Studia Oecumenica, 2016, T. 16

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/33490

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 20 z 32

Angelologia papieża Szenudy III
Lipniak, Jarosław M. (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Prawda o istnieniu aniołów jest dogmatem wiary. Istnienie istot duchowych, które nazywamy aniołami, jest prawdą, o której świadectwo daje zarówno Pismo Święte, jak i Tradycja. Angelologia Szenudy III ukazuje bogactwo myśli egipskiego teologa oraz wskazuje na wysoki poziom teologicznej refleksji o świecie anielskim w Ortodoksyjnym Kościele Koptyjskim. Liczne dzieła koptyjskiego Papieża ukazują zainteresowanie nauką o aniołach oraz szerokie spojrzenie na analizowany temat. Koptyjski papież swoje poglądy dotyczące świata anielskiego opiera na Piśmie Świętym i Tradycji. Angelologia Szenudy III jest dziełem oryginalnym i w głównych punktach tożsamym z teologią katolicką. Kustosz relikwii św. Marka przekonująco usystematyzował refleksję nad teologicznymi podstawami angelologii. W sposób jasny i przystępnym językiem dokonał refleksji nad tajemnicą bytów anielskich. W efekcie mamy do czynienia z oryginalną i ciekawą refleksją nad nauką o aniołach. Szenuda III uniknął częstego błędu popełnianego przez teologów zajmujących się angelologią i powiązał świat anielski z Chrystusem. Niestety uczynił to zbyt delikatnie.
„Chrislamische Hybride“? Kunstwerke an der Schnittstelle von Christentum und Islam
Greub-Frącz, Krystyna (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
In the wake of the Crusades, artifacts from the Islamic cultural sphere such as Fatimid drinking glasses and objects of crystallized quartz, Ayyubid bronze vessels, silk textiles, or olifants reached Christian Europe and were often integrated into sacred practices. In the context of the current migration crisis, these objects are being subsumed in the study of the fine arts under the term “hybrid”. Using the example of contemporary artworks at the intersection of Christianity and Islam, this paper seeks to explain the reasons for the appropriation of these objects by the Christian cultus in order to explore the problem of applying the concept of the hybrid in early medieval art. To conclude, the concept of the hybrid is critically scrutinized in the context of today’s increasingly popular pseudo-Christian-Islamic religion – Chrislam.
Czy teologia komparatywna zastąpi teologię religii?
Kałuża, Krystian (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Wśród dyscyplin religiologicznych szczególne miejsce zajmuje teologia komparatywna (comparative theology). Niektórzy jej przedstawiciele wysuwają dość radykalną tezę, iż winna ona zająć miejsce teologii religii. Pytanie o słuszność tej tezy stanowi główną problematykę niniejszego opracowania. Artykuł składa się z czterech części. Po przedstawieniu istotnych założeń teologii religii i teologii komparatywnej przeanalizowane zostaną aktualne relacje między obydwiema dyscyplinami. W części ostatniej rozpatrzona zostanie możliwość współpracy między teologią komparatywną a teologią religii. Autor opowiada się za modelem twórczej kooperacji obydwu dyscyplin. Efektem tego mogłaby być komparatywna teologia religii.
Dialog ekumeniczny a missio Ecclesiae, red. Marek Chojnacki OCist, Józef Morawa, Andrzej Adam Napiórkowski OSPPE, Kraków: „Salwator” 2011, 264 s., ISBN 978-83-7580-253-5.
Wąsek, Damian (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Die theologischen Prämissen des interreligiösen Dialogs und der gegenseitigen Toleranz zwischen Islam und Christentum
Frącz, Stanisław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
The fundamental condition of the Christian-Islamic dialogue and of mutual tolerance represents the triumph over the exclusive fundamentalism that, in the Christian religion, found expression in an axiom accepted for centuries – that of extra ecclesiam nulla salus (outside the Church there is no salvation). The fundamentalist-exclusive interpretation of the Koran dogma extra islam nulla salus, still compulsory today, precludes any form of dialogue with and tolerance of people of other faiths. This is not because such an interpretation views Islam as the one true religion – every religion is entitled to this ex natura rei – but rather because it degrades Christians as devotees of polytheism, and thus as “infidels”, whereby they are definitively discredited as partners for dialogue and tolerance.
