Communio, 2013, R. 33, nr 2 (182)

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/19609

Przeglądaj

Przeglądaj Communio, 2013, R. 33, nr 2 (182) wg Tytuł

Wpisz kilka pierwszych liter i kliknij przycisk przeglądania
Teraz wyświetlane 1 - 14 z 14
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
    From Cathedral Schools to studia generalia: Ex corde Ecclesiae
    Ferme, Brian E. (Wydawnictwo Pallottinum, 2013)
    Autor prezentuje historyczny kontekst powstania uniwersytetów na przełomie XII i XIII wieku, podkreślając ich związek z edukacyjnym fenomenem szkół katedralnych, które nie tylko przekazywały dziedzictwo intelektualne, ale też kładły nacisk na rozwój osobowy. Zwrot „renesans XII wieku” trafnie określa rozkwit nowych metod, trendów i treści, które – w większości – doprowadziły do przemiany systemu kształcenia w szkołach i, w konsekwencji, do założenia uniwersytetów, pierwotnie nazywanych studia generalia. Niektóre z nich cieszyły się szczególną sławą lub reputacją, dzięki czemu przyciągały więcej studentów i mistrzów niż inne szkoły. Trudno przecenić rolę Kościoła w powstawaniu centrów nauki; papieże szybko uznali znaczenie nowych instytucji i wspierali ich powstawanie i rozwój odpowiednimi aktami prawnymi.
  • Miniatura
    Pozycja
    Geneza i misja uniwersytetu
    Bajor, Wanda (Wydawnictwo Pallottinum, 2013)
    Uniwersytet jest wytworem kultury średniowiecznej. Powstanie tej niezwykłej instytucji było poprzedzone w wielu krajach utworzeniem środowiska naukowego i edukacyjnego, od samego początku organizowanego przez Kościół. Stopniowy rozwój cywilizacyjno-kulturowy doprowadził do powstania nowych struktur społecznych, w tym cechów (np. rzemieślniczych), które organizowały życie zawodowe mieszczan. Cechy stały się wzorem i zawiązkiem pierwszych społeczności uniwersyteckich; spora liczba społeczności szkół połączyła się, aby bronić swoich interesów, zarówno wobec władz miejskich jak i kościelnych. Te społeczności nazywały się Universitas magistrorum et scholarium, których struktura okrzepła w XIII w. Szczególne miejsce wśród uniwersytetów zajmuje Uniwersytet Paryski. W tym mieście najbujniej rozkwitał korporacjonizm, także wśród uczniów i nauczycieli. Z czasem uniwersytety rozwinęły bogate życie intelektualne i stały się znaczącym czynnikiem wpływającym na życie całych społeczeństw, będąc swego rodzaju trzecią władzą, obok władzy kościelnej i świeckiej. Uniwersytety wniosły największe i najtrwalsze wartości w historii myśli ludzkiej, będąc instytucją kształcenia wyższego, opartą na autonomii rozumu, oświeconego i wzbogaconego prawdami wiary chrześcijańskiej. Klasyczny paradygmat uniwersytetu, ukształtowany w średniowieczu, którego korzenie sięgają kultury grecko-rzymskiej, wzbogaconej chrześcijańską wizją rzeczywistości, przetrwały do dziś w wielu uniwersytetach, zwłaszcza katolickich.
  • Miniatura
    Pozycja
    Idea uniwersytetu w myśli Jana Pawła II
    Urbański, Stanisław (Wydawnictwo Pallottinum, 2013)
    Universities have played a prominent role in the development of man and his civilisation. They were thoroughly discussed in the teachings of John Paul II. In his works there is a very systematic reflection and analysis of this subject. What emerges is an image that emphasizes the meaning of pursuing the truth, the development and forming of culture, their role in human spiritual growth, creating a creative society and their influence on the shape of societies. Man by nature is directed toward pursuing the truth which is infinite. John Paul II, who was strongly connected with academic centres and universities, presents the truth as a foundation on which a community Universitas of professors and students is formed and developed. Only the truth has an anthropogenic character in the fullest sense of this word, since it refers to its fullness in the person of Jesus Christ. Faith and reason are two tools that allow people to pursue the truth and thus properly shape their humanity. This it the way in which human culture can develop. This culture has a two – stage character – it is the result of human development and at the same time it leads to his development. It affects the shape of life and promotes a hierarchy of values. Here a great contribution of the Church and the Church’s Universities based on an universalist christocentric humanism should be noted. The role of the University, according to John Paul II, is not only the transfer of knowledge and preparing people to build a technocratic world. Man is in the centre, so they have a forming character. Formation in the truth and to the truth is the way of spiritual growth towards the fullness of humanity, which finds its best image in Jesus Christ. The pursuit of development based on the truth creates communities. The University is a community of people which reveals a human ability to go beyond themselves toward others. The pillars of the community are the truth, faith and charity. Universities as creative environments have their primary objective, which is human development. However, as John Paul II noticed, they have to be open to the social dimension. The Church and Universities have a common goal, which is to build the Kingdom of God. In this way society is becoming truly human. All achievements of human thoughts are subordinate to the supernatural vision.
