Studia Oecumenica, 2001, T. 1

Permanent URI for this collectionhttps://theo-logos.pl/handle/123456789/29826

Browse

Recent Submissions

Now showing 1 - 20 of 26
  • Thumbnail Image
    Item
    Z działalności Instytutu Ekumenizmu i Badań nad Integracją na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Opolskiego w latach 2000-2001
    Porada, Rajmund (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2001)
  • Thumbnail Image
    Item
    Kalendarz ekumeniczny 2000, Lublin 2000; Kalendarz ekumeniczny 2001, Lublin 2001, red. S. J. Żurek, Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN”.
    Kaim, Andrzej (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2001)
  • Thumbnail Image
    Item
  • Thumbnail Image
    Item
    Tecle Vetrali, Dialog a tożsamość franciszkańska, Warszawa-Rzym 2001,189 s. (Jeden jest Pan, 1.1), ISBN 83-905319-2-5.
    Jaskóła, Piotr (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2001)
  • Thumbnail Image
    Item
  • Thumbnail Image
    Item
  • Thumbnail Image
    Item
  • Thumbnail Image
    Item
  • Thumbnail Image
    Item
  • Thumbnail Image
    Item
  • Thumbnail Image
    Item
  • Thumbnail Image
    Item
    Les catholiques et les luthériens en Pologne
    Napiórkowski, Stanisław Celestyn (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2001)
    Tekst posiada wartość historycznego świadectwa i dokumentu posiadającego znaczenie dla historii ekumenizmu. Autor jako uczestnik Komisji Katolicko-Luterańskiej do Dialogu ekumenicznego na forum światowym został poproszony, by na spotkaniu w Liebfrauenbergu w 1976 roku przedstawić relacje katolicko-luterańskie w Polsce. O sytuacji na Węgrzech analogiczne sprawozdanie przygotował luteranin Karoly Haffenscher. Oba teksty zostały włączone do dokumentacji prac Komisji. Charakteryzując działania Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, autor przede wszystkim zreferował „Tezy Polskiego Oddziału Światowej Federacji Luterańskiej” dotyczące stanowiska wobec ekumenizmu rzymsko-katolickiego (opublikowane w 1967 roku, potwierdzone w 1975 roku). Charakteryzując stronę katolicką osobno omówiono wydarzenia na forum ogólnopolskim, osobno na terenie Diecezji katowickiej, gdzie procent luteran jest największy w Polsce. W oparciu o dokument na temat ekumenizmu przygotowany na Synod tej Diecezji wskazano na szereg inicjatyw ekumenicznych świadczących o daleko idącym ekumenicznym zaangażowaniu tego Kościoła z jego Ordynariuszem. W kwestii małżeństw mieszanych Synod tego Kościoła odmówił przyjęcia mniej ekumenicznych ustaleń Konferencji Episkopatu Polski.
  • Thumbnail Image
    Item
    Kirche und nationale Identität in Polen
    Glaeser, Zygfryd (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2001)
    W zaprezentowanym artykule zwrócono uwagę na historyczną tradycję pluralizmu etniczno-narodowościowo-religijnego polskiego społeczeństwa oraz takie wartości jak tolerancja i szacunek wobec inności, które w minionych wiekach kształtowały jego oblicze. Ukazano także krótki rys historyczny dziejów współczesnej ekumenii w Polsce, kierując następnie uwagę na znaczenie ośrodków naukowych dla procesu pojednania ekumenicznego szeroko pojętego. Przedstawiono również konkretne przykłady budowania ekumenicznych relacji między Kościołem rzymskokatolickim w Polsce a Polską Radą Ekumeniczną.
  • Thumbnail Image
    Item
    Wizja przyrody w pismach Lutra i Kalwina i jej wkład w chrześcijańską ekologię
    Kijas, Zdzisław J. (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2001)
    Both Luther and Calvin were mainly interested in the works of Christ and all aspects of His life and death. In the context of Christ, they were also asking about the man and his salvation and place in the world. In this way they were giving superiority to man over things and to God over creation. Both Luther and Calvin were reminding untiringly, that special value of creation is revealed fully in its relation to the Creator. In Him the nature finds fully the roots and the goal of life. Beautiful in itself, it will become even more beautiful at the end of time, when it will reveal in its fullness the greatness of God’s plans in relation to the man and in relation to the nature. Therefore, man cannot treat the nature in an utilitarian way using it egotistically for purely earthly goals. The theocentrism of the man does not exclude the nature, with which he is tightly connected. Being the work of God’s omnipotence, nature is already rejoicing in His beauty, harmony and complementing its diversity. The fullness of this beauty will be reached at the end of times, when God will become „all for everyone” The nature is the environment of man’s life, but this is not the only place to seek out its uniqueness. Its dignity is hidden in itself, its origin to God and love, in which God created it and sustains in existence. Calvin encouraged therefore, to not pass-by the beauty of creation, but to stop and admire its richness. His words have invariable value: „When we contemplate in the whole creation, as in a mirror, all the treasures of His wisdom, justice, goodness and might” – he wrote – ,,we shouldn’t run through them, as we would say, with a mere glance, but we should linger over them, and reflect seriously and faithfully, and constantly remember them”
