Studia Oecumenica, 2015, T. 15

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/33331

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 20 z 36

Christian Alterglobalization: How the World Council of Churches Is Inspired by the World Social Forum?
Kopiec, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015)
Globalization becomes one of the chief issues of the activity of the World Council of Churches. As the biggest ecumenical organization, the WCC grasps globalization as being responsible for many tendencies that cause a global social and economic crisis: global poverty, global political instability, wars, economic depressions, crisis of the social institutions and a growing gap between the poor and the well-offs. As the driving force of globalization the WCC indicates the neoliberal free-market philosophy, the one, which is also assumed to be a tool of the global capital to achieve political power. This economic globalization is confronted with a so called alterglobalist vision promoted by the WCC. According to the Genevian organization, alterglobalism understands its objectives as a transformation towards more just social structures and social institutions. Many inspiration of the ecumenical interpretation of globalization is derived from the activity of the World Social Forum, the biggest platform where meet many alterglobalist organizations. Article discusses a basic components of Christian alterglobalism and inquires how they are inspired by the alterglobalist movement.
Der christlich-islamische Dialog aus katholischer Perspektive
Nowak, Joachim (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015)
Pytanie o stosunek do innych wyznań i religii należy do centralnych zagadnień Soboru Watykańskiego II. Trzy dokumenty soborowe tworzą podstawę do dialogu z islamem oraz do pokojowego współistnienia chrześcijan i wyznawców innych religii: Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium, Deklaracja o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich Nostra aetate i Deklaracja o wolności religijnej Dignitatis humanae. Obok Soboru, także papieże: Jan XXIII, Paweł VI, Jan Paweł II, Benedykt XVI i Franciszek zwrócili uwagę na to, aby w każdej innej religii szukać tego, co dobre i prawdziwe, a nie koncentrować się tylko na tym, co jest zgodne z nauką chrześcijańską. Według nauczania Soboru i papieży, przedstawicieli innych religii należy postrzegać jako braci i siostry jednego Boga i szukać z nimi dialogu. Chodzi tutaj przede wszystkim o postawę chrześcijan wobec muzułmanów. Postawę tę winny charakteryzować solidarność, braterstwo i dążenie do pokoju.
Dialogiczny wymiar formacji ekumenicznej w wychowawczym procesie – postulaty i sugestie ekumeniczne
Hanc, Wojciech (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015)
W całym treściowo-zakresowym brzmieniu artykułu myślą przewodnią we wszystkich trzech częściach jego przedłożenia było nakreślenie problemu, począwszy od ustaleń tyczących się dialogu w ogóle, dialogu ekumenicznego, a zwłaszcza dialogicznego wymiaru, którym usiłowano objąć z perspektywy unikalnego wręcz dokumentu studyjnego, uzgodnionego w multilateralnym dialogu Światowej Rady Kościołów i Kościoła rzymskokatolickiego, przybliżającego wprost pojęcie i konieczność ekumenicznej formacji oraz związane z nią refleksje i sugestie (dokument uzgodniono 20 maja 1993 r.). W artykule wskazano na środki formacji (np. studium Słowa Bożego, jego przepowiadanie, katechezę, życie duchowe, współpracę w różnych inicjatywach charytatywnych i społecznych itp.) oraz środowiska jej sprzyjające z wyakcentowaniem rodziny, parafii, szkoły, różnych zrzeszeń, grup i ruchów kościelnych. W ostatniej zaś części uwaga została skupiona na sformułowaniu postulatów.
Dominique Kahang’a – éthique transculturelle de la vie face aux défis de la modernité: Pathos, Responsabilité et Destin
Mawanzi, Cesar (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015)
In this paper the author attempts to determine a cross-cultural ethic. It shall be understood as a place, from which deliberations are made to critically contemplate the living situation of todays humans with the future in mind. The Principle of Responsibility of Hans Jonas provides a baseline for our reflection. In view of the world economic structures, the geostrategic and political parameters of the world, Globalisation reveals itself as a mechanism which leads to neoliberalism. The turbulences, wars, and actions of terrrorism deliver the evidence that the Great Powers have already been challenged to initiate a new world politic order which renounces violence. The method of cummunity (collaborative) ethic as developed by the Philosopher Dominique Kahang’a proceeds from the thought of consciousness of our ecology (environment) as well as a Dialog with the purpose of achieving peace between the religions and the nations. Human rights, national constitution and democratic values of a constitutional state are also being considered in African countries.
