Analecta Cracoviensia, 2006-2007, T. 38-39

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/10188

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 20 z 31

Ideał kapłana-kaznodziei w świetle II mowy św. Grzegorza z Nazjanzu
Wróblewski, Marian (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2007)
Umiar w gorliwości ‒ gwarantem pokoju. Pasterskie wskazania Grzegorza z Nazjanzu
Zagórski, Dariusz (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2007)
Gregory of Nazianzus, being a witness of many conflicts in the Church, was able to esteem the greatness of the gift of peace. He was also aware of the fact of how great an effort must be made in order to maintain it. That is why he expressed care for order in the community in many ways. He appealed for mutual kindness, he pointed out the reasons which disrupted goodness in the Church and summoned for the elimination of intemperance, which, being harmful in all aspects of human life, gathered particular fruit in the context of inappropriately understood human fervor. The present report, being a presentation of the criteria as determined by the Cappadocian Father, is helpful in maintaining order and peace in the community (by keeping an appropriate measure of human fervor), and is included in the stream of research on the pastoral dimension of the activity of Gregory of Nazianzus as well as on his ecclesiology. It has as its assignment to bring closer to contemporary man the constantly current teaching of the author, which can serve in helping in the proper functioning of the Church today, so often characterized by internal divisions and disagreements.
Szkoła Orygenesa w Cezarei palestyńskiej ‒ instytucja, czy środowisko?
Żelazny, Jan Witold (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2007)
Chrystocentryzm teologii chrześcijańskiej. Chrystologiczna gramatyka kościelnego wyznania wiary w perspektywie trynitarnej
Woźniak, Robert (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2007)
The article treats the topic of the centrality of Christology in the Christian theology. It does it from the perspective of the analysis of the relation of Jesus to the Father and to the Holy Spirit. I argue that theology should take into account the truth of the Trinitarian shape of the whole body of reveled truth. In such a view one can speak of dynamic-centrality of Christology in theology. This perspective does not exclude Christ from the centre of theology but relocate him in new Trinitarian theological paradigm. From this standpoint I analyze some historical models of the understanding of Christology’s role in doclrina sacra. Among them two have an argumentative importance: Bonaventure and Hans Urs von Balthasar. In what follows I stress the arguments of contemporary theologians like O. Gonzáles de Cardedal and A. Gesché as well.
„Do grobu św. Stanisława”. Pierwsza wizyta apostolska Jana Pawła II w Polsce (1979)
Urban, Jacek (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2007)
The 900-th anniversary of the death of St. Stanislaus was the direct reason of the first visit of the Holy Father John Paul II in Poland. Card. Karol Wojtyła had been preparing the Archidiocese of Kraków for this anniversary by initiating the Diocesan pastoral Synod. Card. Wojtyła asked Pope Paul VI to lead the Synod and, shortly after his death, Card. Wojtyła approached Pope John Paul I with this request. Yet before the commencement of the conclave, Card. Wojtyła asked several cardinals and bishops to preside at various liturgical celebrations commemorating the anniversary. The anniversary was scheduled to take place in the middle of May of 1979. After his election as the successor of St. Peter, Card. Wojtyła – Pope John Paul II, decided to associate his pilgrimage to Poland with the person of St. Stanislaus. He adverted to St. Stanislaus at each stage of his journey to the saint’s tomb in Kraków. At that time the Pope announced that the liturgical commemoration of St. Stanislaus, Bishop and Martyr is obligatory. Thus, St. Stanislaus is the only Polish saint whose liturgical commemoration bears the status of memoria obligatoria.
Opcja fundamentalna a reinterpretacja nauki o grzechu
Torończak, Edward (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2007)
Opatrzność Boża w nauczaniu soboru watykańskiego II
Szczurek, Jan (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2007)
The article discusses the notion of Divine Providence as used in the documents of the Second Vatican Council. The research was made on the basis of the Acta et documenta and Acta synodalia of the Vatican II which alow one to follow the development of the texts referring to the Divine Providence. The first conclusion is that many of the references to the Divine Providence were added during the discussions on the schemes (schemata) of the documents. This fact indicates that theology should pay more attention to this truth of faith than it does it in nowadays. The second conclusion is that the notion of Divine Providence contains the history of salvation and God’s activity in the world after the accomplishment of the salvific work. The majority of texts referring to the Divine Providence use the notion in the latter meaning, as, for egsample, in the statement of the “Pastoral Constitution on the Church in the Modem World”: “The Spirit of God, who, with wondrous providence, directs the course of time and renews the face of the earth assists at this development [of the social order]” (No. 26).