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
    Misja i posługa uniwersytetu katolickiego
    Rychlicki, Czesław (Wydawnictwo Pallottinum, 2013)
    Na bazie treści przekazanej głównie w Konstytucji apostolskiej Jana Pawła II o uniwersytetach katolickich Ex corde Ecclesiae, uwaga artykułu została skierowana na Misję i posługę uniwersytetu katolickiego, odpowiednio do przekazu tam zawartego: Podstawową misją uniwersytetu jest nieustanne poszukiwanie prawdy poprzez badania naukowe, przechowywanie i przekazywanie wiedzy dla dobra społeczeństwa. Uniwersytet katolicki uczestniczy w tej misji w sposób zgodny ze swym szczególnym charakterem i swymi celami (nr 30). Jak mówi wspomniany tekst, uniwersytet katolicki realizuje swoją misję w Kościele i dla Kościoła zorientowanego na posługiwanie społeczeństwu. Istotnymi problemami jego aktywności są: nowa ewangelizacja, dialog kulturowy, służba wobec prawdy i utrwalanie wartości powszechnych. W ramach właściwych sobie kompetencji uniwersytet katolicki, podobnie jak każdy inny uniwersytet, staje się skutecznym narzędziem rozwoju kulturalnego zarówno konkretnej jednostki jak i społeczeństwa. Prowadzone przez niego badania naukowe obejmują studium wielu współczesnych problemów, jak: godność osoby ludzkiej, wartość życia ludzkiego, promocja sprawiedliwości społecznej, godność małżeństwa i rodziny, itd. U podstaw naukowych badań uniwersyteckich leży analiza korzeni i bezpośrednich przyczyn poważnych problemów naszej epoki, przy odwołaniu się do ich wymiaru etycznego i religijnego. W ten sposób realizując sobie właściwą misję uniwersytet katolicki oferuje swój wkład w rozwój kultury osoby indywidualnej i kultury światowej. W formacji uniwersyteckiej poważną rolę spełnia także duszpasterstwo akademickie. Jego celem jest integrowanie życia z wiarą przy respektowaniu zasad religijnych i moralnych. Temu celowi powinien służyć również czynny udział w sakramentach, zwłaszcza w sakramencie Eucharystii, która jest szczytem wspólnotowego życia kultycznego.
  • Miniatura
    Pozycja
    Misja uniwersytetu wobec osoby ludzkiej
    Góralczyk, Paweł (Wydawnictwo Pallottinum, 2013)
    Cel uniwersytetu – cel wiedzy naukowej nie zawiera się w niej samej, gdyż pozostaje ona w służbie człowieka: człowieka-osoby i całej ludzkości, człowieka pojmowanego jako rodzaj ludzki, odznaczający się cechą jemu tylko właściwą: obecnością ducha wiedzy, świadomości i woli – oraz zdolnością działania świadomego i wolnego. Nauka nie może twierdzić ani sądzić o sobie, że jest neutralna wobec człowieka: jest bowiem darem pochodzącym z Wysoka i zarazem zdobyczą niestrudzonego ducha, który poszukuje i znajduje, wyjaśnia i porządkuje. Nauka prowadzi do wyzwolenia i wywyższenia człowieka.
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
    Przemiany modelu uniwersytetu w historii
    Sobeczko, Helmut Jan (Wydawnictwo Pallottinum, 2013)
    Istnienie europejskich uniwersytetów sięga przełomu X i XI wieku. Na przestrzeni całego tysiąclecia dziejów ich model działania ulegał większym lub mniejszym zmianom. Ożywiona dyskusja nad funkcjonowaniem i rolą uniwersytetów trwa również w naszych czasach. W zmieniających się modelach usiłowano zawsze zabezpieczyć autonomię uczelni i wolność w badaniach naukowych oraz w pracy dydaktycznej ze studentami. Celem lepszego rozumienia roli i znaczenia uniwersytetów Autor omawia najpierw kontekst powstawania uniwersytetów (1), a następnie prezentuje pierwsze uniwersytety średniowieczne w Bolonii, Paryżu i Oksfordzie (2), wskazuje także na główne etapy rozwoju uniwersytetów do czasów współczesnych (3), ze szczególnym uwzględnieniem humanistycznego modelu Wilhelma von Humboldta (†1835), który okazał się na tyle przydatny i inspirujący, że został wprowadzony w zróżnicowanych wariantach niemal na całym świecie (4).
  • Miniatura
    Pozycja
    Służba zwiastowaniu zbawienia. Teologia na uniwersytecie
    Szymik, Jerzy (Wydawnictwo Pallottinum, 2013)
    Pytanie o zadania teologii na współczesnym uniwersytecie to w istocie pytanie o poznawczą rolę wiary, wzajemną relację wiary i rozumu oraz kulturowe, społeczne i egzystencjalne skutki przyjęcia bądź wykluczenia wiary w procesie poznawczym (naukowym). Problematyce tej – jako szczególnie aktualnej i ważnej dla współczesnej cywilizacji – wiele uwagi poświęca w swoich publikacjach i nauczaniu J. Ratzinger/Benedykt XVI. Obecny papież uczy, że wiara uwalnia rozum (czyni niezależnym, niezideologizowanym), otwiera go na prawdę, której poznanie jest naczelnym celem wszelkiej aktywności naukowej. Teologia jako scientia sui generis (Nossol) ma potencjał, by nadawać działaniom poznawczym charakter relacyjny i holistyczny, a tym sprawiać, że mają one sens wykraczający poza doraźną użyteczność. Uprawiana w dialogu z inny#mi naukami i wierna Kościołowi teologia służy rozwojowi świata i człowieka w najgłębszym rozumieniu tego słowa – prowadzi ku zbawieniu, spełnieniu w Bogu samym.
