Roczniki Teologiczne, 2014, T. 61, nr 3
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/18632
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Chrystopraksyzm refleksji teologiczno-moralnejZadykowicz, Tadeusz (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Teologia moralna, jak każda nauka, posiada nade wszystko cele poznawcze. Ze względu jednak na przedmiot można mówić także o praktycznym wymiarze refleksji teologicznomoralnej. Tym przedmiotem jest bowiem ludzkie działanie (praxis), które teologia moralna nie tylko opisuje, ale także określa wskazując obowiązujące w nim normy moralne. Wyjaśniając i argumentując zasady i normy moralne, teologia moralna ma na względzie pełnię, którą człowiek winien urzeczywistnić we własnym życiu i działaniu. Urzeczywistnienie tej pełni następuje w konkretnej sytuacji życiowej. Dlatego istotną, praktyczną częścią posługi teologów moralistów jest aplikacja zasad i norm do szczegółowych postaw i dziedzin ludzkiego życia. Żadna z tych dziedzin nie jest wyłączona poza zakres zainteresowań teologii moralnej. Analiza tych dziedzin stanowi punkt wyjścia dla refleksji o charakterze teologiczno-etycznym ukierunkowanej na formowanie postaw.Pozycja Papieska Rada „Iustitia et Pax”. Powołanie lidera biznesu. Refleksja. Tłum. H. Zieleźnik. Kraków: Wydawnictwo Księży Sercanów DEHON 2012 ss. 72.Zadroga, Adam (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja Ciąża ektopowa z perspektywy bioetycznejWróbel, Józef (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Jeden z trudnych przypadków, z którymi spotyka się praktyka biomedyczna, dotyczy etycznego postępowania w przypadku ciąży ektopowej (pozamacicznej). Dosyć powszechne jest przekonanie, że ciąża ektopowa musi być szybko zakończona, gdyż takie postępowanie daje dobre rokowania i pozwala zminimalizować ryzyko śmierci matki. W sytuacjach niecierpiących zwłoki rozwijający się płód usuwa się na drodze ingerencji inwazyjnej. W przypadku wcześnie rozpoznanej ciąży ektopowej medycyna wybiera raczej oddziaływanie farmakologiczne, przeważnie przy pomocy metotreksatu (methotrexate). W wymiarze praktycznym powyższe działania są jednak bezpośrednio wymierzone w embrion, powodując jego zniszczenie. W przypadku wczesnego wykrycia takiej ciąży i dobrej kondycji zdrowotnej matki, możliwe jest również powstrzymanie się od natychmiastowych ingerencji i wyczekiwanie połączone z uważną obserwacją. Dosyć częste są bowiem przypadki samowyleczenia. Znane są również rzadkie przypadki donoszenia ciąży ektopowej i urodzenia zdrowego dziecka. Z punktu widzenia chrześcijańskiego wykluczone jest działanie wymierzone wprost w ludzki embrion. Najtrudniejsze z moralnego punktu widzenia jest rozpoznanie bliskiego w czasie pęknięcia jajowodu lub szyjki macicy, przeważnie po 7-10 tygodniach ciąży. Moralnie dopuszczalne jest usunięcie tkanki lub organu (jego części), w którym embrion się zagnieździł. Źródłem zagrożenia dla matki nie jest embrion, ale zmiany dokonujące się w tkance organu, w którym on się rozwija. Konieczne jest jej usunięcie i ona jest celem chirurgicznej ingerencji. Skutkiem ubocznym tej ingerencji jest niemożliwe do uniknięcia zakończenie ciąży i wtórna śmierć dziecka. Taką ingerencję medyczną ocenia się więc z perspektywy dwóch klasycznych zasad moralnych: zasady całościowości i zasady „voluntarium indirectum” (czynu o podwójnym skutku). Powyższa interpretacja znajduje afirmację w wypowiedziach Magisterium Kościoła.Pozycja Sprawozdanie z konferencji naukowej, „Wiara wobec współczesności”. Wyższe Seminarium Duchowne w Radomiu, 20 listopada 2013Wojtkun, Jarosław (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja Zur Situation der Moraltheologie im deutschsprachigen Raum nach „Veritatis splendor”Spindelböck, Josef (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Wezwanie Soboru Watykańskiego II do odnowy teologii moralnej tylko po części zostało zrealizowane. Następstwem kontrowersji wokół encykliki „Humanae vitae” było zakwestionowanie szeregu podstawowych stwierdzeń nauczania moralnego Kościoła. Odpowiedzią na zaistniałą sytuację stała się encyklika Jana Pawła II „Veritatis splendor”. Bazując na chrystologicznym fundamencie, w centrum rozważań umieszcza godność osoby ludzkiej i podejmuje