Studia Gdańskie, 2012, T. 30
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/27715
Przeglądaj
Przeglądaj Studia Gdańskie, 2012, T. 30 wg Data wydania
Teraz wyświetlane 1 - 20 z 25
- Wyników na stronę
- Opcje sortowania
Pozycja Paweł Bloch, Urojony Bóg Richarda Dawkinsa, Wydawnictwo Flavius, Warszawa 2011, ss. 190.Twardowski, Mirosław (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)Pozycja Błogosławionego Jana Pawła II pedagogia osobowej wolności autonomicznej w świetle encykliki „Fides et ratio”Cichosz, Wojciech (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)Chrześcijańska myśl personalistyczna proponuje w procesie wychowania budowanie ciągłej relacji w przestrzeni wolności pojętej jako dar i zadanie od Boga. Pedagogia osobowej wolności autonomicznej wymaga dialogu, a nie monologu czy terroru, toteż w dialogicznym spotkaniu ucznia i wychowawcy ważną okazuje się zasada złotego środka. Analogicznie ma się rzecz w wychowaniu do wolności: i w wierze, i w rozumie. Tę prawdę wskazuje Jan Paweł II w Fides et ratio, gdy podkreśla, że obie te rzeczywistości wzajemnie się przenikają – każda we własnej przestrzeni, w której się realizuje. Między poznaniem rozumowym a poznaniem wiary istnieje głęboka i nierozerwalna jedność, która umożliwia osobie ludzkiej możność właściwego poznania samego siebie, świata i Boga. Za ks. prof. Józefem Tischnerem można powiedzieć, że Jan Paweł II, poddając krytyce wolność, pragnie ocalić wolność.Pozycja O nauczaniu Jana Pawła II dotyczącym parlamentu oraz instytucji życia publicznegoChodubski, Andrzej Jan (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)Na podstawie wskazań Jana Pawła II skierowanych do polskich parlamentarzystów można stwierdzić, że wyzwaniem współczesnej cywilizacji jest urzeczywistnianie uniwersalnych wartości: pokoju, solidarności, sprawiedliwości i wolności. W ich realizacji szczególne miejsce zajmuje jednostka ludzka osadzona w szerokiej panoramie człowieczeństwa. W budowie nowej rzeczywistości cywilizacyjnej ważnym nakazem kulturowym jest pielęgnowanie dziedzictwa przeszłości oraz odnoszenie się do wyzwań przyszłości z nadzieją i ufnością. Ludzi życia publicznego, w tym polityków oraz naukowców, czyni się podmiotami odpowiedzialnymi za budowę „dobra wspólnego”, za urzeczywistnianie wartości: wolności, sprawiedliwości, świata bardziej ludzkiego.Pozycja Jan Paweł II – Pontifex Maximus dialogu międzyreligijnegoŻmudziński, Marek (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)Dialog jest pojęciem, które po Soborze Watykańskim II wyznaczyło kierunki poszukiwań teologicznych i duszpasterskich. Pontyfikat Jana Pawła II był z całą pewnością czasem, w którym szeroko pojęty dialog stał się codziennym wymiarem eklezjalnej aktywności. Użyta w tytule niniejszego artykułu nazwa Pontifex Maximus, (Najwyższy Budowniczy mostów) wskazuje na najwyższą godność Biskupa Rzymu w wymiarze kapłańskim, ale też na jego zdeterminowanie w dialogu międzyludzkim, rozumianym jako dialog ekumeniczny, międzyreligijny i kulturowy. Papież Jan Paweł II był więc kontynuatorem soborowego dynamizmu, dając jednocześnie pogłębione podstawy dialogu oraz dyskredytując wszystkie jego wypaczenia. Wskazywał właściwe formy dialogu i wyznaczał zadania poszczególnym członkom wspólnoty Kościoła. Wobec przedstawicieli innych religii wysuwał propozycje płaszczyzn spotkania i je inicjował. Świadczą o tym chociażby najbardziej spektakularne wydarzenia, jak wizyta w rzymskiej synagodze czy Światowy Dzień Modlitwy o Pokoj w Asyżu.Pozycja Posługa kapłana w nauczaniu Jana Pawła II w czasie pielgrzymek do