Studia Oecumenica, 2023, T. 23
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/34646
Przeglądaj
Ostatnie zgłoszenia
Pozycja Uniwersalizm nadziei w teologii Wacława HryniewiczaZuber, Dariusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)Prezentowane w tekście analizy odpowiadają na pytanie: Na jakiej podstawie ujęcie nadziei przez Wacława Hryniewicza można uznać za uniwersalistyczne? Aby odpowiedzieć na to pytanie, artykuł prezentuje zarys uniwersalizmu nadziei. Lubelski teolog, jak wykazano w artykule, podporządkował swoją twórczość zadaniu „dawania nadziei” (1), której poszukiwał w Biblii i myśli wczesnochrześcijańskiej (2). Na horyzoncie biblijnej nadziei, piekło, jak wykazano w artykule, nie ma wiecznego charakteru (3). Inkarnacja Boga w Jezusie Chrystusie i Jego słowach oraz czynach określa ludzką egzystencję, którą Hryniewicz opisywał kategorią Homo Paschalis (4). W tej antropologii ludzka wolność ma swoje źródło w Bogu i w Nim się dopełnia (5). Z pism Hryniewicza wyłania się obraz Boga, który zbawi wszystkie swoje stworzenia, ponieważ Jego miłość jest wszechmocna. To Boskie działanie Hryniewicz opisywał jako pedagogię nadziei, które swym zasięgiem obejmuje wszystkie Boże stworzenia w świecie, a nawet w piekle (6). Teologia uniwersalizmu nadziei ma wyraźny charakter uniwersalistyczny i obejmuje swym zasięgiem tak ziemskie życie człowieka, jak i jego pośmiertne losy.Pozycja Ekumeniczne aspekty słowiańskich koncepcji zjednoczeniowych w ujęciu Czesława GłombikaWolsza, Kazimierz Marek (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)Prof. Czesław Głombik (1935–2022), historyk filozofii z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, zajmował się w swych badaniach filozofią krajów słowiańskich (przede wszystkim filozofią czeską i słowacką). W jego pracach na ten temat obecne były również zagadnienia ekumeniczne, m.in. dzieje husytyzmu oraz słowiańskie koncepcje zjednoczeniowe. Szczegółowo omawiał dwie z nich: (1) koncepcję wzajemności słowiańskiej Jana Kollára oraz (2) odnowioną w XIX w. tradycję cyrylo-metodiańską (Cyrillo-Methodian tradition). Głombik uważał, że w słowiańskich koncepcjach zjednoczeniowych występowały postawy, do których można nawiązywać we współczesnych działaniach ekumenicznych i integracyjnych (poznanie partnera, współudział w dobrach kultury, cierpliwość, stawianie drobnych i realistycznych celów). Niniejszy artykuł jest pierwszą próbą syntezy poglądów prof. Głombika na tematy ekumeniczne.Pozycja Określenie „doświadczenie Ducha” w rozumieniu Heriberta MühlenaTomczyk, Dominik (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)Artykuł prezentuje interpretację pentekostalnego określenia „chrzest Duchem Świętym” przez Heriberta Mühlena, jednego z czołowych pneumatologów XX w. i teologów katolickiego ruchu odnowy charyzmatycznej. Dla Mühlena jest to „doświadczenie Ducha” powiązane z sakramentem chrztu i bierzmowania. Dlatego niemiecki teolog kładzie mocny nacisk na doświadczenie chrztu Jezusa w Jordanie oraz na doświadczenie Pięćdziesiątnicy dla Kościoła. Jego zdaniem każdy wierzący może i powinien czerpać moc do duchowego życia z obu tych wydarzeń. Mühlen wprowadza nowe pojęcie: „odnowa Ducha”, rozumiane jako „doświadczenie Ducha”, w miejsce terminu „chrzest Duchem Świętym”. „Odnowa Ducha” jest procesem trwałym, a nie jednorazowym, a jego pentekostalność jest źródłem rozwoju Kościoła.Pozycja Frank C. Senn (red.), Protestant Spiritual Traditions, t. 1–2, Eugene: Cascade Books 2020, t. 1: XIII + 281 s., ISBN 978-1725256866; t. 2: VIII + 272 s., ISBN 978-1532698293Nowosad, Sławomir (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)Pozycja Dr hab. Adam Bieniek (1969-2015) – życie i dzieło. Związki krakowskiego arabisty z OpolszczyznąSadowski, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)Adam Bieniek urodził się w Nysie, a wychował w Goświnowicach. Uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego w Nysie. Swoją karierę naukową związał z Krakowem. Tam w Instytucie Filologii Orientalnej uzyskał magisterium (1994), doktorat (1998), a następnie habilitację (2006). Zmarł w Krakowie w 2015 r. Pozostawił po sobie wiele ciekawych dzieł. Okazał się prawdziwym pasjonatem Bliskiego Wschodu, arabistą, poliglotą i erudytą. Jego podstawowe pole badawcze dotyczyło XIII-wiecznego encyklopedysty Al-Qazwīnīego, historii Damaszku zwłaszcza w okresie wypraw krzyżowych, relacji chrześcijan ze światem islamskim. Tekst bazuje przede wszystkim na materiale źródłowym znajdującym się w Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego. W niniejszym artykule opisuję życie i dzieło naukowe, jak i dydaktyczne krakowskiego uczonego. Badając świat kultury arabskiej i islamskiej, proces przyswajania myśli antycznej przez świat islamu, Bieniek zajmował się także prawem szariatu. Chcę wskazać także na jego związki z Opolszczyzną.Pozycja Minorías étnicas religiosas en la Europa de las naciones [I]Fernández Rodríguez, José Manuel (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)This paper will deal with the various ethnic and religious minorities that exist mainly in Central and Eastern Europe. To begin with, we will seek to define the notions of ethnicity and minority. This will be followed by a brief historical presentation of the religious minority groups rooted in European countries. We will then address the question of the right to exist of these minorities and the protection provided by European and international law, taking into account the implications of new migratory flows caused by certain transitory or circumstantial factors, such as economic crises or armed conflicts, which give rise to a multi-religious, multi-ethnic and multi-cultural mix where various religious groups have to coexist, and which the Member States are obliged to protect and shelter. We will conclude with a series of hints on the problems and challenges presented by a multiculturalism that is not fully integrated into European values and way of life and its repercussions on the future model of European coexistence, in which the very existence of the European Union is perhaps at stake.Pozycja Ecumenical animal studiesRabiej, Stanisław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)The presented text is located at the intersection of theology and philosophy with a particular focus on the study of human-animal relations in scientific terms (human animal studies). The author refers to a new research sub-discipline that deals with the place of animals in the Christian history of salvation. The premise of the research is to organize the conceptual apparatus and critically reflect on the validity of the use of the terms ecotheology/animal theology and justify their ecumenical meaning. In his research, the author takes a polycentric view of the world (bio – zoo – anthropo –) recognizing that all living beings have intrinsic value and are valuable in themselves, while man is one of many equal elements of the created world. The purpose of the analyses is to determine the place of animals in Christian ecumenical theology. A comparative methodology was applied in capturing the ecotheological reflection of basic Christian denominations (Catholicism, Orthodoxy, Protestantism). An objective and reliable reflection on the attitude of these faiths to the world of animals was assumed, especially in view of the constantly recurring thought antagonizing these faiths. The subject matter of the study is part of the considerations in the field of ecotheology, which are carried out mainly by Western scholars in relation to Catholic and Protestant theology, less frequently in the East.Pozycja Psychosocial determinants of religious/denominational conversion: a person – environment fit perspectiveKrok, Dariusz; Olecká, Ivana (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)Religious or denominational conversion is a complex