Resovia Sacra, 2022, Tom 29

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/36253

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 20 z 37

80-ТАРІЧНИЦЯ СМЕРТІ РАДЯНСЬКОГО ЗАСЛАНЦЯ КСЬОНДЗА РОМАНА НЄВІТЕЦЬКОГО 1891-1942
Журек, Вальдемар В. (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2022)
Urodzony w okresie niewoli narodowej w Wielkopolsce, a wychowany w duchu narodowym i katolickim przez rodziców, Roman Niewitecki zdecydował się realizować powołanie kapłańskie i zakonne u salezjanów. Jego formacja i nauka zostały przerwane mobilizacją do wojska pruskiego po wybuchu I wojny światowej, z której powrócił po przeszło pięciu latach jako inwalida wojenny. Osiągnął upragnione kapłaństwo w 1926 roku święceniami w Turynie. Jego praca kapłańska skupiła się na placówkach dydaktyczno-wychowawczych, głownie na stanowisku przełożonego w Pogrzebieniu na Górnym Śląsku i w Daszawie koło Stryja. W czerwcu 1940 roku został aresztowany przez sowieckie NKWD. Wywieziony do Karelo-Fińskiej Republiki Sowieckiej, półtora roku później zmarł w okropnych warunkach bytowych i pracy w łagrze. Salezjanie dopiero w 1946 roku dowiedzieli się o czasie i miejscu śmierci ks. Romana Niewiteckiego.
„…a lasy od Warty do Noteci będą nasze”. Ruch oporu w Puszczy Noteckiej w latach 1939-1945
Słabig, Arkadiusz (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2022)
W wyniku ekspansji terytorialnej III Rzeszy i przegranej przez Polskę kampanii wrześniowej 1939 roku ziemie wielkopolskie, jako Okręg Rzeszy Poznań, a później Kraj Warty, stały się częścią nazistowskich Niemiec. Polacy zamieszkujący rozległe tereny ówczesnych powiatów czarnkowskiego, szamotulskiego i międzychodzkiego, porośnięte lasami Puszczy Noteckiej, podzielili los swoich rodaków żyjących pod twardymi rządami namiestnika Arthura Greisera. Od 1940 r. tworzyli zalążki organizacji konspiracyjnych. W czerwcu 1943 r. zostały one scalone z Armią Krajową. Leżące nad Notecią Drawsko stało się siedzibą Obwodu AK Czarnków o kryptonimach „Czerep” i „Czułkowce”. W głębi puszczy utworzono niewielki oddział partyzancki, który w latach 1943-1944 przeprowadził wiele udanych akcji rekwizycyjnych i dywersyjnych. Kilka z nich miało miejsce na terenie tzw. Starej Rzeszy, tuż za dawną linią graniczną. Oddziałem dowodził podporucznik C.W. Edmund Maron ps. „Mur”/„Marwicz”. Antyniemieckie ogniwa konspiracji w Puszczy Noteckiej zostały rozwiązane w styczniu 1945 r., wraz z wkroczeniem Armii Czerwonej. Jednak już w kwietniu tego roku powstały w lasach między Wartą a Notecią nowe partyzanckie grupy przetrwania. Składały się z dawnych żołnierzy Armii Krajowej oraz dezerterów z „Ludowego” Wojska Polskiego i Milicji Obywatelskiej. Przestały istnieć w lipcu 1945 r. w wyniku obław Wojsk Wewnętrznych NKWD i działań Grupy Operacyjnej Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Poznaniu. Duży wpływ na „wyjście z lasu” miała też zapowiadana amnestia. Członkowie grup partyzanckich z Puszczy Noteckiej za swą minioną działalność byli represjonowani aż do 1956 roku.
