Resovia Sacra, 2024, Tom 31

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/36354

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 20 z 28

Wartość międzyludzkiej komunikacji w kulturze mediów cyfrowych
Czupryk, Rafał (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2024)
Współczesny, technologiczny postęp jest pełen przeobrażeń, wielu niewiadomych, w tym niedających się przewidzieć następstw. Nowym wyzwaniom towarzyszą pytania o świadomość odpowiedzialności wykorzystania cyfrowych osiągnięć w taki sposób, aby rozwój form komunikacji służył człowiekowi i chronił jego człowieczeństwo. Artykuł, źródłowo odwołuje się do encykliki papieża Franciszka Fratelli tutti (2020) oraz trzech orędzi ogłoszonych na Światowy Dzień Śródków Społecznego Przekazu (2021-2022-2023). Autor zauważa, iż współczesna kultura cyfrowa potrzebuje komunikacji, która odnosi się do konkretnych wartości, promuje dialog otwarty, niewykluczający, ale inspirujący wychowawczo. Dobra komunikacja wynika z miłości do drugiego człowieka. Jako dowód posługi myślenia jest zawsze pokorna, jest szczera. W dobrej komunikacji zawsze chodzi o prawdę.
Wizytacja parafii Żurawica przeprowadzona 19 października 1783 r.
Hofman, Marian (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2024)
Artykuł przedstawia sytuację Kościoła przemyskiego, a w szczególności parafii Żurawica, w pierwszych latach niewoli narodowej, kiedy terytorium diecezji przemyskiej wchodziło w skład monarchii austriackiej. W owym czasie diecezją kierował ks. bp Antoni Wacław Betański. Artykuł odwołuje się do Listu pasterskiego, który tenże biskup napisał w roku 1783 w sprawie wizytacji dekanalnych. List prezentuje instrukcję, która składała się z 30 pytań. Według tej instrukcji księża dziekani mieli przeprowadzać wizytację, udzielając na powyższe pytania odpowiedzi. Dokument zawierający odpowiedzi na niniejsze pytania oraz uzupełniony o inne informacje trafiał do biskupa diecezjalnego. Omawiana wizytacja dziekańska ukazuje stan parafii żurawickiej w 1783 r. Treść tej wizytacji jest o wiele bardziej obszerna niż wcześniejsze wizytacje dziekańskie. Z tego powodu warto zwrócić na nią uwagę. Porównując jest zawartość ze znanymi wizytacjami kanonicznymi z okresu staropolskiego, można stwierdzić, że oprócz kwestii prawno-organizacyjnych oraz materialnych zwrócono w niej uwagę również na sprawy duszpasterskie, takie jak: przygotowanie przez duszpasterzy kazań i katechezy, udzielanie sakramentów świętych i przygotowanie do ich przyjęcia. Ukazuje również w dużej mierze stan moralny parafii.
Cnoty teologalne (empirycznie) oraz ich korelaty religijne i psychologiczne
Chaim, Władysław (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2024)
Celem przedstawionych w artykule badań było dostarczenie metody do pomiaru trzech cnot teologalnych, nadprzyrodzonych: wiary, miłości i nadziei, definiowanych w kontekście tradycji biblijnej i teologii chrześcijańskiej oraz próba znalezienia zmiennych religijności i osobowości powiązanych z praktykowaniem tych sprawności. W tym celu autor artykułu wykorzystał istniejącą Skalę Eschatologicznej Nadziei oraz skonstruował dwie krótkie metody do pomiaru cnot wiary i miłości: Skalę Cnoty Wiary i Skalę Cnoty Miłości. Badaniami objęto 259 dorosłych osób. Przy pomocy analizy skupień wyodrębniono dwie grupy osób; jedną potwierdzającą praktykę (postawę) cnot wiary, miłości i nadziei oraz drugą grupę przejawiającą deficyt (brak) postaw wiary, miłości i nadziei w relacji z Bogiem. Stopień powiązania między postawami wiary, miłości i nadziei a zmiennymi religijności i osobowości sprawdzano metodami korelacji, porównania istotności różnic między średnimi oraz analizą regresji. Uzyskane wyniki wskazują na bardzo istotne pozytywne powiązania między poszczególnymi cnotami teologalnymi a częstością i ważnością praktyk religijnych w rodzinie (FAITHS), wymiarami chrześcijańskiego charakteru (SCCA) oraz negatywne powiązania z krytycznym stosunkiem do religii (kryzys religijny, odrzucenie chrześcijaństwa, dekonwersja). Również istotne negatywne powiązania cnot wiary, miłości i nadziei stwierdzono z pięcioma przywarami i sprawnościami (VAVS): chciwość vs hojność, pożądliwość vs czystość, łakomstwo vs wstrzemięźliwość, gniew vs cierpliwość, lenistwo vs pracowitość. Nieliczne i słabe związki stwierdzono między cnotami teologalnymi a funkcjami psychologicznymi FPTETS (ekstrawersja – introwersja, myślenie – uczucie) oraz obrazem siebie. Porównywane grupy różnią także wiekiem, poziomem wykształcenia i autodeklaracją religijną. Przedstawione ustalenia wymagają dalszych badań, w tym dopracowania metod badawczych obejmujących cnoty teologalne, uwzględniających kontekst sytuacyjny ich praktyki oraz poszerzenia zmiennych objaśniających funkcjonowanie. Zwrócono uwagę także na zastosowania pastoralne w chrześcijańskim wychowaniu i przepowiadaniu.