Doświadczenia na zwierzętach i ubój rytualny. Międzyreligijny wymiar Encykliki Laudato si’
Tietze, Maria; Krupa, Wanda; Kamieniak, Jarosław S. (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015)
Badania naukowe na zwierzętach są świadomym i celowym procesem, który pozwala poznawać i wyjaśniać zjawiska wielu dziedzin nauk biologicznych, a przede wszystkim medycznych. Mimo doskonalenia metod badawczych, stosowania technik zastępczych ograniczających populację eksperymentalną zwierząt, ich wykorzystanie w doświadczeniach jest nieuniknione, bez nich nie byłoby postępu w nauce. Kontrowersyjny problem tkwi w aspekcie etycznym, w przyjętych standardach dotyczących ich humanitarnego traktowania – są to przecież istoty żywe, zdolne do odczuwania cierpienia i bólu. Bezpośrednio z przedstawionym problemem związane jest zagadnienie uboju rytualnego, który przez ostatnie lata był przedmiotem dyskusji wielu gremiów. Ubój rytualny posiada bezwzględnie charakter obrzędu religijnego w judaizmie i islamie. Jego akceptacja przez Trybunał Konstytucyjny w Polsce w 2014 r. dała wyraz realizacji jedności wiary Izraela i krajów muzułmańskich. Nauka katolicka Kościoła dopuszcza zadawanie cierpień zwierzętom w takim stopniu, jakim konieczne jest zabezpieczenie potrzeb człowieka przy zachowaniu zasad etycznych i moralnych. W tej kwestii o konieczności prowadzenia dialogu międzyreligijnego i naukowego odnosi się przesłanie zawarte w Encyklice Laudato si’ w numerach: 10, 11, 14, 25, 42, 64, 69, 76, 77, 92, 110, 130, 132, 133, 221.
Dyskusja wokół eutanazji w ramach Ewangelickiego Kościoła w Niemczech (EKD)
Podzielny, Janusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015)
Oficjalne dokumenty Ewangelickiego Kościoła w Niemczech (EKD), opublikowane w ostatnich latach, generalnie wyrażają stanowisko przeciwne eutanazji. Warto dodać, iż wiele z tych pism sprzeciwiających się tzw. aktywnej pomocy w umieraniu czy też „zabójstwu na żądanie” ma charakter ekumeniczny, próbując połączyć ewangelików i katolików we wspólnej walce o nienaruszalność życia ludzkiego. Niestety, w 2014 r. były przewodniczący EKD Nikolaus Schneider udzielił dość kontrowersyjnego wywiadu, w którym przyznał, iż będzie towarzyszył swej żonie Anne (chorej na raka) aż do końca, włączając w to również asystowanie w jej samobójstwie. Takie poglądy szefa EKD wzbudziły oczywiście w Niemczech szeroką dyskusję na temat legalizacji eutanazji oraz wywołały niemałe zamieszanie w ramach wspólnoty ewangelickiej. Niestety, jak do tej pory, nowe władze EKD nie opublikowały jakiegoś oficjalnego sprostowania czy też dokumentu potwierdzającego ich nauczanie w sprawie niedopuszczalności eutanazji, co w tym kontekście wydaje się dość poważnym zaniedbaniem.
„Ein gutes Leben führen“. Die Rezeption der Enzyklika Laudato si‘ vom Papst Franziskus im deutschen ökumenischen Dialog
Chojnacki, Grzegorz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015)
The reception of Pope’s Francis’ encyclical Laudato si’ in German ecumenical dialogue indicates the great interest of the Catholic Church and the Protestant Church in Germany in environmental issues. The two most important bodies that represent these Churches, i.e. Deutsche Bischofskonferenz (DBK) and Evangelische Kirche Deutschland (EKD), see the importance of the Pope’s document published in 2015 when major conferences and summits being important for environmental and climate protection took place with the participation of the highest representatives of different states and international organisations. This document calls for consideration of the natural environment of men taking into account integral ecology in the light of which the creation of man and animate and inanimate world by God in accordance with His eternal plan means a gradation of the relationships of individual creatures to Him. This gradation does not legitimise any degradation or tyrannisation of the natural environment by man. This gradation also raises the desideratum saying that in this time of concern for the preservation of Earth as our common home there is no room for extreme biocentrism which may lead to the loss of human ecology.
