Studia Gdańskie, 2015, T. 36
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/28263
Przeglądaj
Przeglądaj Studia Gdańskie, 2015, T. 36 wg Tytuł
Teraz wyświetlane 1 - 20 z 20
- Wyników na stronę
- Opcje sortowania
Pozycja Cierpienie Boga w wydarzeniu krzyża Jezusa Chrystusa w ujęciu Sergiusza BułgakowaGlaeser, Zygfryd (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2015)Staurologia Sergiusza Bułgakowa ma charakter integralny i komplementarny. Oznacza to, że Bułgakow nie rozumie Chrystusowego krzyża w pierwszym rzędzie jako narzędzia kaźni i śmierci Jezusa z Nazaretu, ale jako znak wypełnienia się odkupieńczo-zbawczego planu Boga. Chrystusowy krzyż Bułgakow widzi więc w kontekście soterycznym i trynitarnym. Stawia postulat większego dowartościowania dogmatu chalcedońskiego. Konsekwentne przyjmowanie nauki o jedności natur w Jezusie Chrystusie ostatecznie doprowadziło Bułgakowa do postawienia pytania o możliwość współ-cierpienia Ojca i Ducha Świętego z Jezusem Chrystusem cierpiącym i umierającym na krzyżu.Pozycja Dariusz Kurzydło, Rytuały przejścia a bierzmowanie. Próba aplikacji psychologii antropologicznej do katechezy młodzieży, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2015, s. 301.Cichosz, Wojciech (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2015)Pozycja Duchowość miłosierdzia w świetle encykliki Jana Pawła II Dives in misericordiaBrzozowska, Urszula (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2015)Święty Jan Paweł II w encyklice pt. Dives in misericordia przedstawia „duchowość miłosierdzia”, choć sam nie używa takiego określenia. Opisuje jednak tę rzeczywistość, wskazując na jej podstawy oraz przejawy. Duchowość ta streszcza się w dwóch wymiarach: poznawczym i praktycznym. Pierwszy z nich polega na poznawaniu miłosierdzia Pana za pomocą Jego objawienia zawartego w Starym i Nowym Testamencie, a w sposób szczególny – w Chrystusie i Jego misterium paschalnym. Drugi natomiast przekłada się na trzy postawy: wyznawanie, czynienie oraz wypraszanie miłosierdzia. Wszystkie one zakładają również postawę wewnętrzną w postaci wiary, ufności, nadziei i miłości względem Boga i ludzi. Ostatecznie zależą one od ich źródła, którym jest On sam. Duchowość miłosierdzia opiera się więc na przyjęciu miłości miłosiernej Ojca, objawionej i udzielonej przez Syna w Duchu, oraz życiu nią. To zaś wymaga życia w Duchu Świętym, który tę duchowość wzbudza i kształtuje.Pozycja Flint Stone Heritage: Religion and Technical IdeologyEggen, Wiel (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2015)Referring to the Nazi Germany war-ideology the author examines if their high-tech succession of the flint stone processing heritage should count as a Promethean revolt against, or as a result of the revealed religion. The application of Girard’s mimetic theory leads to the conclusion that a third alternative is plausible, opening the perspective of a less bellicose exploit of the prime technical potential.Pozycja Krzysztof Kamil Stolz, Nowa desiderata – desiderium novum, Wydawnictwo Sióstr Loretanek, Warszawa 2015, s. 184.Cichosz, Wojciech (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2015)Pozycja Marcin Kaznowski, Uwikłani w szczęśliwą winę. Grzech pierworodny w świetle teorii mimetyczno-ofiarniczej René Girarda, Poligrafia Salezjańska, Kraków 2015, s. 278.Romejko, Adam (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2015)Pozycja Młyn zbożowy w Oksywiu. Geneza – funkcjonowanie – upadek (XIV–XVIII w.)Szerle, Jędrzej (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2015)Jednym z nieopracowanych dotąd zagadnień dotyczących dziejów wsi Oksywie w średniowieczu i nowożytności jest założenie i