Duchowość ewangelikalna – szansa dla ekumenizmu
Sawa, Przemysław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Duchowość ewangelikalna stanowi przestrzeń praktycznego i duchowego dialogu ekumenicznego pomiędzy Kościołami i wspólnotami protestanckimi a niektórymi grupami katolickimi, zwłaszcza ewangelizacyjnymi i charyzmatycznymi. Choć pozostają różnice doktrynalne, to jednak można wskazać pewne wspólne wyznaczniki: oparcie o Biblię, krzyżocentryzm i chrystocentryzm, konwertyzm (potrzeba osobistego nawrócenia) oraz ukierunkowanie na ewangelizację. Wspólnoty te wspólnie, choć każda na swój sposób, dają świadectwo konieczności świadomego wyboru wiary jako stylu życia, konieczności zewangelizowanej i ewangelizującej społeczności ochrzczonych, nowego dynamicznego uwielbienia i spontanicznie animowanej modlitwy. Trzeba zauważyć również przestrzenie współdziałania Kościołów i zborów oraz wymiany duchowych darów. Wśród tych elementów warto wskazać poszukiwanie nowych form ewangelizacji i głoszenia kerygmatycznego, przeżywanie wspólnotowości przez wierzących oraz odkrycie duchowości sakramentów (ustanowień) oraz umiejętność przyjmowania darów charyzmatycznych. Niezaprzeczalnym priorytetem winna być odnowa duchowa.
Działalność biskupa Hryhoryja Chomyszyna na rzecz latynizacji Cerkwi greckokatolickiej
Kubasik, Adam (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Błogosławiony Grzegorz Chomyszyn był ukraińskim greckokatolickim biskupem i męczennikiem. Urodził się 25 marca 1867 r. w wiosce Hadyńkowce, we wschodniej Galicji. W 1904 r. został wyświęcony na biskupa Stanisławowa. Chomyszyn uważał, że Cerkiew greckokatolicka powinna przyjąć więcej tradycji zachodnich, aby podkreślić związek unickiej Cerkwi z Rzymem. Oznaczało to wprowadzenie łacińskich praktyk takich jak kalendarz gregoriański i ścisłe przestrzegania celibatu duchownych.
Ekumenizm w Polsce w kontekście dokumentów II Polskiego Synodu Plenarnego (1991–1999)
Glaeser, Zygfryd (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
II Polski Synod Plenarny został uroczyście zainaugurowany przez papieża Jana Pawła II w czasie jego wizyty w Polsce w czerwcu 1991 r. Również Jan Paweł II dokonał jego zamknięcia 11 czerwca 1999 r. Prace przygotowawcze do synodu trwały prawie trzy lata. W tym czasie sformułowano istotne problemy, które miały zostać przedyskutowane i przepracowane przez grupy synodalne. W ramach siedemnastu komisji tematycznych zredagowano dokumenty robocze. Ważne miejsce wśród nich zajmuje dokument pt.: Kościół katolicki w Polsce na drodze ekumenizmu. Niestety, dokument ten nie znalazł się wśród czternastu finalnych dokumentów synodu. Owszem, w dokumentach końcowych synodu można znaleźć pewne ekumeniczne odniesienia, nie poruszono w nich jednak wielu ważnych kwestii, np.: ekumenicznej formacji świeckich czy duszpasterstwa małżeństw mieszanych. Synod nie wypracował spójnego stanowiska Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce na temat ekumenizmu i nie wykazał w tej materii ekumenicznej wrażliwości promowanej przez św. Jana Pawła II.
