Studia Gdańskie, 2011, T. 29
Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/27534
Przeglądaj
Przeglądaj Studia Gdańskie, 2011, T. 29 wg Data wydania
Teraz wyświetlane 1 - 20 z 30
- Wyników na stronę
- Opcje sortowania
Pozycja Tożsamość biblijnego Izraela a postawy tolerancyjne w świetle Starego TestamentuSzamocki, Grzegorz (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Według tekstów Starego Testamentu Bóg JHWH wybrał naród izraelski, oddzielił go od innych, poświęcił i uczynił swoją szczególną własnością. Dla usankcjonowania i pogłębienia tej relacji zawarł z nim przymierze i dał mu prawo (Torę). Wybrany naród był świadomy swojej tożsamości. Wyrażał to poprzez praktyki religijne i posłuszeństwo Torze. Zagrożeniem dla tożsamości Izraela były jego kontakty z innymi narodami. W ich konsekwencji powstał problem stosunku do bałwochwalczych ludów i tego, co one z sobą niosły. Niebezpieczeństwo zamazania tożsamości kazało przyjąć postawę izolacji, a nawet wrogości. Zakres i granice ewentualnej tolerancji wyznaczała pragmatyka i dbałość o czystość religijną. Tolerancja biblijnego Izraela była podporządkowana jego trosce o religijno-narodową tożsamość.Pozycja Polski epizod w cypryjskich dążeniach do zrzucenia zwierzchnictwa sułtanatu mamelukówBurkiewicz, Łukasz (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Treścią niniejszego artykułu jest stosunkowo nieznany polsko-cypryjski epizod w okresie średniowiecza. W 1426 r. Cypr został opanowany przez egipsko-syryjski sułtanat mameluków, a sam władca wyspy Janus de Lusignan dostał się do niewoli muzułmańskiej. Po odzyskaniu wolności król Cypru podjął próbę pozyskania pomocy w świecie chrześcijańskim w celu zrzucenia muzułmańskiego zwierzchnictwa. Jedną z takich prób była ekspedycja cypryjskiego poselstwa do Polski w 1432 r. Złożona wówczas przez Cypryjczyków propozycja dotyczyła mariażu następcy tronu wyspy z córką króla Jagiełły – Jadwigą – oraz zawierała również prośbę o udzielenie pożyczki w zamian za niemal praktyczne przejęcie kontroli nad Cyprem przez stronę polską.Pozycja Między wojną a pokojem – międzynarodowe implikacje i gwarancje pokoju oliwskiego 3 maja 1660 r.Włodarski, Józef; Kantorska, Kinga Maria (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Wojna pomiędzy Polską a Szwecją zakończona została pokojem, który podpisano w dn. 3 maja 1660 r. w klasztorze cysterskim w Oliwie. Zawarte porozumienie z jednej strony przynosiło wyczekiwane zakończenie wojny, z drugiej zaś wyrażało się w nim niepowodzenie polityki zagranicznej Polski. W praktyce Polska i Szwecja wróciły do stanu posiadania sprzed wybuchu wojny. Szwecja zachowała Inflanty, które w jej posiadaniu znajdowały się od czasu traktatu podpisanego w Sztumskiej Wsi w 1635 r. Do zdecydowanych wygranych należała Brandenburgia. Korzyści, które odniosła, znacznie przekraczały wkład wniesiony przez nią w działania wojenne.Pozycja Korporacje transnarodowe i globalizacja: rozważania o genezie i ewolucji przedsiębiorstw wielonarodowych do 1929 r.Rewizorski, Marek (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Początków działalności przedsiębiorstw wielonarodowych można doszukiwać się w ekspansji gospodarczej grupy państw wysoko rozwiniętych, na które składają się wiodące ekonomicznie kraje Ameryki Północnej, Europy Zachodniej i Azji Wschodniej. Sytuacja po II wojnie światowej wyznaczana w sferze gospodarczej przez liberalizację i wzrost gospodarczy pozwoliła im na korzystanie z dobrodziejstw „wielostronności”. Wiele z nich dynamicznie się rozwijało, podczas gdy inne były matecznikami, które dały początek największym istniejącym obecnie przedsiębiorstwom w swoich branżach. Celem niniejszego artykułu jest prześledzenie genezy i rozwoju wyżej wymienionych podmiotów do wybuchu wielkiego kryzysu z 1929 r.Pozycja Pojęcie „dobro potomstwa” jako źródło praw i obowiązków małżeńskich w świetle prawa kanonicznegoMierzejewski, Krzysztof (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Ustanowiony przez Boga wyłączny i nierozerwalny związek pomiędzy mężczyzną i kobietą, realizuje się we wspólnocie całego życia, skierowanej ze swej natury do dobra małżonków oraz do zrodzenia i wychowania potomstwa. Niezmienna od stuleci nauka Kościoła o celu prokreacyjnym małżeństwa, wzbogacona przesłaniem Soboru Watykańskiego II, stanowi wykładnię prawa naturalnego. Ukierunkowanie owej wspólnoty życia, jaką jest małżeństwo ku zrodzeniu potomstwa należy do istoty małżeństwa. Nowy Kodeks prawa kanonicznego odstąpił od wyszczególniania pierwszorzędnego i drugorzędnego celu małżeństwa oraz przyjął w kan. 1055 §1 formułę o skierowaniu tego związku ku dobru małżonków i ku zrodzeniu i wychowaniu potomstwa. Wypływające ze skierowania małżeństwa do zrodzenia potomstwa prawa-obowiązki małżonków pozostają wyrazem wzajemnego oddania się i przekazania małżeńskiego stron w wymiarze ich własnej męskości i kobiecości. Artykuł bazuje przede wszystkim na Kodeksie prawa kanonicznego z 1917 i 1983 r., dokumentach Kościoła, wyrokach Roty Rzymskiej oraz nauczaniu św. Augustyna.Pozycja Sygnaty kultury holenderskiejLeska-Ślężak, Joanna (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Kultura jest czynnikiem sprawczym wszystkich przemian cywilizacyjnych ludzkości. Elementem kultury duchowej jest sztuka, która jest pojęciem nieostrym i dlatego z trudem poddaje się definiowaniu. Kultura holenderska wywarła wpływ na rozwój kultury europejskiej m.in. poprzez architekturę malarstwa i rzeźbę, a także wkład w rozwój nauki, do której przyczynili się m.in. Erazm z Rotterdamu, Hugo Grocjusz, Boruch Spinoza, Wilhelm i Jakub van Granesande, Pieter van Musseheubroek, Herman Boerhave, Albert Schultens. Wpływ kultury holenderskiej widoczny jest także w Polsce w budownictwie renesansowym Wrocławia i Gdańska.Pozycja Świadek bierzmowania w Kodeksie Jana Pawła II. Niektóre uwagi na kanwie kan. 893Kantor, Robert (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)W Kodeksie prawa kanonicznego zawarto informacje nt. kwalifikacji niezbędnych do bycia świadkiem bierzmowania. Są to: ukończenie 16 lat, bycie katolikiem, bierzmowanym i przyjęcie sakramentu Najświętszej Eucharystii oraz prowadzenie życia zgodnego z wiarą i odpowiadającego funkcji, jaką ma pełnić. Osoba taka powinna być wolna od jakiejkolwiek kary kanonicznej, zgodnie z prawem wymierzonej lub deklarowanej. Świadek bierzmowania nie jest zatem „figurantem”, ale osobą uprzywilejowaną, która dostępuje zaszczytu towarzyszenia młodemu człowiekowi na drodze doskonałości chrześcijańskiej. Stąd świadków bierzmowania również należy duszpastersko przygotować do liturgii i pełnienia obowiązków wiary, wśród których najistotniejsze dotyczą podjętych zobowiązań wobec bierzmowanego i odpowiedzialności za jego życie religijne.Pozycja Andrzej Jan Chodubski, Górnik, geolog Witold Zglenicki (1850‒1904) „Polski Nobel”, Towarzystwo Naukowe Płockie, Płock 2011, ss. 189.Romejko, Adam (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Pozycja Seria „Kukuryku” w powojennej edycji Wydawnictwa Bajek i BaśniCiszewska, Wanda A.; Kowalska, Małgorzata (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Wydawnictwo Bajek i Baśni to oficyna z Krakowa, która swoją aktywność na rynku książki zainicjowała w latach 30. XX w. W okresie powojennym firma kontynuowała działalność publikując w latach 1945‒1947 65 pozycji. Na powojenną produkcję wydawnictwa składał się cykl „Skarb Bajek i Baśni” oraz seria „Kukuryku”, które stanowiły przeróbki światowych bajek i baśni przeznaczone dla młodszych dzieci. Według dotychczasowych ustaleń seria „Kukuryku” obejmowała 32 zeszyty, jednak dzięki poszukiwaniom autorek w katalogu Biblioteki Narodowej dokonania Wydawnictwa Bajek w zakresie tego cyklu poszerzono o dalsze pozycje. Są to rożne warianty poszczególnych tytułów. W rezultacie ustalono 41 