The Languages of Religion in Medieval Britain – Christianity
Charzyńska-Wójcik, Magdalena; Lis, Kinga (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2024)
The paper provides an overview of the linguistic panorama of Christianity in medieval Britain. It brings together information concerning the languages in use in various spheres of Christian life at the time with a view to creating a composite picture. Within the paper three main areas may be distinguished: language use in the context of God speaking to people (i.e. biblical translations), language used by people addressing God (i.e. prayers, liturgy, sacraments) and that employed when talking about God (i.e. religious writings, sermons, church-related registers and documents).
Inwentarz kaplicy parafii Bożego Ciała w Kroszynie z 3 lutego 1925 roku
Żurek, Waldemar Witold (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2024)
Początki polskiej parafii katolickiej w Kroszynie nad Szczarą sięgają połowy XV wieku, gdy Juszko Gojcewicz ufundował drewnianą świątynię pw. Bożego Ciała i świętych Grzegorza i Mikołaja. Ta parafia posiadała patronat szlachecki i należała do diecezji wileńskiej. Świątynia dwukrotnie spłonęła: w 1791 roku i w 1916 roku, w wyniku działań pierwszej wojny światowej. Najtrudniejszy dla tamtejszych mieszkańców i wiernych okres to lata niewoli narodowej pod rządami carów rosyjskich. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, gdy ocaleni powrócili z zesłania do rodzinnych domostw, wszyscy mieszkańcy Kroszyna podjęli starania i budowę nowej, murowanej świątyni pod kierownictwem księdza proboszcza Jana Borodzicza. Zanim jednak świątynia parafialna w Kroszynie stanęła gotowa do poświęcenia w 1931 roku, tamtejsi wierni gromadzili się w tymczasowej i skromnej kaplicy. Kaplica ta posiadała wystarczające paramenty liturgiczne: aparaty i kielichy, księgi liturgiczne i księgi parafialne, bieliznę kościelną, obrazy i figury. To wszystko stanowiło wyposażenie kaplicy i majątek parafii kroszyńskiej, o którym dowiadujemy się z inwentarza kaplicy kościoła Parafii Bożego Ciała w Kroszynie z 3 lutego 1925 r. Parafia ta od 1925 roku pozostała w nowo powstałej diecezji pińskiej. Wybudowaną od podstaw świątynię parafialną poświęcił w 1931 roku ordynariusz tej diecezji bp Zygmunt Łoziński.