Preperations for the Jubilee. 609th Academic Year at the Pontifical Academy of Theology
Szczurek, Jan (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2007)
Paralelizm oparty na polu semantycznym w Księdze Syracha 24, 12-17
Pindel, Roman (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2007)
Etniczno-kulturowe powiązania polskich i litewskich zwyczajów obrzędowych kultu św. Kazimierza
Motuzas, Alfonsas; Vaičiūnas, Vytautas Steponas (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2007)
Traditional folk devotional practices in nowadays Lithuania are found in the Church calendar, among the prayers, hymns and songs of national feasts, memorable days or additional devotions (Hours of Our Lady, the Rosary of Our Lady and of Jesus’s Name, performed orally or by singing, Samogitian Calvaries, Stations of the Cross, Lamentations on the Passions of Christ and Mourning Psalms in commemoration of the dead. Among them, there are special feasts of different Lithuanian saints and the blessed. In the course of centuries, Lithuania had a lot of prominent people, wise rulers, brave men or sages. Among them there are blessed archbishop George Matulaitis and Michael Giedraitis who are on the way to beatification, but so far not proclaimed as saints. The only Lithuanian saint is St. Casimir. There are quite a lot scientific theological, historical, art research (iconographie) materials about the cult of St. Casimir either in Lithuania, or all over the world, but practically there no materials about the folk devotions and rituals, concerning St. Casimir. Historical sources claim the cult of St. Casimir to be of local origin, i.e., worshiped only in separate regions, having either historical or neighbouring contacts with Poland. Historical facts confirm that: Pope Clement VIII by his breve (1602.11.07) raised the feast of St. Casimir in Lithuania and Poland to a higher liturgical degree (sub ritu dublici), in other words, proclaimed his cult as local, i.e., for Lithuania and Poland. His successor, Pope Paul V, made it universal and included St. Casimir’s prayers into the Missal and breviary. In 1636 Pope Urban VIII proclaimed St. Casimir the patron of Lithuania, and allowed his feast to be celebrated with solemn liturgy. That is why he bears the name Magnus Dux Lituanus. As there are close Catholic contacts between Poland and Lithuania, the aim of the research is to reveal ethno-cultural contacts of St. Casimir’s devotional practices in Poland and Lithuania. In order to reach the purpose, such tasks were raised: firstly, to reveal St. Casimir’s devotional practices in Lithuania; then, to set the origin of these practices and their intercultural ethnic ties. The research done allows to make such conclusions: firstly, the cult of St. Casimir in Lithuania is of local origin, i.e., he is worshiped in separate Lithuanian regions, having either historical, or neighbouring contacts with Poland (Highlands and Suvalkija); secondly, St. Casimir’s devotions consist of 10 customs. They are: 12 stations of St. Casimir’s pious life, processions with palms; women, hiding their hair and faces under a kerchief and walking afoot as a symbol of chastity; a cloth, that vestured St. Casimir’s relics, put into pieces and venerated; fasting; giving alms to the beggars; lying cruciform on the ground, playing with signal musical instruments and singing of hymns; thirdly, from 10 ritual customs, 6 are of Polish origin, 4 - of local origin, 3 - from the teachings of the Church or the personal life of St. Casimir; fourthly, the most ethnographically rich region is eastern and south-eastern Lithuania (Highlands and Dzükija): 4 are in Vilnius diocese, 2 - in Panevêzys diocese and 1 - in Kaunas archdiocese. Suvalkija (VilkaviSkis diocese) has got 2 ritual customs. All the ethnographic regions have a common ritual custom - singing of hymns. The fifth thing is ritual customs of local origin: women, hiding their hair and faces under a kerchief and walking afoot as a symbol of chastity, a cloth, that vestured St. Casimir’s relics, put into pieces and venerated. Using of these customs witness the respect and love of Lithuanian Catholics to St. Casimir. The sixth thing is that, during the missions of Jesuit sodality, came solemn processions with the palms in honour of St. Casimir. And the last conclusion is that Polish religious culture influenced Lithuanian folk devotions in forming such ritual customs as: walking of twelve stations, devoted to St. Casimir’s pious life, special prayers, said to his honour, singing of special hymns or other sonic expressions, like playing the signal instruments. The results of the research prove the thesis, that devotions to St. Casimir are the obelisk of Polish and Lithuanian spirituality, a symbol of fights for religious freedom, against paganism, Protestantism, Islam and Orthodoxy. They were influenced by the historical - geopolitical situation, by the Jesuit order in Lithuania with their sodalities, colleges and wide area of their missions.