OjczyznyDrews, Krzysztof (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)Temat posługi kapłana w Kościele zajmował szczególne miejsce w nauczaniu Jana Pawła II w czasie jego pielgrzymek do Ojczyzny. Powyższa dysertacja ukazuje obraz kapłana przedstawiony przez papieża w jego przemówieniach, homiliach i słowach skierowanych do biskupów, kapłanów, zakonników, alumnów i wiernych podczas pielgrzymek do Polski w latach 1979–2002. Prezbiter z ludu wzięty i dla ludu ustanowiony ma służyć w Kościele, trwając w „jedności w biskupie”, w wierności, miłości pasterskiej i braterskiej, dając osobiste świadectwo wiary w Chrystusa, którego Ofiarę Eucharystyczną codziennie sprawuje, czerpiąc z niej siłę i moc. Kapłan, uczestnicząc w jedynym i wiecznym kapłaństwie Jezusa Chrystusa Najwyższego Kapłana, ma realizować swoje powołanie poprzez misję ewangelizacyjną, sprawowanie kultu Boga i uświęcanie ludzi oraz funkcję służebną w duchu miłości na wzór miłości Dobrego Pasterza.Pozycja Michele Aramini, Bioetyka dla wszystkich, przeł. L. Wyganowska, eSPe, Kraków 2011, ss. 335.Meller, Jacek (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)Pozycja Jana Pawła II koncepcja „ekologii ludzkiej” kluczem do rozwiązania kryzysu ekologicznegoTwardowski, Mirosław (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)Kościół katolicki zawsze stał na stanowisku, że droga do rozwiązania „problemu ekologicznego” choć wiedzie przez naukę, technikę, ekonomię i politykę, jednak nie może zatrzymać się tylko na tych dziedzinach. Decydującą rolę w kształtowaniu zachowań proekologicznych odgrywa wszystko to, co ogólnie określamy jako humanistyczny aspekt ochrony przyrody. Ten aspekt, na który ciągle w swym nauczaniu kładł nacisk Jan Paweł II, tworzy właściwa hierarchia wartości, zakorzeniona w danej społeczności, która decyduje o określonej postawie człowieka wobec przyrody. Jana Pawła II koncepcja „ekologii ludzkiej”, twórczo rozwijana przez Benedykta XVI, powinna być bezcennym drogowskazem w rozwiązywaniu groźnego dla współczesnego świata kryzysu ekologicznego.Pozycja Mistyczna osobowość ukryta w sieci metafor w utworach Karola WojtyłyWłoczewska, Agnieszka (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)Spośród tekstów beletrystycznych Karola Wojtyły zachowały się dwadzieścia dwa utwory. Można je podzielić tematycznie na trzy okresy: chrześcijańsko-słowiański (1938–1940), mistyczny (1944–1952 oraz 2002), personalistyczny i zaangażowany (1952–1978). W drugim z nich, mistycznym, ujawnia się specyficzna sieć metafor obsesyjnych, powracają antynomiczne obrazy mroku i światła; nocy i blasku; ciszy i zgiełku; przestrzeni zamkniętej i otwartej; granicy i bezmiaru. Symbolizują one drogę człowieka ku Bogu, złożoną z trzech stopni: wyboru – oświecenia – wiary, które streszczają się w zmienionym nieco szyku cnót Boskich: wiary – miłości – nadziei. Widać je zwłaszcza w utworze Pieśń o Bogu ukrytym i w misteryjnym dramacie Brat naszego Boga. Taka metaforyka Wojtyły ukształtowała się pod wpływem metody medytacyjnej i poezji św. Jana od Krzyża, XVII-wiecznego mistyka hiszpańskiego. Analizy psychokrytyczna i intertekstualna pozwalają uchwycić siłę świętojanowego oddziaływania na pisma, estetykę, retorykę i techniki pisarskie przyszłego papieża.Pozycja Być z Bogiem w wieczność. Pojęcie raju w nauczaniu Jana Pawła IINawracała, Tomasz (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)Nauczanie Jana Pawła II jest bardzo bogate w różnorodne koncepcje teologiczne, które są podsumowaniem tego, co pojawiało się wcześniej w tradycji oraz pewnym otwarciem w poszukiwaniu nowych sformułowań