spór z koncepcjami, które są sprzeczne z chrześcijańskim obrazem człowieka. Po początkowej fazie krytyki encykliki przez niektórych znaczących teologów moralistów obszaru języka niemieckiego, także i w tym środowisku podjęto pewne próby odnowy teologii moralnej w duchu „Veritatis splendor”.Pozycja Zwrot antropologiczny w posoborowej teologii moralnejPokrywka, Marian (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Na kształt współczesnej refleksji teologicznomoralnej istotny wpływ wywarł Sobór Watykański II poprzez wezwanie do odnowy dyscyplin teologicznych. Wśród soborowych postulatów odnowy omawianej dyscypliny znalazł się rys antropologiczny, mający na celu dowartościowanie człowieka w kręgu problematyki moralnej. Zaowocował on w posoborowej teologii wyraźnym zwrotem antropologicznym. Określenie „zwrot antropologiczny”, które pojawiło się w teologii za sprawą Karla Rahnera, należy odczytywać chrystologicznie. Dopiero wówczas uniknie się takiego antropocentryzmu, który grozi horyzontalnymi tendencjami w teologii i „antropologiczną redukcją” chrześcijańskiego orędzia. Koncentracja chrystologiczna w podejściu do moralności chrześcijańskiej nie może zamykać chrześcijan na prawdziwy dialog ze współczesnym światem. Współczesna kultura charakteryzuje się różnorodnością koncepcji człowieka. W tym kontekście trzeba dziś mówić o konieczności „sporu o człowieka”. Najważniejsza oś sporu przebiega pomiędzy integralną koncepcją człowieka a różnego rodzaju wizjami redukcyjnymi.Pozycja Człowiek ‒ społeczeństwo ‒ gospodarka. Perspektywa odpowiedzialności społecznej. Red. A. Zadroga, K. Sawicki. Lublin: Wydawnictwo KUL 2013 ss. 278.Zadykowicz, Tadeusz (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja Jana Pawła II koncepcja rozwoju człowiekaPicur, Tomasz (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Jednym z fundamentalnych tematów antropologicznych nauczania Jana Pawła II jest prawda o dynamicznej strukturze ludzkiego bytu, która otwiera człowieka na możliwość osobowego rozwoju. Rzetelny namysł nad człowiekiem pozwala zauważyć, iż jako jednostka gatunku, zawsze jest on sobą (homo sapiens) i nie może istnieć inaczej. Jego ontyczny status pozostaje niezmienny, bez względu na cechujące go aktualnie dyspozycje, sprawności czy przymioty moralne. Jednakże jako osobowy podmiot może on swoje człowieczeństwo coraz pełniej urzeczywistniać albo zatracać. Twórcza aktywność człowieka nie ogranicza się bowiem jedynie do świata zewnętrznego. Na mocy właściwej mu struktury samostanowienia, przez wszystko co czyni, kształtuje on najpierw i przede wszystkim siebie samego. Jako podmiot i zarazem przedmiot swego działania, staje się jego twórcą i jednocześnie pierwszym tworzywem. Ten charakterystyczny dla niego dynamizm ma wpływ nie tylko na jego sferę akcydentalną, ale dotyczy samej istoty jego osobowego bytu, sprawiając, że człowiek jest w stanie przekraczać siebie samego. Istotna dla rozwoju osoby triada wartości: prawda – dobro – wolność, prowadzi do postawy miłości, która zarówno w porządku doczesnym, jak i wiecznym okazuje się spełnieniem ludzkiego bytu. Jako przykład w pełni urzeczywistnionego człowieczeństwa Jan Paweł II stawia Osobę Jezusa Chrystusa.Pozycja Moral Theology Ecumenically OrientedNowosad, Sławomir (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Ecumenical dialogue only occasionally attempted a thorough analysis of the Christian moral vision in its various traditions. Moral theology (Christian ethics), too, needs to adopt a more ecumenical stance and become more willing to enter in a mutually enriching common study of moral life. Encouraging examples of such comparative and sincere endeavours can be found in theologians like J. M. Gustafson (Protestant), J. T. Bretzke (Catholic), B. Petrà (Catholic), S. S. Harakas (Orthodox) and others. John Paul II’s major pronouncements on Christian morality (Veritatis Splendor and Evangelium Vitae) also provoked worthwhile discussions among Catholic and non-Catholic moral theologians. The John Paul II Catholic University of Lublin, with its Chair of Ecumenical Moral Theology, has also had its different and promising contributions to create a more ecumenically oriented moral theology.Pozycja Historia teologii moralnej