publikacji wydanych w okresie powojennym, a łączonych z serią „Kukuryku”.Pozycja Nazwy ulic związane z życiem religijnym w miastach archidiecezji gdańskiejPrzybylska, Lucyna (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Celem artykułu jest ukazanie rodzajów i zróżnicowania przestrzennego nazw ulic związanych z religią w miastach archidiecezji gdańskiej. Źródłem informacji o liczbie i oficjalnych nazwach ulic w miastach była baza danych TERYT Głównego Urzędu Statystycznego. Nazwy religijne ulic miast archidiecezji gdańskiej wskazują głównie na rzymskokatolicką tradycję (99%). Tylko ul. Menonitów w Gdańsku pochodzi z innego wyznania chrześcijańskiego, a pozostałe 48 nazw wywodzi się spoza chrześcijańskiego kręgu religii starożytnych Greków i Rzymian czy religii ludów słowiańskich i bałtyjskich. Liczba i rodzaj nazw ulic związanych z religią zależy od wielkości jednostki osadniczej oraz jej przeszłości.Pozycja Ks. Jacek Froniewski, Teologia anamnezy eucharystycznej jako pamiątki uobecniającej oVarę Chrystusa i jej implikacje ekumeniczne, Rozprawy naukowe 84, Papieski Wydział Teologiczny, Wrocław 2011, ss. 360.Manikowski, Maciej (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Pozycja Urbi et orbi Michała Budzyńskiego, czyli opowieść o kuszeniu i nawróceniu emigranta (włóczęga biograficzno-literacka)Dambek, Zofia (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Artykuł dotyczy zapomnianego pisarza XIX w. Michała Budzyńskiego oraz jego twórczości: powieści „Urbi et orbi” (1859) oraz „Wspomnień z mojego życia” (powst. 1860, wyd. 1880). Autorka skupiła się na związkach fikcji („Urbi et orbi”) z dokumentem („Wspomnienia z mojego życia”) i sposobem, w jaki materia powieści funkcjonuje w pamiętnikach. I zadaje pytania o sens niezamierzonego przez autora zderzania fikcji i dokumentu. W konkluzji zauważa, że Budzyński potraktował „Urbi et orbi” jako swoistą przypowieść o przełomie duchowym i nawróceniu, natomiast pamiętniki są nie tylko zapisem biografii pisarza, lecz także apologią księcia Czartoryskiego.Pozycja Pozycja „Taka otóż chwilka”. Stan duchowy człowieka a jego percepcja rzeczywistości w powieści Bracia Karamazow F. DostojewskiegoZabukovec, Urška (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)W powieści „Bracia Karamazow” można w zależności od stanu duchowego człowieka odróżnić dwie przeciwstawne percepcje rzeczywistości: „percepcję zewnętrzną” oraz „percepcję w ukryciu”. Iwan Karamazow będąc w grzesznym stanie duchowym (pragnie śmierci ojca) za pomocą rzekomo pięknej idei o moralnej sprawiedliwości i zadośćuczynieniu wciąga brata Aloszę w „demoniczną eucharystię” i doprowadza go do buntu przeciwko Bogu. Alosza zapomina o niepojętości Bożej istoty, co powoduje zmianę jego percepcji rzeczywistości. Bohater wciąga Boga w sieć relacji czysto ludzkich, opartych na regule wzajemności i żąda od Niego „dowodów materialnych”. W świecie Dostojewskiego możliwa jest metanoia. Dokonuje się ona niespodziewanie i uwarunkowana jest gotowością otwarcia się człowieka na podarowaną mu łaskę.Pozycja Wektory przemian życia polonijnego w USAChodubski, Andrzej Jan (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Okres masowej emigracji polskiej do USA przypada na II poł. XIX i pocz. XX w. Dominowała społeczność ubogich chłopów, która miała trudności z wejściem w środowiska amerykańskie. Było to okazją do tworzenia swoistej mitologii, której celem była poprawa polskiego wizerunku. Chętnie odwoływano się do Polaków, którzy odcisnęli piętno na historii amerykańskiej, np. Tadeusza Kościuszki, czy Kazimierza Pułaskiego. Na utrzymywanie tożsamości polskiej miały wpływ działające w USA organizacje polonijne oraz polskie duszpasterstwo rzymskokatolickie. Czasem przyspieszonych przemian w środowisku Polaków zamieszkujących w USA był okres po II wojnie światowej. Charakteryzował się on mobilnością oraz wyraźną poprawą położenia materialnego