process that involves various psychosocial factors. One theoretical framework that has been utilized to comprehend the determinants of religious conversion is the person – environment fit model. This study examines the role of personal and socio-cultural factors that play a significant role in conversion processes within a person – environment fit perspective. The analysis demonstrates that individuals are more likely to convert to a new religion or denomination when they perceive a good fit between their personal and socio-cultural characteristics and the characteristics of the religious or denominational environment. Personal factors that may influence the decision to convert include: personality traits, values, beliefs, and thinking styles, while socio- cultural factors comprise: socialization, familial and cultural norms and standards, and social integration processes. Moreover, both categories of factors interact in the conversion process, influencing potential decisions to convert to varying degrees. When an individual’s religious beliefs, values, and norms align with those of a newly encountered group, they are more likely to identify with the group’s goals and mission.Pozycja Ekumenia na rozdrożu – ku jedności czy wspólnocie?Porada, Rajmund (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)W artykule podjęto problem uwarunkowań osłabienia ekumenicznego impetu, który można było zaobserwować w drugiej połowie XX w., i który doprowadził do postawienia na nowo kluczowego pytania o cel ekumenicznej drogi. Mimo złożoności i wielości problemów dzielących Kościoły uznano, że głównym powodem stagnacji są różnice w rozumieniu Kościoła. Swoistego rodzaju cezurą znaczącą rozejście się celów ekumenicznej drogi, zwłaszcza w relacjach katolicko-protestanckich, na których zasadniczo skoncentrowano uwagę, była deklaracja Dominus Iesus. Odtąd pojawiają się po protestanckiej stronie wypowiedzi wyraźnie dystansujące się od koncepcji widzialnej jedności i preferujące niejako alternatywny model wspólnoty Kościołów. W odpowiedzi na te głosy sformułowano argumenty za pozornym charakterem tak stawianej alternatywy. Urzeczywistnianie widzialnej jedności Kościoła może bowiem dokonać się wyłącznie „przez” i „we” wspólnocie różnych Kościołów, ponieważ sam Kościół jest zgromadzeniem (wspólnotą) wszystkich ludów i narodów w jednym ludzie Bożym.Pozycja Humanizm konfucjański. Zarys problematykiNowosad, Sławomir (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)Artykuł przedstawia istotne elementy wizji humanistycznej w świetle założeń filozofii konfucjańskiej. Autor wielokrotnie odwołuje się do Dialogów Konfucjusza oraz do wypowiedzi jego najważniejszych spadkobierców – Mencjusza i Xunzi, jak również do współczesnej literatury przedmiotu. Tekst najpierw koncentruje się na rozumieniu wspólnej wszystkim ludziom samej natury ludzkiej, którą konfucjaniści różnie oceniali – jako dobrą lub złą, ale zawsze podległą formacji i doskonaleniu. Właśnie człowiek moralnie doskonały (junzi), charakteryzujący się zwłaszcza cnotami dobroczynności i miłości, zasługuje na miano osoby. W odróżnieniu od tradycji zachodniej konfucjanizm widzi ludzką podmiotowość i wartość nie tyle w racjonalności, ile w dojrzałości moralnej, wyrażającej się w autentycznej życzliwości i spolegliwości. Ten akcent z kolei pozwala dostrzec nieodzowny społeczny wymiar człowieczeństwa, który ujawnia się i kształtuje przede wszystkim w rodzinie, a następnie oddziałuje na całe społeczeństwo. W końcu artykuł wyjaśnia wspólne pochodzenie i współzależność człowieka, świata (wszechświata) i nieba. Ponieważ filozofia ta nie odwołuje się do nadprzyrodzoności czy do Boga, ani nie posiada żadnego mitu o stworzeniu, cała jej wizja humanistyczna jawi się jako świecka, jakkolwiek, przynajmniej według niektórych autorów, niepozbawiona całkowicie swoiście rozumianego wymiaru transcendentnego.Pozycja “Diventare cristiani maturi”. Le linee guida