From the Sustainable Development to the Sustainable Community: the World Council of Churches’ Contribution to the Concept of Sustainability
Kopiec, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
At the turn of 20th and 21st century political activities are being inspired by two main ideas: the concept of ‘civil society’ and ‘sustainable development’. The latter has recently become a background of the United Nations strategy to support international cooperation regarding social and ecological problems, in particular to eradicate poverty. The UN’s activity is reviewed by the World Council of Churches, the biggest ecumenical organization. The WCC, when declaring its support to all initiatives striving to eradicate poverty and to foster peaceful political relations, suggests its own concept of ‘sustanaible community’ and the concept of ‘economy of life’. In this sense the ecumenical movement distinguishes itself from activities of secular political actors and imposes on Christians a task to promote new ideas and models of social life, inspired by the biblical teachings. This article defines the notion of sustainable development and discusses the main stages of its unfolding. Furthermore, the paper highlights the World Council of Churches’ criticism of the concept of sustainable development and scrutinizes a contribution of the WCC to the global debate on new political and social philosophy.
Ikony arabskie
Klejnowski-Różycki, Dariusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Ikona jest formą komunikowania chrześcijańskich dogmatów wiary. Ikona, jako fenomen, rozwinęła się głównie dzięki Bizancjum. Jednak Bizancjum nie było jedynym miejscem twórczości ikonograficznej. Ikony były tworzone zarówno na Zachodzie, jak i na Wschodzie niebizantyjskim. Dla chrześcijan arabskich centrum ikony było Aleppo. Wpływ kultury islamu i świata arabskiego zostawił ślad na sztuce chrześcijańskiej, która stworzyła charakterystyczne formy, zwłaszcza poprzez arabeskową ornamentykę. Pośród znamienitych artystów, tworzących ikony arabskie w Aleppo, najbardziej znana jest rodzina – od dziadka do prawnuka: Youssof, Nemeh, Hannania i Girgis. Dzięki tym ikonografom można śledzić ewolucję ikony arabskiej na przestrzeni XVII i XVIII w. Także w Egipcie powstawały ikony arabskie, które ubogacały przekaz chrześcijańskiej wiary dzięki swej odmiennej specyfice. Arabscy chrześcijanie, którzy dzisiaj w wojnie są mordowani za wiarę, mają wielką historię tradycji chrześcijańskiej, która wyraża się również w ikonografii.
Is There True Peace Without Truth? Ideological Roots of a Recent Statement of the Central Committee of the World Council of Churches on Religion and Violence
Składanowski, Marcin (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
The article aims to demonstrate ideological roots of the social and theological attitude of the World Council of Churches on the example of the recent official statement of the Central Committee of the WCC issued on June 28, 2016 which regards the connection between religion and violence. Particular emphasis is put on an attempt to explain how the ideology accepted by the WCC, and present in a more or less distinct manner in the documents of this organization, influences the presentation of Christian teaching regarding peace in the said document. The article analyses the mentioned document, starting from the manner in which the phenomenon of violence has been tackled. Further, it examines those statements in which the WCC is presented as promoting the inter-religious dialogue and peace.
Istota judaizmu według Leo Baecka
Rabiej, Stanisław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Tekst jest próbą analizy kilku publikacji Leo Baecka (1873–1956), niemieckiego rabina, myśliciela religijnego, lidera progresywnego judaizmu, m.in. rabina Gminy Żydowskiej w Opolu (1897–1907), gdzie w 1905 r. opublikował kluczową pracę Istota Judaizmu (Das Wesen des Judentums). Dzieło powstało jako odpowiedź na wcześniejszą publikację Adolfa Harnacka Das Wesen des Christentums (1900). Mimo upływającego czasu wiele treści przedstawionych w obu tekstach nie straciło na aktualności. Baeck był wyznawcą judaizmu pojmowanego jako monoteizm etyczny, który plasuje się jako pomost między szkołą racjonalizmu i egzystencjalizmu żydowskiego. Judaizm etyczny domaga się ustawicznej moralnej afirmacji w odniesieniu do świata przez wolne działanie, ponieważ stanowi miejsce życiowych zadań człowieka. Postawa afirmacji wyraża się w twórczej pracy, zmierza do zbudowania królestwa Boga, w którym ludzie mogą mieć swój udział. Ostatecznie polega na wznoszeniu się, rozwoju, wzroście i zwróceniu się ku przyszłości. W tej perspektywie judaizm rozumie siebie jako twórczą afirmację świata, aby w przyszłości stał się lepszy, a nawet doskonały. L. Baeck całym swoim życiem jako gorliwy wyznawca judaizmu potwierdzał troskę o spójność wiary w Jedynego i Świętego Boga z reprezentowaną postawą etyczną.