jako element przekazu orędzia moralnegoDerdziuk, Andrzej (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Historia rozumiana zarówno jako dzieje człowieka i narracja przeszłości jest szkołą życia oraz skarbnicą doświadczeń. Historia człowieka jest też historią zbawienia, która pozwala w wierze odczytywać zbawcze interwencje Boga. Historia świata ma wymiar antropologiczny i obrazuje dzieje ludzkości doświadczającej wpływu różnych czynników. Historia teologii moralnej naznaczona jest działaniem świętych oraz twórczością teologów, którzy stworzyli podręczniki i oddziaływali na życie Kościoła. Dwadzieścia wieków chrześcijaństwa stało się areną przemian świadomości moralnej człowieka, na które miały wpływ wydarzenia polityczne i gospodarcze, a nade wszystko oddziaływania wybitnych jednostek. Ewangeliczna inspiracja dała światu nową koncepcję antropologii oraz ukazała możliwość interpretacji dziejów w perspektywie prowadzenia przez Bożą Opatrzność. W artykule przedstawiono rozumienie historii oraz wskazano na formy przejawiania się Ewangelii w dziejach teologii moralnej. Powolne wzrastanie w rozumieniu orędzia ewangelicznego staje się samo w sobie szkołą wychowania do poszukiwania dobra.Pozycja Kościół Vaticanum II i jego eklezjologia. Próba retrospekcji z perspektywy 50 lat Gaudium et spes (I)Gocko, Jerzy (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Artykuł jest częścią większego projektu badawczego, którego przedmiotem jest ponowne spojrzenie na eklezjologię Soboru Watykańskiego II. Jego celem jest ukazanie odnowy eklezjologicznej w okresie Soboru przez pryzmat społecznego posłannictwa Kościoła. Będzie to oznaczało poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób rozwój myśli eklezjologicznej wpłynął na społeczną refleksję Kościoła w ramach jego nauki społecznej i moralności życia społecznego. W centrum dyskursu zostanie postawiona Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, która także wyznaczy zakres podjętych analiz. Projekt przyjmie postać tryptyku, który będzie kontynuowany w kolejnych tomach „Roczników Teologicznych”. Bezpośrednią okazją do podjęcia tego tematu jest 50. rocznica ostatniego Soboru (1962-1965), a w sposób szczególny rocznica publikacji Konstytucji pastoralnej Gaudium et spes. Część I tryptyku ma za zadanie ukazać główne źródła eklezjologii Vaticanum II i jej odnowy, do których autor zaliczył dorobek I Soboru Watykańskiego, pierwszego spośród soborów ekumenicznych, na którym problematyka Kościoła stała się centrum debat soborowych, nawet jeśli czyniono okazjonalnie. Był on także podsumowaniem pewnego okresu w historii myśli teologicznej i – na swój sposób – naprowadził teologię katolicką na nowe tory. Oprócz wkładu Soboru Watykańskiego I przyjdzie wskazać także na najważniejszych papieży okresu między dwoma ostatnimi Soborami ekumenicznymi, jak i na szereg wybitnych teologów, którzy – zwłaszcza po I wojnie światowej i w okresie samego Soboru – w swoich badaniach podejmowali problematykę eklezjologiczną.Pozycja Wykaz publikacji teologicznomoralnych za rok 2012Gocko, Jerzy; Kołtun, Katarzyna (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja Kronika Instytutu Teologii Moralnej KUL za rok akademicki 2012/2013Gocko, Jerzy (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja Hans Joas, The Sacredness of the Person: A New Genealogy of Human Rights. Washington, DC: Georgetown University Press 2013 ss. XI+219.Nowosad, Sławomir (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja Marian Grabowski, Miłość seksualna. Koncepcja Karola Wojtyły. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2012, ss. 331+V (ilustracje).Łońska, Magdalena (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja Paweł Kulicki. Koncepcja moralności życia społecznego w ujęciu Marciano VidalaKosche, Magdalena M. (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja Mariusz Chamarczuk SDB, Problematyka integracji imigrantów w Kościele katolickim w SzwecjiGocko, Jerzy (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)Pozycja Ks. Maciej Olczyk, Etos chrześcijańskiego wolontariatu. Studium teologicznomoralne na przykładzie Florenckiej Archikonfraterni MiłosierdziaDerdziuk, Andrzej (Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2014)