dla wyrażenia wiary Kościoła. Przykład „raju” jest jednym z wielu pojęć, którymi papież się posługuje nadając mu przy tym rożne znaczenia. Jan Paweł II używa go jako elementu klasycznego dla doktryny o rzeczach ostatecznych człowieka (obok śmierci, sądu i piekła), a w ten sposób nie zrywa z dziedzictwem wieków. Ubogaca je jednak o inne aspekty, które rzucają nowe światło na eschatologiczne spełnienie człowieka. Raj może oznaczać bardzo formalnie bycie z Bogiem człowieka odkupionego, wejście tegoż ostatniego we wspólnotę z innymi ludźmi (communio sanctorum) oraz z całym stworzeniem, a ostatecznie budowanie pełni Królestwa Bożego, czyli Kościół. Te wszystkie płaszczyzny się uzupełniają i nie powinny być sobie przeciwstawiane. Rozpatrywanie ich razem pozwala dostrzec złożoność nauczania Kościoła w tym, co klasycznie określa się mianem novissimi. Nie chodzi bowiem o zaspokajanie zwykłej ciekawości, lecz o próbę wyjaśnienia misterium. Ono samo ucieka od pełnego zrozumienia, ale nie jest absolutnie nieznane. Gwarancją i zadatkiem tej ostatecznej rzeczywistości są sakramenty, szczególnie Eucharystia. Człowiek może ten dar przyjąć i nim żyć, bo tylko wówczas przygotowuje sobie szczęście określane mianem raju lub nieba.Pozycja Jana Pawła II przesłanie o dialogu teologii z naukami przyrodniczymiAnderwald, Andrzej (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)Artykuł, odwołując się do nauczania papieża Jana Pawła II, przedstawia jego ujęcie dialogu teologii z naukami przyrodniczymi. Jest to zagadnienie istotne z punktu widzenia wiary chrześcijańskiej. Jej uzasadnianie dokonuje się dziś w klimacie myślenia, w którym nauki przyrodnicze, narzędzia poznania świata im właściwe, a także rozpowszechniony przez nie obraz świata odgrywają doniosłą rolę. W tekście ukazane zostały istotne wskazania soborowego otwarcia Kościoła na naukę, stanowiące inspirację dla papieskiego ujęcia dalszych i bliższych uwarunkowań dialogu teologii z naukami przyrodniczymi.Pozycja Z rodziny i z kultury – naród u Jana Pawła IIGrzybowski, Jacek (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)W komentarzach i opracowaniach dotyczących osoby, posługi i działalności Jana Pawła II można przeczytać, że był jednym z tych papieży, którzy w ciągu ostatnich dwustu lat podejmowali problemy i zagadnienia społeczne. Jego społeczne przesłanie związane było bardzo mocno z tematyką moralną. Papież – jak właściwie wszystko, co podejmował w swoim bogatym nauczaniu – również i problematykę dotyczącą wspólnot, narodu, państwa, pracy czy ekonomii wiązał za etycznymi wskazaniami i zobowiązaniami. Jan Paweł II był przekonany, że tylko na bazie chrześcijańskiej koncepcji osoby może zostać stworzona właściwa wizja społeczeństwa. Naród jest dla papieża z rodziny i dla rodziny. Więź rodzinna oznacza jednak zarazem przynależność do wspólnoty większej niż rodzina, wspólnoty ludu i narodu, która wychowuje, z którą jesteśmy związani jednością kultury, języka i historii. Dla papieża to wspólnotowe dziedzictwo stanowi zarazem wezwanie w znaczeniu etycznym. Otrzymując język, tradycję, wiarę i dziedzicząc wartości składające się na całokształt kultury własnego społeczeństwa człowiek wzrasta w zrozumieniu siebie i swojego miejsca w świecie. Papież jest zatem przekonany, że droga do narodu prowadzi przez rodzinę i rod, samo słowo „ojczyzna” już suponuje relacje szczególne z rodzicami, ojcem, macierzą, matką. Stąd naród nie może być uważany za społeczność skonstruowaną, powstałą w wyniku pewnej umowy, ale jest wspólnotą naturalną, tak jak naturalne są podstawowe ludzkie więzi i relacje. Dlatego