Bo jeśli zapomnę, nie pamiętaj o mnie… Wspomnienia z Syberii s. Michaliny od Serca Pana Jezusa (Marii Więckowskiej)
Lusek, Joanna (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2022)
Siostra Michalina od Serca Pana Jezusa, Maria Więckowska (1924-2011) urodziła się w Warszawie, w rodzinie Michała – rolnika i Jadwigi z Litkowskich. Jej rodzice gospodarowali w Grzybowie pod Słonimem. Była wychowanką szkoły niepokalańskiej w Słonimiu. 10 lutego 1940 roku wraz z matką i czworgiem rodzeństwa została deportowana na Syberię. W latach 90. XX wieku s. Michalina spisała retrospektywne wspomnienia „W każdym narodzeniu następuje wypełnienie planów Stwórcy”. Liczą sześć dwustronnie pismem odręcznym zapisanych kartek. Obejmują czas deportacji, ze szczególnym uwzględnieniem informacji dotyczących wykonywanej pracy, w tajdze w Swietłoje, a potem w polskim domu dziecka w Botisze. Mają charakter unikatowy, nigdy nie były publikowane. Wspólnie z wychowankami domu dziecka wiosną 1946 roku wrodziła do Polski. Po wstąpieniu w 1949 roku do Zgromadzenia Sióstr Niepolanego Poczęcia NMP pracowała potem jako nauczycielka i wychowawczyni internatów w szkołach niepokalańskich.
„Dzieje Checheł”. Recenzja klasycznej monografii miejscowości autorstwa Elżbiety Bujacz
Woźny, Grażyna (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2022)
Hugona ze św. Wiktora mediewistyczna „arcula memoriae” w świetle klasycznego dyskursu wokół „pamięci”
Wierdak, Damian (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2022)
Struktura artykułu ma charakter dychotomiczny: w pierwszej części autor wskazuje źródła i odcienie klasycznej sztuki pamięci, zaś w drugiej koncentruje się na pamięciowej wizji Hugona ze św. Wiktora. Podstawowym celem niniejszego artykułu jest przedstawienie koncepcji pamięci Hugona ze św. Wiktora (1096-1141), wybitnego mistrza w Opactwie św. Wiktora pod Paryżem. Hugon, w dziele Didascalicon, opisując pamięć używa określenia «arcula memoriae». Termin ten ma pokazać olbrzymi potencjał pamięci ludzkiej. Średniowieczna koncepcja pamięci Hugona zrodziła się dzięki klasycznym koncepcjom pamięci. Spośród nich, największy wpływ na wykrystalizowanie się Hugona «arcula memoriae» miała teoria pamięci św. Augustyna. Autor wyraża nadzieję, że zaprezentowanie «arcula memoriae» Hugona jeszcze bardziej ukaże, jak wielka siła tkwi w pamięci człowieka.
Il significato di “mandare” (ἀποστελλω) il discepolo da parte di Gesu nel Vangelo di Marco. Parte III: Le persone mandate da Gesu e l’ambiente della missione
Bąk, Tomasz Bartłomiej (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2022)
The article is a continuation of the topic related to the sending of the disciple by Jesus in the Gospel of St. Mark. The presented text tries to answer the following questions: 1) who exactly is sent and 2) where the mission of Jesus’ disciple is accomplished. Regarding the first question, attention will be given to “those whom Jesus wanted”, the “twelve”, the “apostles” and the “disciples”. These people are called in the context of the mountain, in the vicinity of Nazareth, near Jerusalem and finally in Jerusalem itself. The next article will answer the question at what time and under what circumstances does the sending take place.
Język migowy formą komunikacji z osobami niepełnosprawnymi słuchowo
Kowalski, Mateusz (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2022)
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie języka migowego jako formy komunikowania się osób z niepełnosprawnością słuchową między sobą oraz z osobami słyszącymi. Artykuł podzielony jest na trzy części. W pierwszej części analizuję rys historyczny formułowania się współcześnie istniejącego języka migowego. Wychodząc od niewerbalnych form komunikowania się osób głuchych już w początkach historii człowieka, rekonstruuję najważniejsze wydarzenia związane z rozwojem form tego języka. Akcentuję przy tym szczególnie wkład szkolnictwa osób głuchych. W drugiej części pochylam się na naturą języka migowego, charakteryzując jego elementy (poszczególne znaki i gesty) oraz reguły służące do tworzenia z nich zwartego języka. W tej części także opisywane są dwa najważniejsze systemy języka migowego tj. Polski Język Migowy i System Językowy-Migowy. W ostatniej części przedstawiam, w jaki sposób język migowy jest wykorzystywany w środowiskach osób z niepełnosprawnością słuchową, a także w relacji ze światem osób słyszących. Analizuję takie sytuacje życiowe jak relacje rodzinne, funkcjonowanie w społeczeństwie oraz sytuację prawną języka migowego. Na podstawie tych analiz możemy dojść do wniosku, że język migowy jest niezbędną formą wykorzystywaną w komunikowaniu się osób z niepełnosprawnością słuchową. Jego brak powoduję znaczne ograniczenie poziomu rozwoju społecznego osoby głuchej. Należy więc nadal popierać i upowszechniać język migowy, także wśród osób słyszących.