Eko-dogmatyka encykliki Laudato si’
Ferdek, Bogdan (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015)
Artykuł systematyzuje eko-teologiczne wątki encykliki Laudato si’ i ukazuje ich ekumeniczny wymiar. Owocem usystematyzowania eko-teologicznych wątków encykliki jest eko-dogmatyka, czyli refleksja nad zawartymi w Objawieniu doktrynalnymi podstawami ekologii. Tak rozumiana eko-dogmatyka została przedstawiona w kluczu historii zbawienia. Działanie Boga w historii zbawienia wykazuje analogię do antycznego dramatu, którego akcja miała trzy zasadnicze części: zawiązanie, punkt kulminacyjny i rozwiązanie. Eko-dogmatyka jest przedmiotem zainteresowania ze strony teologów należących do różnych chrześcijańskich Kościołów i Wspólnot kościelnych. Jednym z nich jest Jürgen Moltmann. Pomiędzy eko-dogmatycznymi wątkami zawartymi w Laudato si’ a eko-dogmatyką Moltmanna zachodzi ekumeniczne współbrzmienie. Są one przede wszystkim wpisane w ekumeniczne Credo nicejsko-konstantynopolitańskie. Podstawą tego Credo jest prawda o Bogu Stworzycielu nieba i ziemi, który poprzez wcielenie, śmierć i zmartwychwstanie swojego Syna prowadzi wszystkie stworzenia do życia wiecznego w przyszłym świecie. Już ten fakt uprawnia do postawienia tezy, że eko-dogmatyczne wątki Laudato si’ i eko- -dogmatyka Moltmanna tworzą ekumeniczną eko-dogmatykę. Jej istotą jest przedstawienie wszystkich stworzeń w ich wielorakich relacjach z uwzględnieniem jako bazy relacji do Boga. Taka ekumeniczna eko-dogmatyka jest odpowiedzią na wyzwanie, jakim dla teologii jest kryzys ekologiczny.
Ekumeniczne nowości wydawnicze
Porada, Rajmund (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015)
Encyklika Franciszka Laudato si’ w perspektywie prawnej
Kroczek, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015)
Zagadnienia związane z ekologiem są w XXI wieku powszechnie uważane za jedne z najważniejszych dla ludzkości. Skoro „człowiek jest drogą Kościoła” (RH 14) to ekologia musi także być, w pewnych aspektach, przedmiotem zainteresowania ze strony kościoła. Magisterium Kościoła już odnosiło się do ekologicznych zagadnień, lecz w 2015 r. Papież Franciszek ogłosił encyklikę Laudato si’. Głównym celem niniejszego artykułu jest analiza wspomnianego papieskiego dokumentu pod kątem obecności w nim elementów prawnych. Dwie pierwsze części niniejszego przedłożenia są poświęcone źródłom norm prawnych i funkcją prawa w kontekście ekologii. Ostatnia część tego artykułu została poświęcona prezentacji krytyki prawa dokonanej w encyklice przez papieża Franciszka. Ustawodawstwo, według papieża, jest koniecznym narzędziem do troski o nasz wspólny dom, jednakże nie jest ono w pełni wystarczający. Główny wniosek, jaki można wyciągnąć w dokonanej analizy, brzmi następująco – papież Franciszek zna dobre zagadnienia prawne, a jego spojrzenie na prawo jest bardzo realistyczne.
Encyklika Laudato si’ w perspektywie chrześcijańskiego Wschodu
Leśniewski, Krzysztof (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015)
Encyklika Laudato si’ jest dokumentem papieża Franciszka, przedstawiającym współczesne problemy ekologiczne oraz zachęcającym do zmiany sposobu traktowania środowiska naturalnego. Choć jest skierowany do wiernych Kościoła katolickiego, to ma znaczenie ekumeniczne ze względu na fakt, iż problemy w nim podejmowane są istotne dla wszystkich chrześcijan. W artykule zostały przedstawione refleksje patriarchy Bartłomieja oraz jego dwóch najbliższych współpracowników, czyli prof. Johna Chryssavgisa oraz metropolity Johna Zizioulasa na temat encykliki Laudato si’. Są oni zgodni w swej ocenie, że encyklika ta jest ważną syntezą antropologiczno-ekologiczną napisaną w duchu ekumenicznym.