della catechesi con gli adulti per Arcidiocesi di PragaKuźniar, Mariusz G. (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)Artykuł przedstawia podstawowe wytyczne, które mogą być punktem wyjścia w chrześcijańskiej formacji dorosłych. Założenia te zostały sformułowane na podstawie doświadczenia i wiedzy teoretycznej autora, który już długi czas pracuje w archidiecezji praskiej w obszarze duszpasterstwa dorosłych. Praktyka duszpasterska Kościoła w Republice Czeskiej jest złożona. Przemiany zachodzące w tym społeczeństwie mają charakter wielokierunkowej transformacji religijności pod wpływem silnych trendów sekularyzmu. Oprócz tego istnieje wiele uprzedzeń i stereotypów wobec Kościoła. Z tego powodu logicznym i pierwszym ważnym punktem wytycznych jest metodologiczna praca Kościoła w celu przezwyciężenia stereotypów i uprzedzeń. Praktyka duszpasterska Kościoła domaga się zwrócenia uwagi na formację ad intra, tzn. formację stałą dorosłych chrześcijan, w szczególności zaangażowanych w proces katechizacji dorosłych, ponieważ prawdziwa i owocna ewangelizacja ma sens tylko wówczas, gdy najpierw Kościół sam będzie ewangelizowany i odnawiany. Ewangelizacja w szerokim znaczeniu może być rozumiana jako cała działalność Kościoła, dlatego trzecim omawianym punktem jest formacja ad extra.Pozycja Diaspora prawosławna jako problem kanoniczny i próby jego uregulowaniaKuźma, Andrzej (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)W artykule została zasygnalizowana ewolucja pojmowania wyrażenia „diaspora” zawarta w Starym i Nowym Testamencie, jak też nakreślone zostało odnoszenie pojęcia „diaspora” do kontekstu etnicznego. Główny akcent został położony jednak na pojawienie się i kształtowanie diaspory jako jednego ze współczesnych problemów Kościoła prawosławnego. Zagadnienie diaspory prawosławnej pojawia się wraz z masową emigracją ludności z krajów o tradycji prawosławnej na zachód Europy, do Ameryki i Australii. Powstawanie wspólnot prawosławnych w tych krajach spowodowało mnogość jurysdykcji i dużą liczbę biskupów pochodzących z różnych Kościołów prawosławnych, działających na tym samym terytorium. Takie funkcjonowanie pozostaje sprzeczne z tradycją kanoniczną, wskazującą, by w jednym mieście był jeden biskup. Problem stał się zagadnieniem, które było obiektem dyskusji w procesie przygotowawczym do Soboru Kościoła Prawosławnego. Do dyskusji włączyli się również teolodzy prawosławni mieszkający w „diasporze”. Rozbieżności w postrzeganiu rozwiązania tego problemu powstają pomiędzy patriarchatem ekumenicznym wspieranym przez Kościoły o tradycji greckiej i pozostałymi lokalnymi Kościołami prawosławnymi. Sobór na Krecie w 2016 r. przyjął dokument, w którym kwestia diaspory została rozwiązana tymczasowo w sposób kompromisowy: zostały powołane Zgromadzenia Biskupów, które są platformą współpracy poszczególnych Kościołów autokefalicznych w diasporze. Takie rozwiązanie nie znajduje jednak właściwego uzasadnienia kanonicznego. Definitywne rozwiązanie problemu pozostaje sprawą otwartą.Pozycja A Mirror of Global Lutheranism: Thirteenth General Assembly of the Lutheran World FederationKopiec, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)The World Lutheran Federation (LWF) is worldwide organization gathering Churches of the Lutheran tradition. Having global reach, the Federation is influenced by different processes and tendencies, including secularism in the Western world, theological and cultural syncretism in many countries from outside the Euro-Atlantic space, interreligious and ethnic conflicts and a dynamic growth of many Churches in Africa and Asia. The last General Assembly of the LWF held in Krakow in September 2023 was a particular opportunity for observing how Lutheranism, regarded as a Christian denomination, operates in various social, political, geographical and cultural contexts, and how the Lutheran Churches are an instrument of global unity, even despite internal