funkcjonowanie młyna zbożowego, położonego przy ujściu potoku Chylonka do Bałtyku. Obiekt ten powstał najprawdopodobniej w okresie reformowania dóbr klasztoru Norbertanek w Żukowie, do którego należało Oksywie, w pierwszej połowie XIV wieku, a na pewno przed 1346 roku, kiedy po raz pierwszy pojawia się on w źródłach. Więcej informacji o młynie posiadamy z dokumentów i kontraktów z XVI i XVII wieku, które odnoszą się do jego funkcjonowania, pokazują zmiany własności oraz częste odbudowy. Upadek obiektu wiązać można z wojną o sukcesję polską w latach 1733-1735, podczas której wojska rosyjskie oblegające Gdańsk zniszczyły Gdynię i prawdopodobnie również inne nadmorskie miejscowości. Artykuł pokazuje jednak nie tylko dzieje młyna, ale również zarządzanie dobrami przez żukowski klasztor Premonstratensek oraz wpływ wojen polsko-szwedzkich w XVII wieku na stan gospodarki Prus Królewskich.Pozycja Motywacja dobroczynności chrześcijańskiej w świetle „wykresografii”Wasilewski, Edward (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2015)Metoda wykresograficzna ułatwia nie tylko wizualne postrzeganie prawd wiary, ale także zrozumienie podstawowych postulatów związanych z motywacją dobroczynności chrześcijańskiej. Kluczową rolę pełni tutaj wykres „Cały Chrystus”, złożony z dwóch okręgów i dwóch trójkątów złączonych ze sobą w pozycji wertykalnej, w które została wpisana ikona Chrystusa Miłosiernego w formie mocno rozjaśnionej. W swoich kolejnych modyfikacjach ukazuje on chrześcijańską dobroczynność w kategoriach chrystocentrycznych, gdzie jej motywem nadrzędnym winna być zawsze miłość do „Całego Chrystusa”.Pozycja Nauczanie św. Jakuba Apostoła o sakramencie namaszczenia chorych w perspektywie biblijnejWittbrodt, Bartłomiej (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2015)Choroba i związane z nią cierpienie należą w sposób naturalny do życia ludzkiego. Jednakże dla osób wierzących choroba przybiera wymiar religijny. Człowiek podeszły w latach, lub dotknięty niemocą na ciele, może swoje cierpienia łączyć z cierpieniami Chrystusa i ofiarować je jako wynagrodzenie za grzechy swoje, rodziny, lub oddać je Bogu w konkretnej intencji. Aby tak się stało, musi mieć świadomość, że Kościół ogarnia troską wszystkich – chorych i starszych, i przychodzi z pomocą poprzez sakrament chorych, który ma swoje podstawy w Biblii, jak zresztą i pozostałe sakramenty. Stary i Nowy Testament ukazuje troskę o tych, którzy dotknięci cierpieniem nie są pozostawieni sami sobie. Szczególnie św. Jakub w swoim Liście pisze: „Choruje ktoś wśród was? Niech sprowadzi kapłanów Kościoła, by się modlili nad nim i namaścili go olejem w imię Pana. A modlitwa pełna wiary będzie dla chorego ratunkiem i Pan go podźwignie, a jeśli popełnił grzechy, będą mu odpuszczone” (Jk 5,13-15). Zgodnie z tymi słowami Kościół ma szczególną misję niesienia Dobrej Nowiny i pociechy chorym i cierpiącym na wzór samego Chrystusa, który „przyszedł do tych, którzy się źle mają”.Pozycja „Podwórko komputerowe” a „podwórko z trzepakami” – wybrane, psychologiczne aspekty współczesnych relacji u dzieciRuszel, Magdalena Ewa (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2015)Celem artykułu jest ukazanie w przystępnej, krótkiej psychologicznej charakterystyce wpływów na rozwój dziecka dwóch typów środowisk wychowawczych: „podwórka z trzepakami” oraz „podwórka komputerowego”. Autorka nie poprzestaje na ich charakterystyce, lecz ukazuje także pozytywne i negatywne aspekty z nimi związane, jak również możliwości mądrego wychowawczego wykorzystania każdego z nich w rozwoju i wychowaniu dziecka.Pozycja Polaryzująca funkcja krzyża w narodzieSzulist, Janusz (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2015)Przedmiotem niniejszej publikacji jest analiza polaryzującej funkcji krzyża, przedstawiona na przykładach wybranych sytuacji ze współczesnej historii Polski. Soteriologia w aspekcie przedmiotu badań wskazuje na to, jak dalece destrukcyjne jest wykorzystywanie symbolu krzyża w walce politycznej. Narzędziowe posługiwanie się elementami sacrum posiada tradycję biblijną. Podziały dyktowane brakiem akceptacji dla zbawczego przesłania zawierające się w krzyżu są warunkowane następującymi postulatami: wezwanie do zmiany, zachowanie czystości intencji oraz uznanie najwyższego autorytetu w Bogu. Każdy z tych postulatów zrealizował w sposób doskonały Jezus. Naśladowanie Mistrza z Nazaretu wiąże się więc z przyjęciem postawy ofiarności i niezłomnego trwania przy nauce Bożej. Nadzieja chrześcijańska wyraża się w tym, iż jedność porządku stworzenia (w tym również jedność społeczna) funkcjonuje ponad wszelkimi doczesnymi podziałami.Pozycja Praktyczne wskazania dla życia osobistego i społecznego w wybranych tekstach literatury religijnej XVII – poł. XVIII wiekuŁukarska, Beata (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2015)Tekst jest omówieniem wybranych przekazów źródłowych powstałych u schyłku epoki staropolskiej, to jest od siedemnastego do połowy osiemnastego stulecia. Przywoływane druki należą do tego działu ówczesnej twórczości, który ująć można we wspólnej nazwie piśmiennictwa religijnego. Jest to spuścizna kulturowa licznie reprezentowana zarówno w ilości tytułów, jak i formalnej ich różnorodności. Wśród odnotowanych edycji nie ma jednak traktatów naukowych. W rodzimym planie wydawniczym u schyłku doby staropolskiej spotykamy ich zresztą niewiele. Większość analizowanych zapisów stanowi natomiast literatura o charakterystycznym odziaływaniu duszpasterskim, mianowicie: ascetyka, moralistyka, literatura kaznodziejska. Wpisany w strukturę przekazu większości owych utworów szeroki adres wydawniczy i możliwie najbardziej powszechne ich przeznaczenie determinują zarówno kształt literacki wypowiedzi, jak i sposób komunikowania się z odbiorcami. Poza tym przeważająca część cytowanych w szczegółowych rozważaniach historycznych zapisów nosi wyraźne znamiona formalnego i językowego uproszczenia. Ich cechą charakterystyczną jest wyraźnie perswazyjnie ukierunkowanie. W konsekwencji autorzy ujawniają w sferze czytelnych zamierzeń twórczych obecność programowo potraktowanej tendencji dydaktycznego oddziaływania. Wpisana w historyczny przekaz uniwersalność pouczeń etycznych i moralnych umożliwia ich odczytywanie poza granicami reprezentowanej wspólnoty wyznaniowej. Sytuuje je także poza obecnym w nich horyzontem czasowym. Ich uniwersalizm budują refleksje oparte na wspólnocie powszechnie przyjętego i akceptowanego humanizmu. Pouczenia te definiują takie wartości, jak: prawda, pokora, szczerość. Podejmują istotne dla pojedynczego człowieka i dla całego społeczeństwa zagadnienia: relacji do drugiej osoby, poczucia własnej godności, prawidłowej samooceny, współczującej relacji do innych, objawiającej się w chęci niesienia praktycznej pomocy. Wskazania zawierają także zaakcentowany kontekst religijny, opisując warunki przekonującego świadectwa wyznawanej wiary. W części omawiającej problemy natury społecznej znalazły się teksty odnoszące się do problematyki wartości pracy, sprawiedliwego i uczciwego wynagradzania. W ostatnim rozdziale pouczenia staropolskich pisarzy religijnych odnoszą się do wybranych problemów życia małżeńskiego i rodzinnego.Pozycja Problem pierwszego dopuszczenia do Wieczerzy Pańskiej w dyskusji na forum Światowej Federacji Luterańskiej z lat 1947-2010Sojka, Jerzy (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2015)W artykule pt. „Problem pierwszego dopuszczenia do Wieczerzy Pańskiej w dyskusji na forum Światowej Federacji Luterańskiej z lat 1947-2010” omówiono dwa zasadnicze wątki dotyczące pierwszego dopuszczenia do Sakramentu Ołtarza. Chodzi o powiązanie tego aktu z konfirmacją oraz o wiek przystępujących po raz pierwszy do Stołu Pańskiego, także w przypadku, gdyby akt ten oddzielono od konfirmacji. Teologiczna argumentacja podnoszona w programach studyjnych dotyczących konfirmacji oraz nabożeństwa, odwołująca się głównie do ogólnych warunków dopuszczenia do Wieczerzy Pańskiej (przyjęcia chrztu i rozróżniania Ciała i Krwi Pańskiej), szła w kierunku postulatu rozłączenia konfirmacji i aktu pierwszego dopuszczenia do Wieczerzy Pańskiej, przy obniżeniu wieku tego ostatniego. Jak pokazują programy studyjne z lat 80. i 90. XX w. postulaty te nie znalazły szerokiego zastosowania w praktyce Kościołów luterańskich zrzeszonych w Federacji.Pozycja Problem wieloznaczności pojęcia „zrównoważony rozwój”Marczak, Łukasz (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2015)Artykuł prezentuje wieloznaczność pojęcia „zrównoważony rozwój” wraz z uwydatnieniem istoty idei trwałego rozwoju. Najpierw ukazuje się początki występowania pojęcia, a następnie próbuje się przedstawić kategorię „zrównoważonego rozwoju” w świetle różnorodnie interpretowanych wzajemnych zależności jego trzech wymiarów: społeczeństwa, ekonomii i ekologii.Pozycja Richard C. Steiner, Disembodied Souls: The Nefesh in Israel and Kindred Spirits in the Ancient Near East, With an Appendix on the Katumuwa Inscription, SBL Press, Atlanta 2015, s. xvi + 210.Pilarz, Krzysztof (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2015)Pozycja Słynna gdańska polonuska: Siostra Lucjana Maria-Wanda Makurath (1911-1999)Stefaniak, Piotr (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2015)Wanda Makurath pochodziła z dawna zasiedziałej w Gdańsku polskiej rodziny Kaszubów. Urodziła się w Stegnie (Steegen) 5 maja 1911 r. Uczęszczała do Polskiej Szkoły Senackiej. W 1928 r. wstąpiła do Zgromadzenia Dominikanek Kontemplacyjno-Czynnych III Zakonu Św. Dominika. Tam złożyła 19 listopada 1934 r. śluby wieczyste. W 1934 r. uzyskała w Tarnowie dyplom nauczycielki. Zaraz też podjęła pracę pedagogiczną, kolejno w Kielcach i Skarszewach koło Kościerzyny. W dniu 17 kwietnia 1937 r. została wysłana do Wolnego Miasta Gdańska, by objąć posadę nauczycielki w mieszczącej się w Domu Polskim szkole w miejscowości Piekło (Peickel). W dniu 1 września 1939 r. hitlerowcy aresztowali trzy dominikanki, po uwolnieniu siostra Lucjana przyjechała do Gdańska, skąd została wysiedlona do Generalnego Gubernatorstwa. Podjęła się tam prowadzenia tajnych kompletów w ramach działalności w Polskim Komitecie Rady Głównej Opiekuńczej. Po wyzwoleniu powróciła do pracy szkolnej: była zatrudniona (1945-1953) w Orzeszu koło Pszczyny na Górnym Śląsku. Od 1 września 1956 r. pracowała w szkole w Gdańsku. Do 1957 r. była związana ze Zgromadzeniem Dominikanek Życia Apostolskiego. Potem związała się ślubami z Fraternią Gdańską Trzeciego Zakonu Dominikańskiego. Jako przełożona tercjarzy dominikańskich w Gdańsku wiele wysiłku włożyła w rozwój fraterni. Zmarła 16 grudnia 1999 r. zamykając rozdział, jakim byli niegdyś niezłomni Polacy w Gdańsku.Pozycja Świadomość grzechu oraz etyczna i religijna odpowiedzialność młodych w Starym TestamencieSzamocki, Grzegorz (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2015)Grzech i odpowiedzialność za niego jest jednym z ważnych tematów Biblii. Teksty Starego Testamentu wzmiankują o grzechach ludzi dorosłych, ale także i o grzechach dzieci