Integrująca rola religii w kształtowaniu kultury prawnej w ujęciu Josepha Ratzingera (Benedykta XVI)
Kozerska, Ewa (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015)
Artykuł omawia stanowisko kardynała Josepha Ratzingera (kontynuowane przez papieża Benedykta XVI) w kwestii źródeł i istoty prawa na tle obecnie obowiązującego, dominującego pozytywistycznego ujmowania porządku prawodawczego. Z publikacji i wypowiedzi tego teologa wynika, że za uprawnioną i historycznie umotywowaną należy uznać tezę o religijnych korzeniach stanowionego prawa. Takie ujęcie pozwala bowiem dostrzec w rozumnej i obdarzonej wolną wolą jednostce źródło moralnego prawa naturalnego, które powinno stanowić moc wiążącą dla prawa pozytywnego. Wspomniana zależna hierarchia praw, wypracowana przez chrześcijańską myśl, dostarcza skutecznej i trwałej gwarancji do sankcjonowania przez państwo nienaruszalnej godności i praw podmiotowych przysługujących każdemu człowiekowi. Propagowana koncepcja umotywowana uniwersalną aksjologią religijną pozostaje jednak w kontraście do aktualnie promowanego formalistycznego, utylitarnego i relatywnego postrzegania systemu stanowienia prawa. W przekonaniu papieża obecnie wyrażana preferencja idei prawa oderwanego od religii i etyki raczej służy ambiwalencji praw człowieka (i ich interpretacji) niż traktowaniu ich jako wspólnej oraz bezwzględnie obowiązującej płaszczyzny europejskiej tradycji.
Jaskóła Piotr, Problem małżeństwa w relacjach ewangelicko-rzymskokatolickich. Historia i perspektywy nowych rozwiązań, Opole: Red. Wydaw. WT UO 2013, 310 s., bibliogr., streszcz. ang., Uniwersytet Opolski: Wydział Teologiczny, Instytut Ekumenizmu i Badań nad Integracją, seria: Ekumenizm i Integracja 29, ISBN 978-83-63950-04-0.
(Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015)
K problematice recepce díla Paul de Vooghta (1900–1983) o Janu Husovi v českém prostředí
Pospíšil, Ctirad Václav (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015)
W artykule autor prezentuje sytuację czeskiego katolicyzmu w kontekście jego odniesienia do Jana Husa i ruchu husyckiego w XIX i XX w. W pierwszym punkcie autor przypomina, że ważnym przyczynkiem do odnowy stanowiska czeskiego katolicyzmu wobec Jana Husa była monografia belgijskiego benedyktyna, P. de Vooght. W drugim prezentuje prace czeskich myślicieli z okresu ostatnich czterech dekad, które znalazły swój punkt kulminacyjny w sympozjum zorganizowanym na Lateranie w 1999 r. Ostatnia część opisuje planowane działania, mające na celu upamiętnienie przez czeskich katolików 600. rocznicy śmierci czeskiego reformatora.
Kapłan jako słaby i grzeszny sługa w modlitwach Mszy św. liturgii zachodniosyryjskiej
Potoczny, Mateusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015)
Posługa liturgiczna kapłana jest ściśle związana z rzeczywistością, która przez wierzących rozumiana jest jako „święta”. Taki stan rzeczy zakłada, że sprawujący najświętsze tajemnice kapłan powinien być doskonałym przykładem dla swoich współwyznawców. Jednakże ludzka natura kapłana podobnie jak każdego innego człowieka jest słaba i grzeszna. Niniejszy artykuł stanowi studium zbioru modlitw z liturgii Mszy świętej (Qurbono) tradycji zachodnio-syryjskiej, które odnoszą się do słabości i grzeszności celebrującego ją kapłana. W przebiegu liturgii wynotowano dwadzieścia trzy modlitwy i aklamacje odnoszące się bezpośrednio do osoby celebransa. Stając przed Bogiem, pozostaje on grzesznikiem, którego grzechy są wielkie i niezliczone. Teksty tzw. modlitw penitencjalnych uświadamiają go, że aby sprawowana przez niego liturgia była godną, potrzebuje on boskiego przebaczenia, gdyż tylko wtedy jego „słabe i grzeszne ręce” będą zdolne wypełnić kapłańską posługę na rzecz zgromadzonej wspólnoty i całego Kościoła. Dlatego też te modlitwy są recytowane nie tylko przez sprawującego liturgię prezbitera czy biskupa, ale także przez wiernych.