Ks. Jan Konopka (1874-1944)
Walicki, Bartosz (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2022)
Ks. Jan Konopka urodził się 29 maja 1874 r. w Woli Antoniowskiej. Był absolwentem Gimnazjum w Rzeszowie. Przygotowanie do kapłaństwa odbył w Seminarium Duchownym w Przemyślu. Sakrament święceń przyjął 30 czerwca 1901 r. Pracował jako wikariusz w Tuligłowach (1901-1904), Dydni (1904-1908) i Lubeni (1908-1912). W roku 1912 został zamianowany proboszczem parafii w Leszczawie Dolnej, a w 1916 roku proboszczem parafii w Stobiernej. Prócz zwykłej pracy duszpasterskiej zajął się doposażeniem kościoła. Był zaangażowany w działalność społeczną i organizacyjną. Zmarł 29 lutego 1949 r.
Księżniczka halicka na piastowskim tronie. Gryfina i jej wpływ na relacje polsko-węgierskie i polsko-czeskie w 2. połowie XIII wieku
Jędrzejewska-Michalak, Patrycja (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2022)
Druga połowa XIII wieku to między innymi czas walki władców Czech i Węgier o zdobycie wpływów na ziemiach polskich oraz pozyskanie książąt piastowskich w obliczu trwającego konfliktu czesko-węgierskiego o spadek po austriackich Babenbergach. Ówczesnemu królowi czeskiemu Przemysłowi Ottokarowi II zależało na zyskaniu jako sojusznika władającego Krakowem Bolesława Wstydliwego, żonatego z jedną z córek króla węgierskiego Beli IV – Kingą. Ważna dla władców Czech i Węgier była również postawa wybranego przez Wstydliwego na następcę księcia łęczyckiego Leszka Czarnego, także żonatego z księżniczką wywodzącą się z dynastii węgierskich Arpadów – Gryfiną. W niniejszym tekście postaram się przyjrzeć działalności księżnej Gryfiny w kontekście kształtujących się stosunków polsko-węgierskich i polsko-czeskich w obliczu dziejących się wówczas walk i konfliktów na arenie międzynarodowej pomiędzy Węgrami a Czechami. Zasadniczym celem artykułu będzie ukazanie księżniczki Gryfiny, potomkini węgierskich Arpadów i ruskich Rurykowiczów, jako kobiety, która miała wpływ na kształtowanie się relacji polsko-węgierskich i polsko-czeskich w 2. połowie XIII wieku. Ważne będzie także wskazanie motywów, które skłaniały ją do podejmowania określonych działań.
Kształtowanie się w latach 1962-2005 Ratzingerowskiej koncepcji odnowy liturgicznej po Soborze Watykańskim II – studium historyczno-biograficzne
Grzebyk, Tomasz (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2022)
The article focuses on the presentation of the biography of Cardinal Joseph Ratzinger in comparison with the events taking place at the time of the implementation of Sacrosanctum Concilium in order to present the sources and development of his concepts regarding liturgical renewal. His works from the time of the Archbishop of Munich and Freising (Freising), cardinal and prefect of the Congregation for the Doctrine of the Faith, are also presented in the form of a short review. Also addressed are Cardinal Ratzinger’s relationship to the Liturgical Movement, which had a significant influence on the Council’s constitution, and his own concept of a New Liturgical Movement that would “revive the true legacy of the Council”. The author of the article, analyzing the views of Joseph Ratzinger regarding the reform of the liturgy, as well as his own vision of it, used the rich literary output of the present senior pope, which is primarily in the eleventh volume of his collected works entitled Theology of the liturgy and interviews given by cardinal Ratzinger to Peter Seewald.
