów, tworzących ikony arabskie w Aleppo, najbardziej znana jest rodzina – od dziadka do prawnuka: Youssof, Nemeh, Hannania i Girgis. Dzięki tym ikonografom można śledzić ewolucję ikony arabskiej na przestrzeni XVII i XVIII w. Także w Egipcie powstawały ikony arabskie, które ubogacały przekaz chrześcijańskiej wiary dzięki swej odmiennej specyfice. Arabscy chrześcijanie, którzy dzisiaj w wojnie są mordowani za wiarę, mają wielką historię tradycji chrześcijańskiej, która wyraża się również w ikonografii.
Istota judaizmu według Leo Baecka
Rabiej, Stanisław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Tekst jest próbą analizy kilku publikacji Leo Baecka (1873–1956), niemieckiego rabina, myśliciela religijnego, lidera progresywnego judaizmu, m.in. rabina Gminy Żydowskiej w Opolu (1897–1907), gdzie w 1905 r. opublikował kluczową pracę Istota Judaizmu (Das Wesen des Judentums). Dzieło powstało jako odpowiedź na wcześniejszą publikację Adolfa Harnacka Das Wesen des Christentums (1900). Mimo upływającego czasu wiele treści przedstawionych w obu tekstach nie straciło na aktualności. Baeck był wyznawcą judaizmu pojmowanego jako monoteizm etyczny, który plasuje się jako pomost między szkołą racjonalizmu i egzystencjalizmu żydowskiego. Judaizm etyczny domaga się ustawicznej moralnej afirmacji w odniesieniu do świata przez wolne działanie, ponieważ stanowi miejsce życiowych zadań człowieka. Postawa afirmacji wyraża się w twórczej pracy, zmierza do zbudowania królestwa Boga, w którym ludzie mogą mieć swój udział. Ostatecznie polega na wznoszeniu się, rozwoju, wzroście i zwróceniu się ku przyszłości. W tej perspektywie judaizm rozumie siebie jako twórczą afirmację świata, aby w przyszłości stał się lepszy, a nawet doskonały. L. Baeck całym swoim życiem jako gorliwy wyznawca judaizmu potwierdzał troskę o spójność wiary w Jedynego i Świętego Boga z reprezentowaną postawą etyczną.
Rodzina i prokreacja w religiach monoteistycznych. Założenia doktrynalne a rzeczywistość empiryczna
Komorowska-Pudło, Marta (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
W artykule przedstawiono wymogi doktrynalne religii monoteistycznych (chrześcijaństwo, judaizm, islam) związane z prokreacją, tworzeniem rodzin i ich funkcjonowaniem. Religie te zasadniczo nie zezwalają na aborcję, jednakże islam i judaizm dopuszcza taką możliwość w szczególnych przypadkach, zaś w katolicyzmie uznaje się, że w przypadku zagrożenia życia matki możliwe jest dokonanie zabiegu ratującego życie matki, nawet jeśli skutkiem ubocznym jest śmierć dziecka. Zapłodnienie pozaustrojowe nie jest akceptowane jedynie w katolicyzmie. Także jedynie katolicyzm akceptuje naturalne metody planowania rodziny. Natomiast w pozostałych wyznaniach i religiach dopuszczalne jest zapłodnienie pozaustrojowe oraz dopuszcza się stosowanie różnych środków antykoncepcyjnych. Omówiono też wyniki różnych badań opisujących faktyczną realizację przez wyznawców założeń doktrynalnych poszczególnych religii. Okazało się, że im wyższy poziom religijności prezentowali respondenci, tym bardziej przestrzegali wymagań stawianych im przez własne religie. Częściej tworzyli rodziny zainteresowane posiadaniem dzieci, w większym stopniu dbali o jakość rodzin i o relacje między rodzicami a dziećmi. Im niższy poziom religijności cechował respondentów wszystkich religii, tym częściej odstępowali od norm i zasad związanych z budowaniem rodzin.
Orthodoxy and Islam
Boldişor, Adrian (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Within the historical approach on interreligious dialogue, it should not be overlooked that the representatives of Orthodox Churches were actively involved in promoting and supporting interreligious dialogue by participating in the meetings that have focused on relations with people of other religions. In this context, the Orthodox Churches come with a whole tradition that stretches to the early centuries, the relations with Jews and Muslims being an integral part of the history of Orthodox Christianity. The Orthodox Christians, with their bi-millennium tradition, where there are different interpretations of other religions, bring to the modern world an approach that takes into account personal relationship with people of other religions. Analyzing how the representatives of the Orthodoxy and the Islam in Romania are trying to find solutions to the many problems facing the world today, we can say that lately in Romania, the interreligious, intercultural and interethnic dialogue increased both quantitatively and qualitatively. Among the followers of the two religions that live in these territories for centuries, the relations have varied over the time, reaching today to a situation in which the believers live in peace, protected by the laws of the Romanian state which guarantee the freedom of thought and religious expression. Moreover, lately it has been attempted to find solutions to the global crises which are, not infrequently, religious.