Bibliografia prac drukowanych księdza Wojciecha Kani
Piech, Stanisław Ludwik (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2007)
Początki pieśni protestanckiej na przykładzie twórczości chorałowej Marcina Lutra
Ślusarczyk, Dawid (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2007)
Music occupies an exceptional position in Martin Luther’s theology, the evidence of which can be found in his preserved letters as well as in the introductions to hymn-books. In his publications Luther grants music the status of art, unlike the previous theoretical concepts which regarded music as a science. Since the very beginning of the Reformation the “art of sounds” has enjoyed a privileged position in church liturgy, which has resulted in numerous and diverse works by cantors and organists. In Protestant Germany music could often be heard in parish schools, princes’ palaces and in rich burgesses’ houses, influencing the proper upbringing of the youth, enhancing court celebrations as well as accompanying entertainment and prayer. The truths of the Christian faith, prayer and Bible history were all given a special place in the songs - chorales of that time. Several dozen of hymn texts in German have been traditionally attributed to Luther, who also composed melodies to them. He intended the chorales to be sung both in church and at home - depending on the needs. The melodies were contrafactures of medieval plainchant, folk songs and Luther’s original compositions. The tonality of these works uses the system of modal scales, while in their structure the binary form predominates, with the first part repeated. The chorales created by Luther prove his good knowledge of compositional technique.
Sukcesja święceń biskupich pasterzy Kościoła krakowskiego w XVIII stuleciu
Prokop, Krzysztof Rafał (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2007)
Die Rückkehr der Religion in die Polnische Gesellschaf
Panuś, Tadeusz (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2007)
Sytuacja Kościoła w Polsce w latach 1945-1989 naznaczona była licznymi paradoksami. Oficjalnie Kościół nie istniał dla władz PRL-u, nie miał praw, a jednocześnie bardzo często służył jako pośrednik w wielu istotnych dla życia społecznego sprawach. Podejmując refleksję nad powrotem religii do społeczeństwa po roku 1989, trzeba zaznaczyć, że w polskiej rzeczywistości, mieliśmy do czynienia nie tyle z powrotem religii do społeczeństwa – albowiem religia i Kościół odgrywały w Polsce ważną rolę – ile raczej z przywracaniem ludziom wierzącym, a zwłaszcza Kościołowi katolickiemu, praw publicznych. W powyższym artykule ukazane zostały główne płaszczyzny przywracania praw Kościołowi. Tło dla omówienia tych płaszczyzn, stanowi porównawcza charakterystyka religijności młodych ludzi z roku 1989 i 2004. Prowadzi ona do wnioski, że Polska barwno w czasach komunizmu, jak obecnie była i jest religijnym prymusem Europy, gdyż pomimo przemian nadal w Polsce są najwyższe wskaźniki religijności, a Kościół cieszy się największym zaufaniem, co potwierdzają badania Paula Zulehnera. Wspomnianych płaszczyzn jest sześć. Otwiera je powrót nauczania religii do szkoły, dzięki któremu Kościół katolicki oraz 16 innych Kościołów i związków religijnych mogą w szkole – tych, którzy tego chcą – wprowadzać w świat wartości nadprzyrodzonych. Drugą płaszczyzną odzyskiwania właściwego prawa był stosunek do wyborów. Wtedy to ludzie Kościoła uczyli się nowej roli w życiu publicznym, za zasadne uznając jedynie „mieszanie się do polityki” rozumianej jako działanie na rzecz dobra wspólnego, wtedy, gdy za działaniami politycznymi kryją się sprawy obyczajów i moralności. Trzecia płaszczyzna to poszukiwanie granic wpływu nauki Kościoła na stanowione prawo. Szczególnie było to widoczne przy okazji sporów o ustawę antyaborcyjną czy konstytucję. Wtedy to Kościół nauczył się, że funkcjonowanie w demokracji – powrót religii do społeczeństwa oznacza umiejętność zawierania kompromisów z tymi, którzy myślą inaczej. Czwartą płaszczyzną był dostęp Kościoła do mediów, co przed rokiem 1989 było praktycznie niemożliwe. Powrót religii do społeczeństwa to także odzyskanie prawa do swobodnej działalności charytatywnej, przed rokiem 1989 było bardzo utrudnione. Szóstą płaszczyzną wydaje się prawo do opiniowania, recenzowania ważnych decyzji politycznych i gospodarczych. Takim wydarzeniem ostatnio była integracja Polski ze strukturami Unii Europejskiej, gdzie Kościół był uznanym partnerem dyskusji, recenzującym dotychczasowe dokonania Unii, zwracającym szczególnie uwagę na duchowy kształt integracji europejskiej. Ukazane płaszczyzny powrotu Kościoła – do praw, jakimi cieszą się instytucje społeczne – prowadzi do wniosku, że ten powrót jest procesem, który nie dokonał się raz na zawsze, ale że on trwa i będzie trwał.