Mocne wołanie o człowieka w przestrzeni popandemicznej, zmediatyzowanej i wojennej – perspektywa koniecznej personalistycznej edukacji społecznej
Miąso, Janusz (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2022)
Coraz głośniej pada swoistego rodzaju mocne wołanie o człowieka, o człowieczeństwo, szczególnie w klimacie pewnego słabnięcia pierwiastka ludzkiego, jak to trafnie diagnozuje profesor Jan Szmyd. Pandemia, mediatyzacja, a zarazem technokracja, wojna na Ukrainie, ze straszliwym barbarzyństwem rosyjskim i zarazem heroizmem Ukrainy, odsłoniły ogromną skalę problemów ludzkich, społecznych, ekonomicznych. Pokazały dramaty indywidualne ludzkie, rodzinne, społeczne, które rozrywają wprost serce, szczególnie dramaty dzieci. Aby nie pozostać bezradnymi, koniecznością chwili jawi się potrzeba personalistycznej edukacji społecznej, gdzie człowiek jako Osoba, szczególnie w wymiarze właśnie społecznym będzie znów na nowo w centrum, jako bezcenna wartość, którą trzeba koniecznie znów na nowo zobaczyć, promować, pielęgnować i edukować.
Odpowiedzialność za słowo w kulturze komunikacji medialnej
Czupryk, Rafał (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2022)
Współczesna cywilizacja, dysponując wszechstronnymi zasobami wiedzy i informacji, możliwościami technologicznymi, zdominowana jest przez obraz i komunikację medialną. Komunikacja tego typu poważnie oddziałuje na odbiorców cyfrowych treści, którzy w „galaktyce wirtualnych przestrzeni” nie zawsze mogą liczyć na narracje pewne i bezpieczne, których wątek kreśliłby wzniosły kontur życia w sieci i poza nią. W tym aspekcie problematyka narracji znalazła omówienie w przygotowanym przez papieża Franciszka Orędziu na 54. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu pt.: «Obyś mógł opowiadać i utrwalić w pamięci» (por. Wj 10, 2). Życie staje się historią. Myśl przewodnia zogniskowana została wokół słowa, które „oddycha prawdą dobrych historii, takich, które budują, a nie niszczą; historii, które pomagają odnaleźć korzenie i siłę, aby iść razem naprzód”. Komunikowanie jest fundamentalnym atrybutem i sposobem istnienia człowieka; jest ekspresją i kreacją ludzkiej natury. To w przekazie osoba się ujawnia, informuje o sobie; poprzez słowo opisuje świat, nawiązuje dialog. Papieskie orędzie motywuje do przyjęcia odpowiedzialności za słowo, także e-słowo. Zachęca do tworzenia narracji, które budują międzyludzkie mosty szacunku, więzi i solidarności.
Ojczyzna w świetle twórczości księdza profesora Czesława Stanisława Bartnika
Stepulak, Marian Zdzisław (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2022)
Problematyka ojczyzny zajmuje w twórczości Księdza Profesora Czesława Stanisława Bartnika znaczące miejsce. W tym kontekście należy zwrócić uwagę na biografię Profesora. Tutaj bowiem można odnaleźć genezę zainteresowania się tą problematyką. Istotnym elementem artykułu jest analiza pojęcia „ojczyzna”. Stanowi ono korelat pojęcia naród. Ojczyzna przedstawiona jest w aspekcie historycznym, biblijnym i państwowym. Ojczyzna skupia ludzi poprzez tę samą historię, wspólnotę działania i losów życia materialnego i duchowego. Ważne miejsce w tym artykule zajmuje kwestia chrześcijańskiego rozumienia teologii ojczyzny. Ojczyzna w tym przypadku kojarzy się z pierwszą miłością i całą mistyką życia. Ojczyzna ziemska jest wspaniałym darem Boga. Profesor Bartnik zwraca szczególną uwagę na Polskę jako ojczyznę. Polska jako ojczyzna przechodzi proces tworzenia od ponad tysiąca lat, dojrzewa i równocześnie nie jest do końca definiowalna, jak każde ludzkie misterium. Aktualnie Polska przeżywa wiele negatywnych działań podejmowanych przez decydentów w Unii Europejskiej. Ksiądz Profesor Bartnik opisywał patriotyzm jako postawę. Na tę postawę składają się takie komponenty jak: przekonanie o podstawowej wartości ojczyzny, żywienie do niej stosunku i miłości oraz praca dla niej.