Jana Pawła II ekumeniczna wizja Kościoła
Jaskóła, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Artykuł nie podsumowuje długiego i bardzo bogatego w wiele ekumenicznych inicjatyw pontyfikatu Jana Pawła II. Prezentując jego ekumeniczną wizję Kościoła, ogranicza się do czterech punktów. Wylicza główne dokumenty ekumeniczne napisane przez Papieża (1), bardziej szczegółowo omawia treść listu apostolskiego Orientale lumen (2) i encykliki Ut unum sint (3). W ostatnim punkcie wyodrębnia elementy oryginalne, które w prezentowanej encyklice dotyczą Papieża i papiestwa (4). W formie wniosku stwierdzona, że z dokumentów ekumenicznych pozostawionych przez Jana Pawła II tchnie ogromny potencjał jego intelektualnej i kościelnej otwartości, odwagi oraz ekumenicznej nadziei.
Jesus Christ – Living Rule of Christian life. Ecumenical Dimension of sequela/imitatio Christi
Pawłowski, Sławomir (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
The ideas of sequela Christi and imitatio Christi as a rule of Christian life are all rooted in the words and attitude of Jesus and the Apostles, and then expressed in the teaching of the Church, from the Fathers onwards. They have a great ecumenical importance as a regula vitae for all Christians. In the new millennium, we must show the world the «whole» Christ in His fullness of truth: in the power of the baptismal grace, with the joyful boldness of the Spirit, in ways renewed in methods and zeal. The ecumenical dimension of this following/ imitation Christ rises from his Trinitarian, Christological, pneumatological and baptismal foundation in the perspective of the evangelization.
Kałużny Tadeusz SCJ, Na progach jedności. Dwustronne dialogi doktrynalne Kościoła rzymskokatolickiego na płaszczyźnie światowej, Warszawa: Wydaw. Księży Marianów 2012, 298 s., bibliogr., indeks, ISBN 978-83-7519-166-0.
Porada, Rajmund (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Klejnowski-Różycki Dariusz, Teologia chińska. Uwarunkowania kulturowe pojęć trynitarnych, Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2012, 318 s., ISBN 978-83-61756-85-9
Majewski, Józef (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Kwestia niezmienności spuścizny kanonicznej Kościoła w kontekście współczesnych wyzwań
Kostiuczuk, Jakub (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Współcześnie spotykamy się z wieloma problemami natury etycznej, które wywołują kontrowersje w ich ocenie. Jedne z nich istniały w historii, inne powstały w wyniku rozwoju nowoczesnych technologii. Problemy, które istniały wcześniej, mają w większości swoje określenie w spuściźnie kanonicznej Kościoła. Mimo to poddawane są nowej ocenie. Wiąże się to z kwestą niezmienności prawa kanonicznego. O ile kanony związane są z nauką dogmatyczną, nie mogą one podlegać zmianie w kwestiach doktrynalnych. Dogmaty wyrażają to, co niezmienne w Objawieniu, kanony natomiast to, co zmienne w formach historycznych. Kanonów nie należy więc dogmatyzować. Historia pokazuje, że niektóre kanony w zmieniających się uwarunkowaniach historycznych stawały się nieaktualne, powstawały też nowe. W niektórych przypadkach – choć jest ich tylko kilka – kanony zmieniały się. Dokonywało się to jednak zawsze po to, by pomagać człowiekowi w dążeniu do zbawienia. W opiniach teologów powstały więc różne koncepcje na temat niezmienności kanonów. Mimo ogromnej spuścizny kanonicznej, w przypadku nowych wyzwań nie zawsze istnieje konkretne określenie normatywne. Zgodnie ze starożytną praktyką Kościół powinien jak najszybciej dawać odpowiedź na palące problemy, by eliminować niejednoznaczną i niepoprawną ocenę nowych zjawisk. Wszystko to świadczy, że twórczość kanoniczna nie może być uważana za zakończoną.