Psychologia religii a tanatopsychologia
Makselon, Józef (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2007)
Unlike the psychology of religion, which has been a branch of psychology for a long time, thanatopsychology, i.e. psychological knowledge about death, dying and bereavement, is a relatively new psychological discipline. The Pontifical Academy of Theology in Cracow was the first in Poland to launch lectures and research work in this field already in 1981. Since then a lot of research projects have been accomplished and a considerable number of dissertations on the subject have been published. The paper, dedicated to Rev. Prof. Władysław Prężyna from the Catholic University of Lublin, the doyen of the psychology of religion and promoter of thanatopsychology in Poland, presents mutual relations between these two branches: the psychology of religion and thanatopsychology. The main objective was to show mutual inspirations of different, though in a sense complementary, psychological analyses in regard to the condition of man, and to show possible areas of research.
Godność osoby ludzkiej fundamentem zachowania wolności i praw osób w rodzinie
Krzywda, Józef (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2007)
Eksperymenty na ludzkich embrionach. Europejskie regulacje prawne
Kraj, Tomasz (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2007)
Recent discoveries in medicine have made the problem of human embryos protecting still more urgent. In the European Union as well, almost every state intends to pass a law concerning human embryos, especially regarding the limits of experimentation with them. There is also the proposal of creating a unique juridical area in the whole of Europe, i.e. the same law in all countries. Those countries which do not yet have such a law directly concerning human embryos (Poland among others) would like to join this idea. However, few countries have the same regulations. Some of them (e.g. Italy) want to protect human embryos and make nontherapeutic experiments illegal. Other countries (e.g. France, Germany) are more prone to support some kind of experimentation with human embryos. There are also countries (e.g. England, Sweden) which in practice place no restriction on experimentation. Apart from the law which passed in certain European countries, there are also some guidelines prepared by the main European institutions (the European Parliament, the Council of Europe, etc.) which should be used in the formulation of new laws concerning the manipulation of the human embryos and which unfortunately are already not taken into consideration by some liberal countries. The general tendency (also seen in the guidelines) is to make the law less and less restrictive with a resulting disadvantage for the human embryos (especially early embryos used for experimentation with embryonic stem cells). Countries like Poland have a dilemma: what should they do in order to make the same law in the entire European Union? To follow general European rules which involve all countries or to imitate those countries which have already passed a new law which, however, disregards these rules. This paper presents the general situation concerning experimentation with human embryos in the largest European countries and shows how difficult it is to bring about the proposal of an unique juridical area (at least in this field).
From Grecian to Arabic. The Contribution of the Melchite Church to Arabic Culture in the Early Middle Ages (VIIth – XIth Centuries)
Kościelniak, Krzysztof (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2007)
Niedostatecznie zbadanym tematem wśród orientalistów jest wkład melkitów W rozwój kultury arabskiej. Rzecz jasna problem ten należy rozpatrywać proporcjonalne do liczby, znaczenia i możliwości działania melkitów w państwach muzułmańskich. Ubogacenie arabskiej kultury ze strony melkitów dokonywało się poprzez działalność klasztorów, patriarchów i biskupów. Pod względem kulturowym prezentowaną epokę można by nazwać czasem transformacji. Niniejsza prezentacja jest też próbą odtworzenia chronologii arabizacji melkitów. Wiadomo bowiem, że począwszy od VII wieku chrześcijanie na Bliskim Wschodzie i w Egipcie wciągnięci zostali w silny wir arabizacji. Proces ten wzmacniało znaczenie języka arabskiego, który zaczął dominować w administracji i szkolnictwie. Dawne szkoły chrześcijańskie Antiochii, Aleksandrii i Edessy, rozumiane w szerszym sensie jako etos naukowy i kulturowy środowisk teologicznych, żyły wspomnieniem swojej dawnej świetności. W Vili i IX wieku klasztory św. Katarzyny na Synaju, św. Saby w Palestynie i św. Szymona Słupnika w Syrii próbowały jeszcze kultywować swoje tradycje greckie. Jednak kultura arabska przedostała się również do tych środowisk. Język arabski zaczął dominować najpierw wśród melkitów Bagdadu, a następnie w Mezopotamii i północnej Syrii.