Operational Concepts in the History of Embryology: Methodological Study
Szkutnik, Dariusz Adam (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2022)
The aim of the present work is to discuss select concepts called by me “operational concepts.” Despite the fact that they were introduced to biological research from different epistemological perspectives, they have all played an important role in the development of embryology as a science. They have been useful cognitively in planning observations and biological experiments in the area of morphogenesis. They have constituted an essential causal element of theories explaining and describing the course of epigenetic processes.
Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Stawach w diecezji pińskiej w świetle inwentarza z 18 września 1930 roku
Żurek, Waldemar W. (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2022)
Miejscowość Stawy w województwie brzeskim Wielkiego Księstwa Litewskiego znana już była w połowie XV wieku. W 1460 roku Joanna (lub Jan) i Jerzy Stawscy ufundowali w swoim majątku i miejscowości Stawy pierwotny kościół. Nowy kościół w Stawach zbudowano w pierwszej połowie XVIII wieku. Konsekrował go w 1739 roku biskup łucki jako kościół parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i Jakuba Większego Apostoła w Stawach, w dekanacie Kamieniec Litewski. W 1864 roku parafia w Stawach został skasowana, a jej świątynię przejęli prawosławni. W 1919 roku powróciła do katolików, a miejscowość w granice II Rzeczypospolitej, w diecezji mińskiej. W 1925 roku parafia Stawy znalazła się w nowo powstałej diecezji pińskiej. Prezentowany inwentarz parafialnego kościoła stawskiego sporządził dotychczasowy proboszcz ks. Aleksander Swerpel i dnia 18 września 1930 roku przekazał wraz z parafią swemu następcy ks. Leopoldowi Mackiewiczowi.
Patriotyzm polskiej młodzieży na emigracji i rekrutacja do Armii Polskiej we Francji
Jaworski, Piotr (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2022)
The outbreak of World War I. The Polish Army of General Józef Haller, also known as the “Blue Army”, created in France at that time, was one of the largest Polish armed formations in exile at that time. Polish volunteers who came to France from different parts of the world are not only an eloquent symbol of the ever-living idea of the fight for independence, but also a very strong support for the army that was already forming in independent Poland, fighting for the final shape of the borders of the Republic of Poland. The personal cards of many Polish volunteers, deposited at the Museum of Romanticism in Opinogóra, reveal their origins and history, in which the struggle for the homeland is also inscribed. There is no doubt that this great patriotic uprising had its foundations in shaping patriotic attitudes among Poles scattered all over the world. Much of this is due to the Church, individual parish communities, as well as church groups and associations. A sad epilogue is, unfortunately, the marginal treatment of Polish volunteers fighting in General Haller’s Army by the authorities of now independent Poland. One of the consequences of these unpleasant decisions and the attitude of the rulers was a much smaller number of volunteers who were in exile and joined the fight for the Polish cause during the Second World War (1939-1945).
Pieśni i inne formy śpiewane ku czci św. Józefa jako wyraz kultu
Przywara, Agnieszka (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2022)
Trudno sobie wyobrazić Mszę świętą lub inne nabożeństwo liturgiczne bez stosownie dobranych pieśni. To dzięki tego typu utworom modlitewne spotkania wspólnoty nabierają uroczystego charakteru. Polska pieśń kościelna jest postrzegana jako bardzo ważny element w dziejach polskiej kultury religijnej, gdyż rozwijając się przez wieki, spełniała i spełnia nadal określoną rolę nie tylko na płaszczyźnie wiary, ale i w życiu literackim, muzycznym i społecznym narodu. Dzięki pieśni kościelnej w wielu przypadkach został zachowany język ojczysty, jak również świadomość i tradycja narodowa. Pierwsze pieśni religijne w Polsce zaczęły pojawiać się już w XIII wieku. W tamtym też okresie upatruje się źródeł polskich pieśni nabożnych. Wśród pieśni ku czci świętych pańskich znajdują się także pieśni poświęcone osobie św. Józefa, Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny. Ich popularność wiąże się z rozwijającym się w Polsce kultem św. Józefa i przypada głównie na XVII i XVIII wiek. Najstarsze pieśni poświęcone Cieśli z Nazaretu wywodzą się z Godzinek o św. Józefie, które ukazały się drukiem w roku 1645. Na równi z godzinkami rozwijały się inne formy słowno-muzyczne, takie jak litanie poświęcone osobie tego Wielkiego Patrona. Najliczniejszą grupę stanowią jednak pieśni, których największy rozkwit przypada na wiek XVIII. Do czasów współczesnych zachowało się około stu pieśni z okresu XVII-XIX w. i pewna ich część jest do dziś śpiewana przez wiernych. Pieśni ku czci św. Józefa znalazły swoje miejsce w drukowanych śpiewnikach, wśród których największą popularność zdobył tzw. Śpiewnik Siedleckiego. Pojawiło się również kilka publikacji, w których zamieszono wyłącznie pieśni związane z osobą św. Józefa. Z racji rosnącej popularności kultu Opiekuna Dzieciątka Jezus wciąż powstają nowe pieśni, które pomagają wiernym wielbić Boga poprzez wstawiennictwo tego Wielkiego Patrona.