Katechetyczne znaczenie encykliki Laudato si’
Kostorz, Jerzy (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015)
Artykuł porusza ważną kwestię możliwości i potrzeby katechetycznej adaptacji encykliki Laudato si’ papieża Franciszka. Fragmenty encykliki wskazujące na różne formy ekologii integralnej oraz dowartościowanie na gruncie ekologii takich postaw jak wdzięczność, pokora i pogoda ducha stanowią bez wątpienia wyzwania dla współczesnej katechezy. Zawierają one aktualną wiedzę o ekologii i mogą skutecznie posłużyć w katechezie szkolnej bądź parafialnej do wychowania ekologicznego. Treści encykliki stanowią źródło formacji ekologicznej zarówno dla samego katechety, jak i katechizowanych. Z praktycznego punktu widzenia wiele kwestii poruszonych w encyklice może stanowić materiał do przygotowania scenariuszy katechez.
Kiejkowski Paweł, Homo Paschalis. Paschalna antropologia teologiczna Wacława Hryniewicza w dialogu z myślą prawosławną, Poznań 2014, ss. 367, ISBN 978-83-63266-31-8.
Jaskóła, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015)
Ławreszuk Marek, Modlitwa wspólnoty. Historyczny rozwój prawosławnej tradycji liturgicznej, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku 2014, 502 s., bibliogr., streszcz. ang., ISBN 978-83-7431-406-0.
Porada, Rajmund (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015)
Nietzscheańskie tropy w „Römerbrief” Karla Bartha
Prokop, Adam R. (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015)
Artykuł bada wpływy myśli Friedricha Nietzschego na drugie wydanie komentarza Karla Bartha do Listu do Rzymian z roku 1922. Praca koncentruje się na dosłownych przytoczeniach oraz imiennych wzmiankach filozofa w omawianym dziele. Wszystkie cytaty są przedstawione, zanalizowane oraz porównane z tekstem źródłowym. Następnie zarysowane zostają treściowe podobieństwa i różnice między interpretacją teologa a recypowaną przez niego filozofią. Rezultaty dało się podzielić na trzy grupy tematyczne. Pierwsza dotyczy krytyki myślenia historycznego i koncepcji ahistorycznego, w którym zanurzone pozostaje Barthowskie rozumienie wiary. W centrum zainteresowania drugiej znajduje się człowiek: jego kondycja i położenie u K. Bartha wykazują, mimo zupełnie odmiennej teleologii, zdumiewające podobieństwa do nietzscheańskiej antropologii. Trzecia grupa zajmuje się druzgocącą krytyką religii, która w Römerbrief nie tylko zostaje doceniona, ale także prawie kompletnie przejęta. Na zakończenie naszkicowane zostały możliwe dalsze kroki badania wpływu recepcji F. Nietzschego na dzieło K. Bartha.
Non-Catholic Reactions to Veritatis Splendor
Nowosad, Sławomir (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2015)
A growing ecumenical awareness among Christian theologians and ethicists has found in John Paul II’s moral encyclical Veritatis Splendor a fresh impetus for a development of common studies of moral issues. Not few mainly Protestant ethicists expressed their comments on the way the Pope discusses and defines fundamental problems of Christian moral teaching. Some of those comments were apparently positive, at times even enthusiastic (e.g. R. Benne, S. Hauerwas, O. O’Donovan, J.B. Elshtain), while others displayed a mixed reaction to the papal teaching (e.g. L.S. Mudge. G. Meilaender, M. Banner). There were also some authors who approached Veritatis Splendor critically, some even rejected it altogether (e.g. N.P. Harvey, R. Preston, H. Oppenheimer).

Przeglądaj

Przeglądaj Studia Oecumenica, 2015, T. 15 wg Tytuł