zarówno rodziny jak i narodu nie da się niczym zastąpić. Termin „naród” oznacza więc dla Jana Pawła II tę społeczność, która znajduje swoją ojczyznę w określonym miejscu świata i która wyróżnia się wśród innych własną kulturą, historią i tradycją.Pozycja Ks. Józef Krukowski, ks. Wiesław Kraiński, ks. Mirosław Sitarz (red.), Organizacja i funkcjonowanie administracji w Kościele, seria „Scripta Theologica Thoruniensia” t. 20, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2011, ss. 246.Cichosz, Wojciech (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)Pozycja Ks. Tomasz Kaczmarek, »Seges Ecclesiae«. Eklezjalny wymiar męczeństwa w nauczaniu św. Augustyna, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2010, ss. 242.Zagórski, Dariusz (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)Pozycja „Jest we mnie kraina przeźroczysta…”. O nocy rozumu i metaforze światła we wczesnych poematach Karola WojtyłyHaas, Agnieszka K. (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)Celem szkicu jest wykazanie, że metaforyka poezji młodego Karola Wojtyły („Pieśń o Bogu ukrytym”, „Pieśń o słońcu niewyczerpanym”), wskazująca na doświadczenie kontemplacyjne, może być interpretowana niezależnie od perspektywy biograficznej i duchowości autora. Artykuł analizuje metaforykę światła oraz związane z nią pojęcie nocy rozumu, oznaczające mistyczny sposób poznania Boga. Metafory światła występują w poematach trzydziestoletniego Karola Wojtyły i jego rozprawie filozoficznej o mistyce św. Jana od Krzyża. Mimo oczywistego związku z biografią, ich interpretacja opiera się na cechach immanentnych poetyckiej mistyki Wojtyły.Pozycja Jana Pawła II „Pamięć i tożsamość” u podstaw nowego humanizmuChrobak, Stanisław (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)Humanizm jako ideał wychowania eksponuje wagę integralnego i wszechstronnego rozwoju osobowości wychowanka, odwołującego się do autentycznych wartości. Dla nauk o wychowaniu istotny jest pogląd, że człowiek w obliczu ewoluujących wyzwań, nadziei i zagrożeń pozostaje bytem „niedokończonym”, który nie tyle jest, co ustawicznie staje się, do czegoś aspiruje, dąży. Pytanie o tożsamość jest zawsze pytaniem o istotę danego bytu. Prawdziwa tożsamość człowieka wiąże się z ostatecznym spełnieniem tajemnicy istnienia. Dążenie do rozwoju wymaga ludzi zdolnych do wnikliwej refleksji, poszukujących nowego humanizmu, dzięki któremu człowiek współczesny mógłby odnaleźć samego siebie. Jeżeli popieranie rozwoju wymaga coraz większej liczby techników, to jeszcze bardziej domaga się ono ludzi mądrych, zdolnych do głębokiej refleksji, do poszukiwania nowego humanizmu, który by pozwolił nowoczesnemu człowiekowi odnaleźć samego siebie. Nowy humanizm – jak podkreśla Jan Paweł II – jest punktem spotkania wiary z rozumem, jest zwornikiem łączącym chrześcijaństwo z nowożytnością. Wielkie wyzwanie zatem, jakie w sferze badawczej, dydaktycznej, wychowawczej, staje przed nami dzisiaj, to formowanie ludzi nie tylko kompetentnych w swej specjalizacji, czasem wąskiej, bogatych w encyklopedyczną wiedzę, ale nade wszystko w autentyczną mądrość.Pozycja Recepcja „Konstytucji duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym” w encyklikach społecznych bł. Jana Pawła IISzulist, Janusz (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)Dokumenty Soboru Watykańskiego II inspirują Kościół do działania. Założeniem Ojców Soborowych była bowiem aktualizacja Orędzia Zbawczego, zachowanego i głoszonego przez Kościół. Bł. Jan Paweł II kontynuuje owo dzieło aktualizacji, odnosząc się w swoich wypowiedziach m.in. do