Księdza Walentego Gadowskiego troska o katechizm i katechizację – nieznane teksty z Archiwum Diecezjalnego w Tarnowie
Jaworski, Piotr (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2024)
Ks. Walenty Gadowski (1861-1956) należał do pionierów ruchu odnowy katechetycznej. Był propagatorem nowych metod szeroko rozumianej edukacji religijnej. Obok posługi duszpasterskiej ksiądz W. Gadowski podejmował wiele działań w tym kierunku, jak chociażby opracowanie katechizmów z nowym sposobem przekazu wiedzy. Postulował, aby podczas nauczania religii często posługiwać się ilustracjami, tekstami z Pisma Świętego, opowiadaniami biblijnymi, przykładami z dziejów ojczystych i życia świętych. Dokładał wszelkich starań, aby katechizmy przemawiały więc do całej osobowości ucznia, stąd też jego postulaty o ulepszenie katechizmów. Wkład ks. W. Gadowskiego we współczesna katechetykę jest ogromny. Był on przede wszystkim praktykiem katechezy, odważnym pionierem, który nie bał się szukać nowych dróg, rozwiązań w nauczaniu religii, nie rezygnując z dorobku naukowego i doświadczenia jego poprzedników oraz katechetyków, a co najważniejsze, sam był nie tylko autorem katechizmów dla dzieci, młodzieży, dorosłych, ale również znakomitym praktykiem kładącym duży nacisk na dostosowanie nauczania do możliwości percepcyjnych odbiorców, czyli na przystępność nauczania. Archiwum Diecezjalne w Tarnowie posiada w swoich zasobach bogatą spuściznę naukową ks. Walentego Gadowskiego, a wśród nich również teksty praktycznie nieznane, gdyż nie były nigdzie publikowane lub publikowane tylko częściowo. W poczet tych pism należy zaliczyć: Wychowanie religijne, Dydaktykę i metodykę, Pedagogikę chrześcijańską oraz tzw. Czytanki majowe pisane z myślą o nabożeństwach majowych w diecezji, ale i poza jej terenem. Oprócz wymienionych do tego zbioru zaliczyć należy także mniej obszerne teksty jak: Przygotowanie do pierwszej spowiedzi i pierwszej Komunii św. dla dzieci w wieku przedszkolnym, Katechizowanie elementarne. W zbiorach stanowiących spuściznę ks. Gadowskiego znajdują się również dwa niezwykle ważne dla katechizacji teksty: W sprawie ulepszenia katechizmu oraz Nauczanie katechizmu stanowiące przedmiot niniejszej analizy. Wszystkie wspomniane teksty pozostają w zbiorach tarnowskiego Archiwum Diecezjalnego.
The Languages of Religion in Medieval Britain – Judaism
Charzyńska-Wójcik, Magdalena; Lis, Kinga (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2024)
The paper deals with the languages used by English Jews for religious purposes in the Middle Ages. It begins with an overview of chronological, demographic, economical, and social aspects of Jewish presence in England to set the scene for investigations concerning the general linguistic repertoire of Anglo-Jewry. Further discussion focuses on the languages of religion and is divided into three areas: the languages of God and authoritative writings, the languages of prayer, and the languages of sermons.
Diecezjalny Kongres Eucharystyczny w Legnicy 8-19 czerwca 2014 r. – w 10 rocznicę wydarzenia na tle innych kongresów ze szczególnym uwzględnieniem Diecezjalnego Kongresu Eucharystycznego w Przemyślu z 1936 roku
Kowalski, Sławomir (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2024)
The exploration of faith connected with the presence of Jesus in the form of Bread and Wine, who comes during the Eucharist celebrated by the priest after saying the essential words of consecration, takes place on many levels and in various ways. We can definitely say that, executing the idea of holding Eucharistic Congresses admittedly fits into this task. The Eucharistic Congresses, that dates back to XIX c., were and are organized by the universal Church as well as local Church, hence they have an international, national and diocesan scope. Each of them consists of important elements, among others celebrating Holy Mass with adoration of the Blessed Sacrament, scientific symposia, congress stations in various churches, formation meetings for various religious groups as well as solemn theophoric processions. And all this in order to strengthen the piety and the Eucharistic spirituality leading to living in Communion with Jesus as often as possible, receiving him in Holy Communion into your heart, implementing the words of the Savior: “But whoever eats of my body and drinks of my blood has eternal life”.