  • Miniatura
    Pozycja
  • Miniatura
    Pozycja
    Wenn ich schwach bin, bin ich stark (2 Kor 12,10). Ein exegetischer Kommentar zum Rücktritt von Papst Benedikt XVI
    Söding, Thomas (Wydawnictwo Pallottinum, 2013)
    „Ilekroć nie domagam, tylekroć jestem mocny” (2 Kor 12, 10) – od tego tekstu wychodzi Autor, czyniąc egzegetyczny komentarz do abdykacji Benedykta XVI. Zauważa, że Papież jest nie tylko następcą św. Piotra lecz również w pewnej mierze św. Pawła. Piotr to człowiek kluczy, reprezentujący władzę w Kościele. Paweł natomiast to człowiek księgi i miecza, którego zadaniem jest przekazywać słowo, krytykować i dawać jego zrozumienie, stać za prawdą Ewangelii i wolnością wiary, ukazywać mistykę Bożej miłości i sakrament zbawienia. Benedykt XVI widział swoje papiestwo jako pełnienie Pawłowego urzędu, a zatem przede wszystkim nauczanie ludu Bożego. Był jednym z niewielu papieży, który tak bardzo umiłował Pismo Święte, który tak wspaniałe głosił kazania, i który – podczas trwania pontyfikatu – napisał działa teologiczne. Najważniejszym zagadnieniem jego nauczania była wiara i dlatego dla Kościoła jest czymś tragicznym i jednocześnie szansą jego wycofanie się w roku wiary, który ogłosił. Chrześcijaństwo jest bowiem religią wiary. Wiara zaś wyznawana jest nie tylko ustami, lecz przede wszystkim sercem, co rodzi konsekwencje w codziennym życiu, zwłaszcza w realizacji miłości bliźniego. Dla św. Pawła wiara m.in. była „skandalem krzyża” i nie próbuje tego ukrywać. To jego nauczanie wiary pozwala zrozumieć abdykację Benedykta XVI. Papież dobrze wie, że fundamentem Kościoła jest Jezus z Nazaretu, o którym pisał i nauczał, dlatego ustąpił, gdy uznał, że nie jest już więcej w stanie dalej w ten sposób posługiwać. Posługiwanie papieża jest bowiem posługiwaniem wiary w Kościele. Jego służba ma pomagać Kościołowi kroczyć poprzez czas. Wobec tego swoim odejściem otwiera drogę swojemu następcy w posługiwaniu wiary. Jakie konsekwencje będzie miało jego odejście okaże się dopiero po wyborze jego następcy. Papież Benedykt XVI uznał swoją słabość i w tym okazał się mocny. Jan Paweł II swoją słabość przeżywał cieleśnie i w tym okazał się właśnie mocny. Benedykt XVI nie jest jednak człowiekiem wielkich gestów, lecz raczej człowiekiem cichego słowa, dlatego jego odejście – oznajmione po łacinie cichym głosem – było inspirowane nauczaniem św. Pawła.
  • Miniatura
    Pozycja
    Współczesna reforma nauki i szkolnictwa wyższego w perspektywie historycznej
    Janeczek, Stanisław (Wydawnictwo Pallottinum, 2013)
    Artykuł dotyczy współczesnych reform nauki i szkolnictwa wyższego, które odpowiadają zasadom polityki nauki Unii Europejskiej, wyrażonym w tzw. Procesie Bolońskim, wybiórczo wykorzystującym wzory amerykańskie. Są one kolejną próbą, którą podjęto w nowożytnej kulturze, aby podporządkować naukę ekonomii i polityce. Takie próby miały już miejsce w Europie w okresie Oświecenia, kiedy władze państwowe, stając się coraz bardziej wpływowe, przejmowały kontrolę nad uniwersytetami. Zasadniczym elementem współczesnych reform jest idea stworzenia mechanizmów racjonalnego finansowania nauki i szkolnictwa wyższego, opartego na wymiernych efektach uniwersyteckich badań i pracy dydaktycznej. Tego typu podejście – przedstawione w niniejszym artykule w odniesieniu do oświeceniowych reform we Francji, w krajach niemieckich i w monarchii Habsburgów – przyczyniało się do deterioryzacji szkolnictwa wyższego, zwłaszcza nauk humanistycznych. Współczesne środowiska naukowe często opierają się takim próbom, broniąc autonomii uniwersytetów i trzymając się klasycznego ideału nauki, według którego podstawowym wymogiem badań i zasadniczym celem instytucji nauki i szkolnictwa wyższego jest prawda.