i młodzieży. Młody wiek nie zwalnia z odpowiedzialności za wykroczenia i braki, zwłaszcza w sferze życia religijnego. Również młodzi ściągają na siebie Boże sankcje, jeżeli zaniedbują się w poznawaniu Boga i w konsekwencji w niewłaściwy sposób mówią o Bogu; jeżeli negują plan i projekt działania Boga dla ludzi i przez ludzi, albo zbyt swobodnie obchodzą się z tym co święte. Stary Testament radzi więc młodzieży, aby w imię poczucia religijnej i etycznej odpowiedzialności, miała respekt przed tym, co Boże i święte, zachowywała umiar w korzystaniu z życia i jego dobrodziejstw oraz nie zapominała o Bożym sądzie.Pozycja Symbolika teriomorficzna w żydowskich pismach apokaliptycznych okresu Drugiej Świątyni na przykładzie Księgi Daniela (Dn 7-8), Apokalipsy zwierząt (1 Hen 85-90) i Czwartej Księgi Ezdrasza (4 Ezd 11-12)Parchem, Marek (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2015)W niniejszym opracowaniu symbolika teriomorficzna, w której znaczenie symboliczne nadaje się zwierzętom, zostanie omówiona w trzech apokalipsach, mianowicie w Księdze Daniela (Dn 7 i 8), Apokalipsie zwierząt (1 Hen 85-90) i Czwartej Księdze Ezdrasza (4 Ezd 11-12). We wszystkich tych dokumentach symbolika teriomorficzna ma charakter historyczno-polityczny, ponieważ poszczególne zwierzęta reprezentują królestwa, narody lub ich władców. W Dn 7 cztery bestie wychodzące z morza symbolizują kolejne królestwa ziemskie: Babilon, Medię, Persję, imperium Aleksandra Macedońskiego i jego następców. W Dn 8 baran reprezentuje imperium perskie, zaś kozioł państwo Aleksandra Macedońskiego i jego następców. W Apokalipsie zwierząt pierwsi ludzie i patriarchowie są ukazani jako byki i krowy, Izrael jako stado owiec, natomiast wszystkie narody pogańskie są reprezentowane przez różnego rodzaju dzikie zwierzęta i ptaki. W 4 Ezd 11-12 orzeł symbolizuje cesarstwo rzymskie, zaś lew oznacza Mesjasza.Pozycja Wartości w kształtowaniu osobowości w nauczaniu ks. Zygmunta MościckiegoParzyszek, Magdalena (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2015)Świat wartości, który człowiek tworzy, w którym wzrasta i które przekazuje staje się dzisiaj wyzwaniem i zadaniem dla rodziców, wychowawców, pedagogów, wszystkich, którym na sercu leży dobro dzieci, młodzieży i całego społeczeństwa. Ks. Z. Mościcki wskazuje na hierarchię wartości i ich rodzaje. W zależności od tego, jakie wartości wybiera człowiek i jakimi żyje, wyróżnia różne typy postaw. Wśród wartości preferowanych przez ks. Z. Mościckiego na uwagę zasługują: miłość, wolność duchowa, odpowiedzialność. Natomiast osobowość człowieka wyraża się i kształtuje przez realizowanie powołania i służbę tymże wartościom. Atrybutami osobowości są: jedność, autentyczność i godność.Pozycja Zawodowy Związek Federacyjny „Wolność” – działalność i myśl społeczno-politycznaBień, Dominik (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2015)Celem artykułu jest przybliżenie działalności oraz myśli społeczno- politycznej Zawodowego Związku Federacyjnego „Wolność” od momentu jego powstania w 1989 roku do zaniknięcia około roku później. Posłużą do tego dokumenty i wydawnictwa sygnowane przez ZZF „W”. Na ich podstawie stworzony zostanie katalog zagadnień podejmowanych przez związek obejmujący m.in. tematykę energetyki jądrowej i spraw pracowniczych. Omówione zostaną inspiracje filozoficzne (m.in. myśl Leszka Nowaka) i ideowe (anarchizm, syndykalizm, program „pierwszej Solidarności”) zawarte w wydawnictwach ZZF. Wskazane zostanie również miejsce Związku na mapie opozycji politycznej schyłkowego PRL (obok Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego, Ruchu Wolność i Pokój a także Federacji Młodzieży Walczącej).