Kaplica św. Barbary w kopalni soli w Bochni (1923-1946)
Śladecki, Dariusz (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2024)
W XVII w. w żupach krakowskich utrwalił się zwyczaj urządzania w podziemiach kopalni wnętrz o charakterze sakralnym. W ciągu trzech stuleci w kopalni soli w Bochni powstało ponad 20 kaplic, spośród których najniżej pod powierzchnią ziemi (na głębokości 388 m) była zlokalizowana kaplica św. Barbary. Kaplica ta powstała w 1923 r. z inicjatywy ówczesnego sztygara Stanisława Rzepeckiego. Od starszych obiektów różniła się nowatorskim rozwiązaniem architektonicznym, jakim był podział wnętrza na dwie kondygnacje i usytuowanie ołtarza na tarasie, na który prowadziły z dwóch stron okazałe schody oraz umieszczenie w niższej kondygnacji Grobu Chrystusa i wydzielenie przestrzeni z fontanną. Plan kaplicy miał kształt prostokąta o wymiarach: szer. 8,6 m., dł. 12 m. Powierzchnię użytkową wnętrza zwiększała kawerna zaadaptowana na zakrystię. Wysokość kaplicy wynosiła ok. 8,5 m. Głównym elementem wyposażenia wnętrza był późnobarokowy ołtarz wykonany z drewna z obrazem św. Barbary (1923 r.) pędzla pracownika kopalni Antoniego Katry, który ponadto był autorem dwóch innych obrazów w tej kaplicy: Chrystusa w grobie oraz Adoracji Dzieciątka Jezus przez górnika (1921 r.). Po bokach ołtarza znajdowały się dwa witraże (podświetlone światłem elektrycznym) umieszczone w wykutych w caliźnie niszach oraz dwa zawieszone pod stropem drewniane świeczniki ozdobione sznurami solnych kryształów. Ponadto na bocznej ścianie kaplicy zawieszono obraz z XVIII/XIX w., namalowany techniką tempery na desce, przedstawiający św. Kingę. W 1946 r. kaplica przestała pełnić funkcje sakralne, a część wyposażenia: ołtarz i obrazy Antoniego Katry przeniesiono do kaplicy św. Kingi. Po 1990 r. rozpoczęto podsadzanie najgłębszych wyrobisk położonych poniżej głębokości 327 m., w wyniku czego uległa likwidacji znaczna część kopalni wraz z poziomem, na którym była zlokalizowana kaplica św. Barbary.
Analogia w myśli uznanych komentatorów św. Tomasza
Sołtys, Andrzej (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2024)
W niniejszym artykule poddano analizie logiczno-lingwistyczne podejście do Tomaszowej doktryny analogii zawarte w myśli filozoficznej Tomasza de Vio (Kajetana) i Franciszka Suareza. Badanie zagadnienia analogii przeprowadzono pod kątem wyróżnienia podziałów analogii tworzonych przez Kajetana i Suareza, pod kątem wskazania w nich na analogię podstawową we wskazanych podziałach oraz przedstawienia trudności związanych z przyjętymi podziałami analogii. W pracy zmierza się do uzasadnienia twierdzenia, że interpretacje Tomaszowej doktryny analogii dokonane przez Kajetana i Franciszka Suareza ugruntowały do czasów współczesnych wątpliwe podejście do analogii oraz że skutkiem błędów interpretacyjnych dotyczących Tomaszowej doktryny analogii jest utrwalony esencjalizm metafizyki tomistycznej.
Christian Formation of Lay People in the Light of the Post-Synodal Apostolic Exhortation “Christifideles laici” by John Paul II
Młodecki, Jarosław (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2024)
The formation of the lay faithful is one of the most important issues of pastoral action in many dioceses in Poland and around the world. The Second Vatican Council gave a particular impetus to the development of this sphere of the Church’s life. The post-synodal exhortation Christifideles laici, written twenty years after the Council, is also the part of the renewal dynamic thus initiated. The purpose of this article is to present John Paul II’s position on the formation of the laity in the Church contained in the document under review. First, however, the Christian vision of man is introduced and basic concepts such as formation and the lay faithful are explained. The core of the article is a characterisation of post-conciliar thought on the laity and their formation. The analysis of the text of the title document presented gives an answer to the question of how and why the Church should organise the ongoing formation of the laity.
Sprawozdanie z działalności teologicznej w diecezji rzeszowskiej w roku akademickim 2023/2024
Jeziorski, Sławomir (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2024)
Duszpasterz młodzieży ks. Józef Matusz (1889-1937)
Walicki, Bartosz (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2024)
Ks. Józef Matusz urodził się 19 października 1889 r. w Haczowie. Był absolwentem Gimnazjum w Sanoku. Przygotowanie do kapłaństwa odbył w Seminarium Duchownym w Przemyślu. Sakrament święceń przyjął 29 czerwca 1913 r. Pracował jako wikariusz w Głogowie (1913-1916), Radymnie (1916-1918) i Przemyślu (1919-1920). Od roku 1919 pracował jako sekretarz generalny Związku Stowarzyszeń Młodzieży Polskiej. Od roku 1920 zajmował się tym etatowo. Duszpasterstwo młodzieży w diecezji przemyskiej prowadził do końca życia. W międzyczasie był krótko proboszczem w Jaworniku Polskim (1923-1925). Od roku 1927 opiekował się Związkiem Stowarzyszeń Młodzieży Polskiej Męskiej. W 1934 roku został sekretarzem generalnym Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej i Katolickiego Stowarzyszenia Mężów. Przez wiele lat udzielał się też w pracach ogólnopolskiego Zjednoczenia Młodzieży Polskiej. Pełnił obowiązki kapelana harcerstwa. Był aktywny na płaszczyźnie społecznej. Działał na rzecz oświaty ludowej. Zmarł 23 stycznia 1937 r. w Przemyślu. Został pochowany w Chyrowie.