Hiobs Weib in der Exegese der lateinischen Kirchenväter. Ein Beitrag zur patristischen Frauenforschung
Klibengajtis, Tomasz (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2007)
Niektóre kierunki współczesnych teologii feministycznych oskarżają całą tradycję chrześcijańską a szczególnie Ojców Kościoła, o mizogynizm. Oskarżenia te nie zawsze bywają dostatecznie udokumentowane źródłowo, gdyż dotychczas nikt nie zadał sobie trudu przebadania wszystkich wątków kobiecych u wszystkich Ojców Kościoła. Niniejszy artykuł zamierza przebadać ewentualny mizogynizm Ojców w tym wąskim zakresie ich twórczości jakim jest egzegeza Job 2, 9. Żona Hioba wzywająca swojego męża do złorzeczenia Bogu jest z pewnością przykładem kobiety błądzącej, a sposób jej strofowania przez Ojców z pewnością zaświadczy o ich stosunku do kobiet jako takich. Po przedstawieniu współczesnego stanu badań dotyczących żony Hioba, zaprezentowane zostaną różne lekcje Job 2, 9 występujące w LXX, w Wulgacie oraz w tłumaczeniach współczesnych wraz z problematyką z tych różnic wynikającą. Następnie ukazane zostaną fragmenty na temat żony Hioba występujące w starotestamentalnym apokryfie Test amentum Hiobs - tekście znanym niektóiym Ojcom. Kolejno przedstawiona zostanie egzegeza Job 2, 9 występująca w pismach: Tertuliana, Cypriana z Kartaginy, Hilarego z Poitiers, Zenona z Werony, Ambrożego, Gaudentego z Brescii, Hieronima, Augustyną Wiktora z Wity, Kasjodora oraz Grzegorza Wielkiego. U prawie wszystkich tych autorów pojawiają się takie wspólne wątki jak: (1) dobra wola i miłość żony Hioba wykorzystana przez posługującego się nią szatana; (2) krótkowzroczność jej postępowania; (3) paralelizm kuszenia Hioba przez żonę i Adama przez Ewę; (4) symbolizm żony Hioba jako strony kuszącej w zmaganiach wszystkich wierzących. Oprócz jednej wypowiedzi Ambrożego, która padła w kontekście jego konfliktu z cesarzową Justyną żaden z wymienionych autorów nie przypisuje negatywnych walorów ani kobiecości żony Hioba ani kobiecości jako takiej. Natomiast Augustyn - jako jedyny odchodząc od androcentrycznej perspektywy pozostałych Ojców - empatycznie ukazuje położenie żony Hioba. Augustyn najprawdopodobniej wykorzystał w tym celu wcześniejszy tekst Bazylego Wielkiego, który w swym opisie żony Hioba posłużył się LXX i Testamentum Hiobs. Analiza patrystycznej egzegezy Job 2, 9 nie potwierdziła tezy o mizogynizmie Ojców Kościołą potwierdzając wszak androcentryzm ich teologicznego podejścia.
Kościół współcześnie tradycyjny. Współpraca i wzajemne relacje Jana Pawła II oraz Yves Congara OP
Dobrzyński, Andrzej (Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, 2007)
Their first encounter took place during the Second Vatican Council, they jointly collaborated while working on the first part of the Pastoral Constitution Gaudium et Spes. The French theologian supported Archbishop Karol Wojtyła’s efforts to introduce a new chapter on the Church’s activity throughout the world. This section of the document shows part of the close collaboration between the Archbishop of Cracow and Father Congar. Both shared the same concern “how can the Church preach the Gospel to the modem world.” They were searching for a new outlook for the Church, one which would remain true to the Christian tradition while at the same time incorporating itself to the men and society of our time; both a contemporary and traditional church. Father Yves Congar followed John Paul H’s papacy with avid interest. Aware that it could be defined as one which realized, the vision of the Church which we find described in “Gaudium et Spes” Father Congar perceived the contribution of the Pope lo the Ecumenical dialogue. Tactfully, the theologian expressed certain criticism with respect to some of the Holy Father’s thinking. There Eire clear examples throughout, demonstrating that the relationship of Archbishop Karol Wojtyła with Father Yves Congar was a strong intellectual relationship between a theologian and an archbishop, their love for the truth and responsibility for the Church’s teachings. The contribution to the article consists of showing one more mark to better understand Karol Wojtyla the man, his thought process, and his significance as Pope John Paul II. Therefore there is ample proof that Father Yves Congar, may be indeed a witness with much to say on this subject.

Przeglądaj

Ostatnie zgłoszenia