conflicts, especially because of ethical problems. The article discusses the most important subjects of the Assembly, considering them in light of the assumed globalisation of Lutheranism. It aims to describe the most significant processes occurring in global Lutheranism, reflected in the Assembly’s works. It also discusses the Federation’s global commitment, considering particular example of its partaking in the tax justice movement.Pozycja Chrystologia na FilipinachKlejnowski-Różycki, Dariusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)Filipiny w religijnej mozaice Azji stanowią pewien wyjątek: są krajem, gdzie większość obywateli jest katolikami. Jest to kraj podbity najpierw przez Hiszpanów, następnie przez Amerykę. Rażące różnice społeczne wywarły także znamię na duchowości Filipińczyków. Chrystologia na Filipinach kształtuje się pod wpływem kultu Dzieciątka Jezus (Santo Niño), Cierpiącego Chrystusa – „Czarnego Nazarejczyka”, obrzędów Wielkiego Tygodnia, w którym wyśpiewywany jest epicki utwór Pasyon Pilapil, co utrwala – zdaniem wielu teologów – postawę bierności i cierpiętnictwa. Z drugiej strony teologowie uprawiają specyficznie filipiński nurt teologii wyzwolenia – „teologii walki”, odwołując się do przesłanek biblijnych w Starym Testamencie, jak i w nauczaniu Pana Jezusa. Równowaga między tymi dwoma nurtami jest dużym i inspirującym wyzwaniem chrystologii.Pozycja Ecumenical defense of freedom of conscience in moral matters on the example of the Manhattan DeclarationKantyka, Przemysław (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)The article undertakes an analysis of the Manhattan Declaration through the prism of defending the right to freedom of conscience and to express opinions arising from that freedom. Three groups of issues will be analyzed in turn, on which a common Christian (and thus ecumenical) expression of opinion on moral issues is necessary. These are: the sanctity and inviolability of human life, Christian understanding of marriage and family and religious freedom as a fundamental expression of freedom of conscience.Pozycja Rewizja i kodyfikacja kanonów we współczesnym prawosławiuKałużny, Tadeusz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)Celem niniejszego artykułu jest prezentacja istotnych aspektów aktualnej debaty na temat rewizji i kodyfikacji kanonów w Kościele prawosławnym. Temat został rozwinięty w czterech częściach. Na początku zwrócono uwagę na problemy w stosowaniu dawnych kanonów w życiu dzisiejszego Kościoła prawosławnego. Następnie ukazano wysuwane propozycje i podejmowane we współczesnym prawosławiu próby kodyfikacji kanonów. W trzeciej zaprezentowano poglądy współczesnych teologów i kanonistów prawosławnych na temat potrzeby i możliwości realizacji tego przedsięwzięcia. W końcowej części zestawiono wyniki refleksji i sformułowano wnioski. Z przeprowadzonych badań m.in. wynika, że propozycja rewizji i kodyfikacji świętych kanonów nie jest w sposób jednolity postrzegana przez teologów i kanonistów prawosławnych. W podejściu do tej kwestii można odnotować dwa przeciwstawne stanowiska: zwolenników i przeciwników. Ostatecznie stwierdzono, że właściwym forum dla wypracowania wspólnego stanowiska w badanej sprawie jest sobór całego prawosławia.Pozycja Ecumenical Impulses in the Documents of the International Theological CommissionJagodziński, Marek (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)Since the Catholic Church has entered the current of modern ecumenism, her ecumenical commitment has become of utmost importance. However, the most significant manifestations of the ecumenical attitude – apart from the lively participation in it of the entire ecclesial community – should be sought primarily in those institutions that are paramount in shaping the doctrine of the Church, pointing out prospects for development and stimulating appropriate action. One such institution is the International Theological