Przysposobienie ze wskazaniem: ocena z perspektywy katolickiej i luterańskiej
Kroczek, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny zgłosiła projekt ustawy, który wprowadza nowy typ przysposobienia do polskiego prawa – „przysposobienie ze wskazaniem”. Ogólnie mówiąc, ten rodzaj przysposobienia pozwala rodzicom na wskazanie przysposabiających. Wybór rodziców jest, o ile inne przepisy nie stanowią inaczej, wiążący dla sądu. Celem artykułu jest analiza tej nowej instytucji prawnej w perspektywie teologii i prawa Kościoła rzymskokatolickiego i Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczpospolitej Polskiej. Wniosek jest taki, że proponowana ustawa jest zgodna z nauką i dyscypliną prawną obu tych Kościołów. Należy zauważyć, że jest miejsce na postulat de lege ferenda, aby lista kandydatów na przysposabiających była rozszerzona i zawierała także rodziców chrzestnych. Rodzice chrzestni bowiem wydają się być bardzo odpowiednimi kandydatami na przysposabiających. Po pierwsze, to rodzice biologiczni dziecka samodzielnie wskazują rodziców chrzestnych, a po drugie, zarówno katolickie, jak luterańskie regulacje prawne stawiają przed chrzestnymi wysokie wymagania, w wyniku czego są oni dobrze ocenionymi i starannie wybranymi osobami.
Pneumatologiczno-rekoncyliacyjny wymiar sakramentu bierzmowania w teologii Ortodoksyjnego Kościoła Koptyjskiego
Halkowicz, Katarzyna (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
W Ortodoksyjnym Kościele Koptyjskim podkreśla się pneumatologiczne oraz rekoncyliacyjne znaczenie bierzmowania. Pneumatologiczno-rekoncyliacyjny wymiar sakramentu bierzmowania wskazuje na ontologiczne dopełnienie, które ma miejsce w czasie udzielania sakramentów inicjacyjnych. Koptyjska teologia sakramentu bierzmowania wraz z jej pneumatologiczno-rekoncyliacyjnym znaczeniem może być twórczym impulsem dla teologii katolickiej, a dla chrześcijaństwa zachodniego inspiracją w poszerzaniu horyzontów teologicznych, odkrywaniu nowych aspektów w sakramentologii i eklezjologii.
Theological Anthropology at the Basis of Inter-Denominational Controversies: Dialogue within the World Council of Churches
Kantyka, Przemysław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
The article discusses moral concerns, which are a challenge for Churches and constitute principal foci of controversy. Anthropological questions underpin moral issues. The answer to the question about the source of human dignity and inherent human rights determines the response to specific matters, such as defining the beginning of human life and its inviolability, the approach to abortion, euthanasia, genetic engineering, and even disability. The creation of man in God’s image and cooperation with the Creator in the development of creation results in the need for a proper setting of the world, including the establishment of a social, political, and economic order serving each man. The way to overcome the differences in the interpretation of Christian anthropology – and thus determine the moral issues – are ecumenical dialogues in which the parties seek to discover the truth. Dialogue must be made in the two dimensions simultaneously: vertical (the essence of faith) and horizontal (social and moral issues). The unity of faith determines the unity in moral issues. If dialogue is to bear fruit in the form of mutual recognition, the parties should avoid anthropological errors contained in contemporary thinking (a.o. materialism, atheistic socialism, genetic reductionism, utilitarianism, and relativism as well as the falsehood of gender ideology). The recipe for this is to return to the biblical anthropology and to a patient and humble search for the truth.
From the Sustainable Development to the Sustainable Community: the World Council of Churches’ Contribution to the Concept of Sustainability
Kopiec, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
At the turn of 20th and 21st century political activities are being inspired by two main ideas: the concept of ‘civil society’ and ‘sustainable development’. The latter has recently become a background of the United Nations strategy to support international cooperation regarding social and ecological problems, in particular to eradicate poverty. The UN’s activity is reviewed by the World Council of Churches, the biggest ecumenical organization. The WCC, when declaring its support to all initiatives striving to eradicate poverty and to foster peaceful political relations, suggests its own concept of ‘sustanaible community’ and the concept of ‘economy of life’. In this sense the ecumenical movement distinguishes itself from activities of secular political actors and imposes on Christians a task to promote new ideas and models of social life, inspired by the biblical teachings. This article defines the notion of sustainable development and discusses the main stages of its unfolding. Furthermore, the paper highlights the World Council of Churches’ criticism of the concept of sustainable development and scrutinizes a contribution of the WCC to the global debate on new political and social philosophy.

Przeglądaj

Przeglądaj Studia Oecumenica, 2016, T. 16 wg Data wydania