Studia Gdańskie, 2012, T. 31

Stały URI dla kolekcjihttps://theo-logos.pl/handle/123456789/27925

Przeglądaj

Teraz wyświetlane 1 - 20 z 30

Aktywność religijna polskiej młodzieży i jej wpływ na ich zachowania konsumpcyjne
Sowa, Izabela (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)
Artykuł jest rezultatem badań nad zachowaniami konsumpcyjnymi polskiej młodzieży prowadzonymi w latach 2004‒2010. Omawia zmiany, jakie obserwuje się w postawach młodzieży wobec religii. W tekście omówiono także różnicowanie się zachowań konsumpcyjnych młodych ludzi pod wpływem ich aktywności religijnej.
Anne White, Polish Families and Migration since UE Accession, The Policy Press, Bristol 2011, ss. 266.
Romejko, Adam (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)
Cierpienia duchowe dziecka. Psychologiczne aspekty
Ruszel, Magdalena Ewa (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)
Artykuł podejmuje problem cierpień duchowych dziecka od poczęcia aż do okresu wczesnoszkolnego. Wyjaśnia, jak te cierpienia wpływają na aktualną sytuację życiową dziecka oraz na jego przyszłość. W artykule ukazana jest również zależność pomiędzy inteligencją duchową, rozwojem duchowym, rozwojem psychicznym, fizycznym a cierpieniami duchowymi. W artykule tym autorka podaje własną definicję cierpień duchowych.
Exploring Social Rights. Between Theory and Practice, red. D. Barak-Erez, A. M. Gross, Hart Publishing, Oxford 2011, ss. 426.
Łasak, Katarzyna (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)
Gdy religia burzy i buduje kulturę. Kilka biblijnych przykładów wpływu religii na kulturę ludów
Nawrot, Janusz (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)
W Biblii kultura utożsamiana jest z wyznawaną religią. Kultura stanowi widzialny znak wiary, stąd wartość danej religii ocenia się, uwzględniając zewnętrzne praktyki danej grupy i ich zgodność z wyznawaną przez siebie ideologią. Inne ludy i ich kultura oceniane są nie według tego, czym są, lecz według kryterium zgodności z zasadami wyznawanymi przez religię silniejszego, tzn. Izraela. W Starym Testamencie fundamentalnymi kryteriami oceny tego, co inne, są monoteizm i dekalog. Wszystko, co niezgodne z tymi zasadami, musi zostać zniszczone, ponieważ wartość „kulturową” lub kulturotwórczą (godną zachowania) ma jedynie to, co służy trwaniu i rozwojowi religii Izraela. Znane były jednak przypadki, że do religii Izraela włączano osiągnięcia innych kultur.
„Ikona ponad podziałami” – sprawozdanie z wystawy ikon z Międzynarodowego Pleneru Ikonopisów w Zamłyniu
Jakubowska-Krawczyk, Katarzyna (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)
Implikacje filozoficznej natury prawdy w ujęciu Hansa Ursa von Balthasara
Smykowski, Krzysztof (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)
Hans Urs von Balthasar sformułował swoją teorię prawdy filozoficznej, odwołując się do znanych od starożytności pojęć: natury, wolności, tajemnicy i uczestnictwa. Ta koncepcja posiada liczne implikacje. Istnieje możliwość poznania prawdy bez odniesienia do elementu nadprzyrodzonego. Cały byt jest szyfrem i znakiem, a z obcowania z nim płynie dla człowieka radość. Wreszcie Absolut jawi się jako zasada i cel całego świata. Tworząc swój system Balthasar nawiązywał do poglądów wielu myślicieli, podejmując także twórczy dialog z filozofią współczesną, przede wszystkim z myślą Martina Heideggera i Karla Jaspersa.
Język integracji narodowej w Joz 24,1–24
Szamocki, Grzegorz (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)
Tekst Joz 24,1‒24 przedstawia mowę Jozuego do ludu i jego rozmowę z ludem. Literackie i historyczno-krytyczne badania tego tekstu pozwalają na umiejscowienie jego powstania w okresie powygnaniowym, a pierwszych jego adresatów widzieć wśród mieszkańców perskiej prowincji Jehud. Z pomocą prorockiej formuły przedstawione jest najpierw orędzie Boga JHWH. Jego treścią jest historia Izraela, w której sam JHWH jest protagonistą. Ta historia odzwierciedla Bożą naturę. Jako taka miała być motywem do zaufania w teraźniejszości z myślą również o przyszłości. Dla mieszkańców judzkiej prowincji epoki powygnaniowej takie słowa pomagały w uświadomieniu własnej, religijnej i narodowej tożsamości. Budziły poczucie więzów krwi i wiary. Służyły budowaniu pomyślnej przyszłości w Ziemi Obiecanej.
Kobiety w powstaniu styczniowym w świetle historiografii powstańczej 1863‒1918
Dutka, Wojciech (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)