Luterańska hermeneutyka biblijna i jej współczesne wyzwania w świetle dokumentu „«Na początku było Słowo». Biblia w życiu wspólnoty luterańskiej”
Klukowski, Michał (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Artykuł stanowi omówienie dokumentu wydanego w 2016 r. przez Światową Federację Luteranów „«Na początku było Słowo»”. Biblia w życiu wspólnoty luterańskiej”, poświęconego hermeneutyce biblijnej. Autorzy dokumentu stają wobec pytania, jak Kościoły luterańskie wobec tak różnego kontekstu istnienia w świecie mogą dojść do wspólnej interpretacji i rozumienia tekstów biblijnych. Odpowiedź, jakiej udzielają autorzy, zwraca uwagę na fakt, że cała Biblia, a zwłaszcza jej najtrudniejsze stronice, musi być interpretowana w świetle jej zbawczego orędzia i przy uwzględnieniu hermeneutycznych zasad Marcina Lutra (np. Was Christum treibet). Kluczowe w całym zagadnieniu jest podkreślenie, że lektura Pisma Świętego ma charakter dynamiczny: ani tekst biblijny, ani sytuacja egzystencjalna, w której się go odczytuje, nie są statyczne. Oznacza to, że interpretacja biblijna może stanowić swego rodzaju „hermeneutyczną spiralę”, która w istocie jest słuchaniem słowa Bożego przy jednoczesnym nasłuchiwaniu pytań i problemów współczesnego świata. W konsekwencji teksty biblijne mogą mieć różne znaczenie w różnych częściach świata. Ponadto podkreśla się znaczenie wykształcenia teologicznego w przygotowaniu pastorów, nauczycieli i liderów wspólnot dla owocnej interpretacji Pisma Świętego.
Mały krok do połączenia i nieznana droga ku zjednoczeniu
Moskałyk, Jarosław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Ten krótki zarys sytuacji podziału między prawosławnymi wyznaniami na Ukrainie może choćby w niewielkim stopniu pomóc zrozumieć skalę problemu. Istotnymi elementami składowymi niejako nasilającymi kryzys i wzajemne się przeciwstawienie są zarówno obecne uwarunkowania polityczne w kraju oraz dążenie poszczególnych wspólnot do zjednoczenia na podstawie całkiem różnych kryteriów. Jednak największą barierę w dojściu do porozumienia stron, szczególnie prawosławnych wspólnot „niekanonicznych”, stanowi zbytnia koncentracja na własnej roli i efektach przyszłego zjednoczenia. Z kolei nadmiernie zdystansowany i nieprzyjazny stosunek UCP PM wobec inicjatywy połączenia odrębnych podmiotów ortodoksyjnych oraz utworzenia autokefalii prawosławnej na Ukrainie czyni wciąż przedsięwzięcie nieskutecznym.
Orthodoxy and Islam
Boldişor, Adrian (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2016)
Within the historical approach on interreligious dialogue, it should not be overlooked that the representatives of Orthodox Churches were actively involved in promoting and supporting interreligious dialogue by participating in the meetings that have focused on relations with people of other religions. In this context, the Orthodox Churches come with a whole tradition that stretches to the early centuries, the relations with Jews and Muslims being an integral part of the history of Orthodox Christianity. The Orthodox Christians, with their bi-millennium tradition, where there are different interpretations of other religions, bring to the modern world an approach that takes into account personal relationship with people of other religions. Analyzing how the representatives of the Orthodoxy and the Islam in Romania are trying to find solutions to the many problems facing the world today, we can say that lately in Romania, the interreligious, intercultural and interethnic dialogue increased both quantitatively and qualitatively. Among the followers of the two religions that live in these territories for centuries, the relations have varied over the time, reaching today to a situation in which the believers live in peace, protected by the laws of the Romanian state which guarantee the freedom of thought and religious expression. Moreover, lately it has been attempted to find solutions to the global crises which are, not infrequently, religious.

Przeglądaj

Przeglądaj Studia Oecumenica, 2016, T. 16 wg Tytuł