Commission, which, despite its auxiliary character, represents the theological circles of the Catholic Church from all over the world, has great scientific potential and is able to show the perspectives of faith in the context of the rapidly changing and constantly evolving modern world. Building Church unity is an extremely important and difficult, so necessary is to examine the ecumenical inspirations contained in the documents of this Commission. To do this it is first necessary to identify these impulses from the content of the documents and then to bring them together in a systematic way in order to arrive at a holistic picture, evaluation and reception of the results.Pozycja Jacek Froniewski, Teologia sakramentu namaszczenia chorych. Historia – Systematyka – Ekumenia (seria: Rozprawy Naukowe 107), Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu 2022, 513 s., ISBN 978-83-66545-51-9Porada, Rajmund (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)Pozycja Ochrona życia dzieci nienarodzonych w nauczaniu Kościołów katolickiego i luterańskiegoFilipiuk, Łukasz (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)Artykuł dotyczy problematyki obrony życia nienarodzonych w nauczaniu Kościołów katolickiego i luterańskiego. Niniejsza refleksja została podjęta w związku z przypadającą w 2023 r. 30. rocznicą wprowadzenia w Polsce Ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Kościół katolicki i Kościół ewangelicko-augsburski na różny sposób wyrażają troskę o los dzieci poczętych zagrożonych aborcją. Każdy z nich podejmuje wysiłek teologiczny tak dla uzasadnienia, jak również dla obrony wartości i godności życia ludzkiego. Chodzi jednak o to, by w ramach dialogu ekumenicznego podjąć wspólne działania promujące cywilizację życia. Ze wszystkich inicjatyw modlitwa powinna być na pierwszym miejscu. Następnie z niej mogą wynikać inne, pożądane działania. Istotny jest duszpasterski przekaz treści, które trafiają do wiernych obu Kościołów. Mają one prowadzić do akceptacji tego, co służy życiu, i odrzucenia wszelkich form zakłamania prawdy o godności ludzkiej osoby, o wartości życia, o poszanowaniu prawa do życia. Tego rodzaju wysiłek już został podjęty, ale wciąż wydaje się niewystarczający w obliczu ataków na życie dzieci nienarodzonych ze strony środowisk proaborcyjnych.Pozycja Kościół i sport w nauczaniu papieża FranciszkaDziubiński, Zbigniew (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2023)Celem artykułu jest ukazanie nauczania papieża Franciszka na temat sportu i potrzeby aktywnej obecności Kościoła na jego gruncie. Inspiracją do podjęcia problematyki był papieski dokument zatytułowany Giving the best of yourself. A Document on the Christian perspective on sport and the human person, ale także inne wypowiedzi i stanowiska Franciszka na temat odpowiedzialności Kościoła za sport. Artykuł ma charakter przeglądowo- teoretyczny, w którym położony jest nacisk na refleksję i wydobycie istoty nauczania papieża na temat sportu przez wykorzystanie danych zastanych. Z przeprowadzonych analiz wynika, że Kościół chce ponosić odpowiedzialność za sport, który jest fenomenem globalnym, mającym liczne walory, mogące być wykorzystane do pełnego i harmonijnego rozwoju jego uczestników w wymiarze sprawnościowo-zdrowotnym, społeczno-kulturowym oraz etyczno-duchowym. Dobrze zorganizowany sport może być drogą realizacji najwyższych wartości humanistycznych i personalistycznych, ale także osiągnięcia świętości. Kościół przez swoich duszpasterzy i swoje instytucje uczestniczy we wszystkich jego wymiarach i na wszystkich etapach rozwoju, zarówno w budowaniu zaplecza teoretycznego, uzasadnienia jego sensu z filozoficznej i teologicznej perspektywy, jak i w praktyce społecznej. Wizja sportu papieża Franciszka, mocno osadzona na nauczaniu jego poprzednika, Jana Pawła II, może stanowić ważną płaszczyznę autentycznego, ekumenicznego dialogu z innymi, niekatolickimi wyznaniami.