Podania i artefakty potwierdzające misję Pawła w Hiszpanii
Wyrzykowski, Mateusz (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2022)
In the Letter to the Romans, Paul expresses his desire to go to Spain to preach the Gospel there. However, the Acts of the Apostles do not describe this event, so we are not able to clearly state whether it took place on the basis of the Bible. This article aims to present the evidence that proves it was carried out. The first part presents the indirect evidence found in the New Testament – determination to reach new cities and win the trial. Then, texts from the broadly understood tradition are presented. They clearly confirm the trip and provide a number of details, which proves their credibility. The third part contains knowledge of history and archeology. It allows to determine the probability of crossing to the Iberian Peninsula in the 1st century AD. Presented legends and artifacts confirm the possibility of the Apostle of the Nations preaching on the Iberian Peninsula. However, he had to obtain logistical, linguistic, and financial support from Christians living in Rome.
Próba oceny arcybiskupów gnieźnieńskich i poznańskich wobec polskich kwestii narodowościowych w czasach kulturkampfu i germanizacji
Grabowski, Bogdan (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2022)
Po trzecim zaborze Polski w wyniku bulli „De salute animarum” z 1821 r. biskupstwo poznańskie zostało podniesione do rangi arcybiskupstwa i połączone unią personalną z metropolią gnieźnieńską. Po unii archidiecezję gnieźnieńską i poznańską reprezentował jeden metropolita rezydujący w Poznaniu. Pierwszym abpem Gniezna i Poznania został Marcin Dunin. Artykuł stanowi próbę oceny arcybiskupów gnieźnieńskich i poznańskich wobec polskich kwestii narodowościowych w czasach kulturkampfu i germanizacji. Mimo, że poszczególni metropolici różnili się w poglądach na temat zaborcy, to byli jednomyślni w kwestiach narodowościowych. Stali przede wszystkim na straży dobra Kościoła i jego wyznawców oraz bronili prawa do wolności narodowej.
Program odnowy życia religijnego wiernych w diecezji kieleckiej w świetle postanowień synodu z 1927 r.
Bujak, Grzegorz (Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara w Rzeszowie, 2022)
Po zakończeniu pierwszej wojny światowej ujawnił się z całą mocą kryzys religijności w wielu środowiskach katolików na ziemiach polskich. Równocześnie w warunkach odzyskanej niepodległości zaistniały możliwości podjęcia działań naprawczych w większym zakresie, niż było to możliwe w czasie zaborów. W niniejszym artykule został omówiony program odnowy życia religijnego w diecezji kieleckiej w świetle postanowień synodu diecezjalnego z 1927 r. Złożyły się na niego: analiza przyczyn kryzysu, wskazanie celów i metod poprawy sytuacji. Wszystkie te elementy mieściły się w ramach tradycyjnej wizji Kościoła instytucjonalnego, sprawdzonych metod i form oddziaływania duszpasterskiego właściwych dla katolicyzmu tamtego okresu nie tylko w Polsce. Zasadniczy nacisk został położony przez synod na zintensyfikowanie działań duchowieństwa w ramach tradycyjnych celów i form oddziaływania duszpasterskiego.

Przeglądaj

Przeglądaj Resovia Sacra, 2022, Tom 29 wg Tytuł