Konstytucji duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et spes”. Analiza i próba porównania wykładni konstytucji duszpasterskiej oraz nauczania społecznego Papieża Polaka pozwalają wyróżnić trzy grupy tematyczne, stanowiące wspólny obszar refleksji Ojców Soborowych i wspomnianego hierarchy, a mianowicie: uwarunkowania polityczne, rozwój oraz pracę. Uwarunkowania wspólnot politycznych dotyczą zgłaszania przez elity rządzące postulatów, które w centrum państwa sytuują osobę i obierają prawa człowieka za fundament ustroju. Zjawisko rozwoju dotyczy prób czynienia świata bardziej ludzkim. Stosując terminologię właściwą nauczaniu społecznemu Kościoła, należy stwierdzić, że rozwój wyraża się w kształtowaniu pierwszeństwa „być” przed „mieć”. Bł. Jan Paweł II uwzględnił w swoich naukach koncepcję integralnego rozwoju. Odniósł ją nie tylko do człowieka, ale również do stosunków pomiędzy państwami. Zagadnienie pracy oznacza uczestnictwo w dalszym procesie stwarzania. Chrześcijański etos pracy przyjmuje konkretną postać w zachowaniu podmiotowości robotników, w odniesieniu do których powinno być zagwarantowane przestrzeganie katalogu praw ludzi pracy. Właściwa organizacja produkcji, czyli miejsca, w którym robotnik jako osoba urzeczywistnia się poprzez akty, przyjmuje za nienaruszalny priorytet pierwszeństwo człowieka przed sferą metod i środków z dziedziny techniki.Pozycja Lucjan Balter SAC, Eschatologia współczesna dla duszpasterzy i katechetów, Wydawnictwo Homo Dei, Kraków 2010, ss. 342.Cichosz, Wojciech (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)Pozycja Jan Paweł II jako Conservator Patrimonium EcclesiaeBijak, Paweł (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)Jan Paweł II przez 27 lat pontyfikatu sprawował władzę nad Patrimonium Ecclesiae, które stanowi znaczącą część ogólnoludzkiego dziedzictwa kultury. Na forum międzynarodowym zabiegał o upowszechnienie idei oraz wartości humanistycznych i personalistycznych kultury. W dziedzinie legislacyjnej uaktualnił kodyfikację prawa kanonicznego ochrony zabytków sakralnych. W zakresie administracji utworzył autonomiczną instytucję odpowiedzialną za zachowanie i krzewienie dziedzictwa kościelnego. Rozwinął teologię sztuki oraz twórczości artystycznej. Prowadził twórczy dialog z artystami oraz promował dziedzictwo sakralne w całym świecie. Wpisał się złotymi zgłoskami w poczet papieży, którzy zachowywali nie tylko dziedzictwo sakralne, ale także zabytki antyczne oraz liczne dzieła świeckie.Pozycja 25 lat po encyklice „Sollicitudo rei socialis” Jana Pawła IIBiedrzycki, Tomasz (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)Artykuł stanowi próbę odczytania na nowo encykliki społecznej Jana Pawła II „Sollicitudo rei socialis” w dwadzieścia pięć lat po jej napisaniu. Encyklika ta dotyczy solidarności jako zasady życia społecznego. Korzeniem tej myśli jest powstały w Polsce ruch społeczny NSZZ „Solidarność”, który inspiruje papieża do napisania encykliki o potrzebie globalnej solidarności w kontekście rosnącego podziału świata na bogatą Północ i biedne Południe. Patrząc na powyższy problem z perspektywy dwudziestu pięciu lat, w niniejszym artykule próbujemy odpowiedzieć na pytania: Czy ten rażący podział świata się zwiększa, czy zmniejsza? Czy globalizacja stała się narzędziem solidarności, czy wyzysku? Jak należ, w świetle powyższych problemów widzieć obecny kryzys finansowy dotykający bogaty świat? Artykuł ten jest więc próbą oceny globalizacji od strony etycznej. Pokazuje największe zagrożenie, jakie to zjawisko ze sobą niesie – problem delokalizacji kapitału.