Pastoralno-katechetyczna działalność księdza Franciszka Rząsy
Kiełb, Dominik (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2024)
Posługa pastoralna we współczesnym świecie wymaga szczególnego namysłu i otwarcia się na działanie Bożego Ducha. Nowe sytuacje pastoralne, licznie podejmowane inicjatywy ewangelizacyjne, katecheza szkolna oraz przemiany społeczne i kulturowe, przede wszystkim w kontekście religijności, stanowią niełatwe wyzwanie, z którym należy się zmierzyć, podejmując pracę duszpasterską. Zaangażowanie nigdy nie może stać się przyczyną utraty z horyzontu Jezusa Chrystusa, który zawsze jest celem wszelkiej działalności zbawczej Kościoła oraz gwarantem jej skuteczności. Niezwykle cenną pomocą w permanentnym kształtowaniu siebie jako duszpasterza stanowią autorytety kapłanów, którzy gorliwie pełnili swoją posługę, stając się prekursorami tak często postulowanej obecnie nowej ewangelizacji. Ich praca przyczyniła się do wzrostu wiary wielu ludzi, którzy dzięki ich zaangażowaniu mogli wejść na drogę kształtowania własnego życia duchowego. Jednym z przykładów takiego ewangelizatora jest ks. Franciszek Rząsa, który poprzez liczne inicjatywy będące novum w latach jego posługi, niejako wypracował model duszpasterski dla diecezji przemyskiej, rzeszowskiej i sandomierskiej. Niniejsze opracowanie ma na celu ukazanie jego sylwetki jako wzoru duszpasterza i katechety dla współczesnych głosicieli Dobrej Nowiny.
Testamenty proboszczów dobrzechowskich z pierwszej połowy XIX wieku
Godek, Andrzej Edward (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2024)
Parafia Dobrzechów pod koniec XVIII w. stanowiła jedną z najbogatszych parafii w dekanacie strzyżowskim diecezji krakowskiej. W XIX w. zarządzało nią wielu wybitnych duchownych. Dla tych, których praca przypadła na pierwszą połowę stulecia, zachowały się testamenty oraz rachunki poświadczające wystawność organizowanych pochowków w zbiorach akt Sądu Szlacheckiego w Tarnowie przechowywanych w Archiwum Narodowym w Krakowie. Prezentowana publikacja stanowi edycję źródłowa testamentów ks. Wojciecha Atteńskiego, ks. Franciszka Ksawerego Jabłonowskiego, ks. Floriana Winklera, ks. Jana Rylskiego.
Stan faktyczny katechizacji w szkołach powszechnych na terenie dekanatu łańcuckiego w okresie II Rzeczypospolitej
Wałczyk, Karol (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2024)
Artykuł podejmuje analizę stanu nauczania religii rzymskokatolickiej w szkołach powszechnych w latach 1918-1939. W pracy przedstawiono warunki organizacyjne katechizacji, w tym dostępność pomocy dydaktycznych, działalność katechetów oraz frekwencję uczniów. Omówiono zarówno szkolne, jak i pozaszkolne formy nauczania religii, ze szczególnym uwzględnieniem praktyk religijnych uczniów oraz funkcjonowania bractw i stowarzyszeń o charakterze religijnym. Na podstawie dostępnych źródeł dokonano oceny efektów katechizacji, wskazując jej wpływ na kształtowanie życia religijnego młodego pokolenia. Celem pracy autora jest podkreślenie znaczenia katechizacji jako ważnego elementu formacji moralnej i społecznej w środowisku szkolnym i parafialnym dekanatu łańcuckiego w okresie II Rzeczypospolitej.