W artykule dokonano analizy dyskusji w polskiej historiografii powstańczej w latach 1864‒1918 nt. zaangażowania polskich kobiet w powstanie styczniowe. Większość uczestników dyskursu dostrzegała, że kobiety wpływały na formowanie ideologii patriotycznej w okresie przedpowstaniowym. Prezentowano je w stereotypowy sposób jako „Matki Polki”. Przykładem wyidealizowanej postaci jest Anna Henryka Pustowójtówna, córka carskiego generała, wychowana w polskim duchu przez matkę, a w czasie powstania (w marcu 1863 r.) adiutantka Mariana Langiewicza. Nieliczne krytyczne głosy pochodzą w przeważającej mierze ze środowiska ugodowego, bliskiego lojalizmowi.
Koncepcja grzechu pierworodnego u Raymunda Schwagera
Kaznowski, Marcin (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)
Doktryna grzechu pierworodnego spotyka się dziś z licznymi przejawami kontestacji ze strony nauk pozytywnych jak i samego chrześcijaństwa. Narzędziem, które może posłużyć nowemu spojrzeniu na tradycyjną naukę Kościoła o grzechu pierworodnym i sprawić, że będzie ona w stanie wejść w dyskurs ze współczesną krytyką, jest teoria mimetyczno-ofiarnicza wypracowana przez francuskiego antropologa Rene Girarda, a rozwinięta przez szwajcarskiego teologa Raymunda Schwagera. Wykorzystanie tej teorii do reinterpretacji tradycyjnej doktryny o grzechu pierworodnym potwierdza aktualność tej ostatniej oraz pomaga lepiej zrozumieć mechanizmy, które mają decydujący wpływ na funkcjonowanie jednostek, instytucji i całych społeczeństw.
Kościół w Gdańsku wobec niezależnych środowisk młodzieżowych w latach 80. XX w.
Wąsowicz, Jarosław (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)
Kościół gdański po wprowadzeniu stanu wojennego roztaczał opiekę duszpasterską nad niezależnymi grupami młodzieży sprzeciwiającej się władzy: udostępniał lokale, włączał się w sieć kolportażu, interweniował w sprawie represji młodzieży, upominał się o jej prawa, wspierał materialnie niezależną działalność, partycypował w kosztach kar finansowych poniesionych przez młodych za działalność opozycyjną. Taką postawą wyróżniało się wielu duchownych pracujących na terenie diecezji gdańskiej. Poniżej zaprezentowane zostaną przykłady obrazujące zaangażowanie Kościoła wobec niezależnych ruchów młodzieżowych w latach 1981‒1989.
Msze per annum (VI-X) z pelplińskiego śpiewnika opublikowanego w 1871 r.
Kaczorowski, Robert (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)
Artykuł zawiera omówienie pięciu tzw. mszy polskich pochodzących ze „Zbioru pieśni nabożnych katolickich do użytku kościelnego i domowego” autorstwa ks. Szczepana Kellera, opublikowanego w Pelplinie w 1871 roku. Mianem mszy polskich zwykło określać się ułożone specjalnie w języku ojczystym pieśni mszalne wykonywane podczas liturgii w miejsce łacińskich śpiewów ordinarium i proprium missae. Pieśni te odgrywały istotną rolę – z jednej strony – w zachowaniu języka swych ojców w czasach, gdy Polski nie było na mapie Europy, z drugiej zaś – stały się doskonałą formą katechizacji i ugruntowania podstawowych prawd wiary katolickiej.
Nierozerwalność małżeństwa dobrem potomstwa
Bartczak, Adam (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)
Niniejszy artykuł przedstawia relację, jaka zachodzi pomiędzy istotnym przymiotem małżeństwa – nierozerwalnością – a celem małżeństwa – dobrem potomstwa. Autor artykułu zwraca uwagę na ich ścisły związek. Nierozerwalność małżeństwa staje się podstawą do zrodzenia, a następnie wychowania potomstwa. Dziecko, które jest owocem miłości rodziców, ma prawo do życia w pełnej rodzinie – w nierozerwalnej wspólnocie swoich rodziców. Takie prawo implikuje odpowiedni wzrost dziecka. Natomiast rozerwanie węzła małżeńskiego wpływa zdecydowanie negatywnie na potomstwo. Istnienie takiej relacji pokazuje, że prawda o nierozerwalności małżeństwa powinna być broniona. Świadomość nierozerwalności stanie się na pewno źródłem istnienia w kolejnych pokoleniach szczęśliwych rodzin.
Non-governmental organisations in the modern cultural order of Gdynia – a problem outline
Słobodzian, Beata (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)
The formation of democratic state institutions after the transformation of the political system in 1989‒1990 enabled the “reconstruction” of the structures of a self-organised and self-acting society. The developing image of a civic society should rest on the creation of social institutions, on practical realisation of ethical values and on participation of the greatest possible number of people in public life. One of the forms of such self-organisation are non-governmental organisations also called the third sector. This term refers to organisations located between public administration (first sector) and the “market” – entities oriented towards profit-making (second sector, so called private sector). The city of Gdynia is one of the pioneers among local government bodies to start and develop cooperation with non-governmental organisations. Gdynia was the first township in Poland to legislate the “Programme for Cooperation with Non-Governmental Organisations” as an act of local law in 1995.