społeczności polskiej. Awans ekonomiczny połączony był z przejmowaniem amerykańskiego stylu życia.Pozycja Carl Anderson, Cywilizacja Miłości. Co każdy katolik może zrobić, by zmienić świat, Wydawnictwo św. Stanisława BM, Kraków 2009, ss. 227.Krauze, Filip (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Pozycja Z problematyki interpretacji przypowieści JezusaNowak, Dominik (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Współczesna teologia biblijna reprezentuje zgodność w kwestii, iż jądrem Jezusowego posłannictwa jest zwiastowanie królestwa Bożego. Wyjątkowe miejsce przypada przy tym tej formie nauczania, jaką są przypowieści. Dzięki swej obrazowości dobrze przemawiają one do wyobraźni słuchaczy czy czytelników. Jednak ów obrazowy charakter, który może rodzić wrażenie prostoty, staje się niekiedy źródłem trudności interpretacyjnych. Nie zawsze bowiem potrafimy we właściwy sposób odczytać nakreślony w przypowieści obraz. Dzieje egzegezy, a także całe dzieje Kościoła ukazują, jak w przypadku tych rzekomo łatwych tekstów łatwo zejść na interpretacyjne manowce. Przez wiele wieków, począwszy od Ojców Kościoła, a przecież nawet już na etapie przekazu oraz reinterpretacji tradycji ewangelicznej przez prazbór i ewangelistów, przypowieści interpretowane były w sposób alegoryczny, co jednak – jak ukazują to współczesne badania – nie znajduje swego uzasadnienia.Pozycja Turystyka i edukacja. Zagraniczna peregrynacja młodego polskiego magnata w relacji księdza Kazimierza Jana Wojsznarowicza (1667‒1669)Kucharski, Adam (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Prezentowany poniżej artykuł dotyczy istotnej kwestii staropolskich podróży po Europie w epoce nowożytnej. Rozważania oparte są na kanwie jednego z ciekawszych i obszerniejszych dzienników podróżnych napisanych przez Polaka i po polsku – wileńskiego księdza Kazimierza Jana Wojsznarowicza. Podróż, która miała miejsce w latach 1667‒1669 objęła kilka krajów europejskich: Niemcy, Holandię, Niderlandy Hiszpańskie, Francję i Włochy. Relacja podróżna zawiera wiele spostrzeżeń autora nt. sztuki, religii, ustroju politycznego, obyczajów. Ks. Wojsznarowicz opisał szczegółowo w dzienniku podróży także swoją pracę naukową i działalność wydawniczą oraz postępy w edukacji czynione przez jego podopiecznego – Aleksandra Janusza Zasławskiego-Ostrogskiego.Pozycja Enigmatyczność posłańca w Jr 20,15‒17Wilk, Janusz (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Figura „człowieka” (איש), który przekazuje wiadomość ojcu o narodzinach syna – Jeremiasza jest w interpretacji problematyczna, gdyż człowiek ten nie zaciągnął żadnej winy wobec proroka, a został przez niego przeklęty. Tego rodzaju postępowanie mogło wiązać się z zakazem złorzeczenia ojcu lub matce (zob. Wj 21,17; Kpł 20,9) oraz zakazem bluźnienia Bogu (zob. Wj 22,27; Kpł 24,10‒16). Nie mogąc bezpośrednio złorzeczyć tym, którzy powołali go do życia, prorok czyni to pośrednio wobec tego, który ogłosił wiadomość o jego narodzinach. Posłaniec może być również uosobieniem samego Jeremiasza. Obydwaj głosili prawdę – dobrą nowinę. Obydwóm groziła za to śmierć. Żaden z nich nie zaciągnął winy wobec tych, którzy zagrażali ich życiu.Pozycja Kozlovskii’s secretive CatholicismDrozdek, Adam (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2011)Kozlovski was one of the most widely known Russian diplomats of the nineteenth century. He converted to Catholicism at some unspecified time. He kept his religious convictions private and very little expression of his theological views can be found in his writings. He made in them some terse theological remarks and he was apparently interested in the political and social, rather than spiritual, aspects of Catholicism. Like Chaadaev and Gagarin, he spoke about conversion of Russia to Catholicism as a way from its spiritual, social, and economic backwardness, but he saw such a prospect as hopeless.