Rola i zadania ojca wobec jego potomstwa oraz relacja z nim w świetle starotestamentalnej literatury mądrościowej
Piwowar, Andrzej (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2024)
Pierwsza część artykułu zawiera szczegółową analizę występowania hebrajskiego rzeczownika אׇׇב i greckiego πατήρ w biblijnych księgach tradycji sapiencjalnej (Hi, Koh, Prz, Syr i Mdr), co pozwoliło wyodrębnić teksty mówiące o ojcu ziemskim (biologicznym). Druga część to analiza tych tekstów pod kątem roli ojca wobec potomstwa i jego zadań wobec dzieci. Wynika z niej, że głównym zadaniem ojca jest wychowanie dzieci i przekazanie im wartości religijnych i moralnych, według których powinny żyć i postępować, aby osiągnąć najważniejszy cel swojego życia, jakim jest mądrość rozumiana nie jako posiadanie wiedzy intelektualnej, ale jako właściwy sposób postępowania ‒ zgodny z przymierzem i wiarą w Boga. Co więcej, księgi mądrościowe Starego Testamentu ukazują wybrane aspekty relacji ojca do dzieci, zwłaszcza do syna, oraz potomstwa do rodzica. Może ona być zarówno pozytywna (szacunek i cześć), jak i negatywna (np. złośliwość czy zniewaga). Te pierwsze są chwalone, podczas gdy te drugie są potępiane i ganione przez mędrców. Niniejszy artykuł nie jest wyczerpującym omówieniem relacji między ojcem a jego potomstwem, ale przedstawia najważniejsze aspekty tego związku z perspektywy mądrości starożytnego Izraela.
Kanonicy łacińskiej katedry przemyskiej w chełmskiej kapitule katedralnej obrządku łacińskiego w dobie potrydenckiej
Marczewski, Jarosław R. (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2024)
W niniejszym artykule zostały wskazane postacie sześciu członków kapituły chełmskiej doby potrydenckiej zidentyfikowanych zarazem jako członkowie przemyskiej kapituły katedralnej obrządku łacińskiego. Byli to: ks. Hieronim Jełowicki († 1732), ks. Michał Piechowski († 1723), ks. Aleksander Grzymała († 1748), ks. Antoni Popławski († 1759), ks. Antoni Piasecki († 1772) i ks. Józef Rey († 1777). Ograniczona wiedza na temat wskazanych duchownych została uzupełniona dzięki szczegółowym badaniom źródłowym materiałów archiwalnych będących spuścizną chełmskiej kapituły katedralnej. W ten sposób udało się przybliżyć fakty dotyczące obecności kanoników na posiedzeniach kapitulnych, wypełniania przez nich obowiązków liturgicznych w chełmskiej katedrze, pełnienia funkcji wewnątrzkapitulnych oraz realizowania specjalnych misji podejmowanych z ramienia kapituły. Funkcjonujący dotąd w obiegu naukowym zbiór biogramów przemyskich kanoników został dzięki temu w odnośnym zakresie zweryfikowany i uzupełniony nowymi informacjami.
Sprawozdanie z działalności Diecezjalnego Studium Organistowskiego w Rzeszowie za rok 2023/2024
Widak, Andrzej (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2024)
Służba wojskowa kleryków kieleckiego seminarium duchownego w latach 1959-1980
Gocel, Tomasz (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2024)
Władze komunistyczne wszelkimi dostępnymi sposobami zwalczały Kościół katolicki w Polsce. Jedną z zastosowanych przez nich form represji był pobór kleryków do wojska. Ten sposób szkodzenia Kościołowi zastosowano również wobec kleryków Seminarium Duchownego w Kielcach. W latach 1959-1980 około 100 kandydatów do kapłaństwa z Kielc było powołanych do wojska i odbyło dwuletnią służbę w jednostkach wojskowych znajdujących się w rożnych miastach, m.in. Brzeg, Szczecin-Podjuchy, Bartoszyce, Chełmno. W wojsku klerycy żołnierze poddawani byli inwigilacji kontrwywiadu wojskowego, indoktrynacji politycznej i rożnym działaniom operacyjnym, które miały doprowadzić do porzucenia przez nich formacji kapłańskiej i powrotu do życia świeckiego. Dzięki dojrzałości kleryków i wielorakiej pomocy, jakiej im udzielali duszpasterze w miastach garnizonowych i kieleckie Seminarium Duchowne, większość z kleryków po powrocie z wojska kontynuowała przygotowanie do kapłaństwa. Niniejszy artykuł opisuje ten eksperyment komunistów z lat 1959-1980 poboru do wojska kleryków Seminarium Duchownego w Kielcach.

Przeglądaj

Przeglądaj Resovia Sacra, 2024, Tom 31 wg Data wydania