Ordoliberalizm a koncepcja i praktyka społecznej gospodarki rynkowej
Kubiak, Michał (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)
Ordoliberalizm jest teorią, która powstała w latach 30. XX w. jako odpowiedź na tendencje kryzysowe w gospodarce. Koncentruje się na problemach ładu gospodarczego, różnicach dotyczących form oddziaływania na gospodarkę, roli rządu, który zapewnia warunki gospodarowania i gwarantuje wolną konkurencję. Powszechnie za praktyczny wymiar idei ordoliberalizmu uznaje się realizację koncepcji społecznej gospodarki rynkowej przez Ludwiga Erharda w Niemczech Zachodnich w latach 50. i 60. XX w. Jednak okazuje się, że już w pierwszych latach odbiegała ona znacznie od ordoliberalnego paradygmatu, co było głownie wynikiem realiów gospodarczych i kompromisów zawieranych z kapitałem, a także reakcją na roszczeniowe postulaty społeczne.
Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Iławie w XIX i I poł. XX w.
Jodkowski, Marek (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)
Kamień węgielny pod nowy obiekt sakralny w Iławie został położony 27 czerwca 1858 r., a jego poświęcenie – 31 maja 1860 r. Iławską placówkę duszpasterską podniesiono do rangi parafii 24 grudnia 1860 r. Dwa lata później erygowano we wspomnianej miejscowości prywatną szkołę katolicką. Dom parafialny wybudowano w latach 1866‒1867. Kościół w stylu modernistycznym wzniesiono w latach 1931‒1933. W 1861 r. mieszkało w Iławie 241 katolików, natomiast w 1879 r. do parafii należało 840 osób. Na początku lat trzydziestych XX w. w parafii mieszkało 2,4 tys. katolików. W 1877 r. kapitał erekcyjny parafii wynosił 4 531,61 marek, natomiast tzw. kapitał proboszczowski – 11 506,30 marek.
Polish Migration to the UK in the ‘New’ European Union, red. Kathy Burrell, Ashgate, Farnham – Burlington 2009, ss. 241.
Romejko, Adam (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)
Polscy duchowni katoliccy w Sejmie Śląskim
Marcoń, Witold (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)
W autonomicznym Sejmie Śląskim pierwszej kadencji w latach 1922‒1929 zasiadało dwóch polskich duchownych katolickich. Byli to ks. Eugeniusz Brzuska i ks. Karol Mathea. W swej działalności politycznej opierali się oni o statut organiczny określający ustrój województwa śląskiego. Odegrali ważną rolę w pracach legislacyjnych, a także jako działacze polityczni, społeczni i duszpasterze.
Polska polityka morska za panowania ostatnich dwóch Jagiellonów i jej pokłosie
Piwnicki, Grzegorz; Klein, Adam (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)
Morze Bałtyckie stanowiło ważny punkt na mapie państwa polskiego, stąd też zmagania o dostęp do niego ukształtowały myśl morską już u jego zarania. Zygmunt Stary jako pierwszy król Polski docenił posiadanie własnej floty wojennej. Politykę morską ojca prowadził Zygmunt August, naczelny admirał polskiej floty wojennej. Po śmierci Zygmunta Augusta strażnikom morskim przewodził starosta pucki pułkownik Ernest Wejher. Panowanie Stefana Batorego nie przyczyniło się do pogłębienia aspiracji morskich Rzeczypospolitej, a panowanie Zygmunta III Wazy oraz panowanie jego synów, Władysława IV i Jana Kazimierza wypełnione były walkami ze Szwecją o stan posiadania nad Bałtykiem. Złoty Wiek był chlubnym epizodem w morskich dziejach Rzeczypospolitej.
Pomiędzy sprywatyzowaną funkcją i publicznym działaniem religii: liberalno-chrześcijański podsystem społeczny Michaela Novaka
Lisak, Marcin (Gdańskie Seminarium Duchowne, 2012)
Michael Novak, amerykański komunitarysta i neokonserwatysta, przedstawia koncepcję chrześcijańskiego liberalizmu, którego wyrazem jest religijna argumentacja na rzecz systemu społecznego nazywanego demokratycznym kapitalizmem. Novak zmierza tym samym do umocnienia publicznego działania religii. Poglądy amerykańskiego katolickiego intelektualisty zostały poddane analizie w świetle dwóch socjologicznych teorii: prywatyzacji religii wedle Niklasa Luhmanna oraz funkcji i działania w ramach religijnej opcji liberalnej i konserwatywnej wedle ujęcia Petera Beyera. W efekcie przeprowadzonej analizy okazuje się, że stanowisko Novaka należy zakwalifikować jako dość fundamentalistyczną religijną opcję konserwatywną, a jego idee religijne stanowią nieudaną próbę legitymizacji demokratycznego kapitalizmu.

Przeglądaj

Przeglądaj Studia Gdańskie, 2012, T. 31 wg Tytuł