  • Thumbnail Image
    Item
    Kościół i apostolskość Kościoła w nauczaniu Marcina Lutra
    Porada, Rajmund (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2001)
  • Thumbnail Image
    Item
    Die Katholische Syro-Malankarische Kirche
    Madey, Johannes (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2001)
    Syro-Malankarski Kościół Katolicki, który od roku 1930 trwa w komunii z Rzymem i jest najmłodszym Kościołem katolickim tradycji wschodniej, posiada status Kościoła metropolitalnego. Jest to typ Kościoła, który nie posiada pełnej postaci Kościoła sui iuris. Według rozumienia tradycji wschodniej metropolita jest wprawdzie głową Kościoła lokalnego, ale nie „ojcem i głową” (pater et caput) Kościoła sui iuris. Zgodnie z orzeczeniem Kodeksu Kanonów Kościołów Wschodnich metropolita nie stoi na czele synodu, lecz razem z innymi biskupami tworzy radę hierarchów, której przewodniczy. Rada hierarchów jest zależna od Stolicy Apostolskiej, a sam metropolita i inni biskupi jego Kościoła muszą być mianowani przez papieża. Mając na uwadze powyższe informacje Autor artykułu pragnie znaleźć odpowiedź na pytanie, czy powyższy status Kościoła syro-malankarskiego odpowiada regułom i normom kanonicznej tradycji Kościołów wschodnich. Przedstawiając powstanie Syro-Malankarskiego Kościoła Katolickiego, Autor zwrócił uwagę, że do XVII w. był on częścią składową niepodzielonego apostolskiego Kościoła Chrześcijan św. Tomasza. Pod wpływem intensywnej latynizacji, prowadzonej przez portugalskie władze kolonialne, w roku 1653 doszło do podziału wśród potomków Chrześcijan św. Tomasza. W ciągu XVIII w. wśród indyjskich chrześcijan, podzielonych na różne jurysdykcje i wzajemnie rywalizujących ze sobą, podejmowano kilka prób nawiązania kontaktów z Rzymem, jednak bez rezultatu. W 1926 r. grupa pięciu biskupów Syro-Malankarskiego Kościoła Ortodoksyjnego desygnowała Mar Iwaniosa do rozpoczęcia negocjacji z Rzymem. Jako warunek zjednoczenia biskupi ci stawiali zachowanie rytu antiocheńskiego oraz pozostawienie biskupów na ich stolicach. Rzym wyraził zgodę, wymagając od biskupów złożenia katolickiego wyznania wiary i uznania prymatu biskupa Rzymu. 20 IX 1930 r. do unii z Rzymem przystąpił jednak tylko Mar Iwanios i jego sufragan Mar Teofilos. Nieco później uczynili to także inni biskupi, a ruch unionistyczny rozwijał się bardzo dynamicznie. Obecnie Kościół ten ma strukturę metropolitalną. Dzieli się na eparchie, które obejmują terytorium stanu Kerala. Oprócz tego na pozostałych terenach terytorium indyjskiego oraz na emigracji w Europie i Ameryce Północnej istnieją centra misyjne lub centra duszpasterskie Zdaniem Autora artykułu, struktura hierarchiczna Kościoła syro-malankarskiego wykazuje poważne niedomogi. Zwłaszcza dotyczy to zakresu władzy metropolity, który nie posiada uprawnień do kierowania Kościołem sui iuris. Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich przewiduje taką sytuację, w której zwierzchnik Kościoła nie posiada tytułu patriarchy, a mimo to przewodniczy całemu lokalnemu Kościołowi sui iuris. Nosi wówczas tytuł „arcybiskupa większego” (katolikosa). Według Autora takie rozwiązanie winno znaleźć zastosowanie w przypadku Kościoła syromalankarskiego. Za takim rozwiązaniem przytacza zresztą kilka znaczących argumentów: dotychczasowa praktyka Stolicy Apostolskiej, dynamiczny rozwój tego Kościoła, liczba duchownych, a także kandydatów do stanu duchownego. Wprawdzie wysuwa się nieraz kontrargumenty dla proponowanego rozwiązania, jak konieczność istnienia w obrębie danego Kościoła kilku metropolii, ale nie znajduje to uzasadnienia w żadnym prawodawstwie kościelnym. Jakie znaczenie miałoby mianowanie dla Kościoła syro-malankarskiego arcybiskupa większego (katolikosa)? Zdaniem Autora poprzez ten akt Stolica Apostolska uznałaby, że Syro-Malankarski Kościół Katolicki jest w pełni Kościołem sui iuris, Kościołem patriarchalnym, chociaż bez tytułu patriarchy. Podniesienie metropolity do rangi arcybiskupa większego (katolikosa) sprawiłoby przekształcenie dotychczasowej rady hierarchów we właściwy synod. To z kolei bardziej odpowiadałoby wschodniej, to jest synodalnej, a nie monarchicznej, formie zarządzania Kościołem. Autor wyraził przekonanie, że podniesienie Syro-Malankarskiego Kościoła Katolickiego do rangi Kościoła arcybiskupiego/ patriarchalnego (sui iuris) spowodowałoby wzrost uznania ze strony niekatolików, a także wzmocniłoby jego pastoralny i ekumeniczny dynamizm.
  • Thumbnail Image
    Item
    Ecumenism in India
    Chediath, Geevarghese (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2001)
    Według starożytnej tradycji chrześcijaństwo przywędrowało do Indii wraz ze św. Tomaszem Apostołem. Pierwotny Kościół, założony przez niego, zawsze pozostawał w kanonicznej komunii z Rzymem. W wyniku różnych, nieraz bardzo skomplikowanych wydarzeń historycznych, pośród potomków Chrześcijan św. Tomasza wykształciło się szereg różnych Kościołów: 1. Syro-Malabarski Kościół katolicki, 2. Jakobicko-Syryjski Kościół Ortodoksyjny, 3. Syro-Malankarski Kościół Ortodoksyjny, 4. Syryjski Kościół Martomicki, 5. Syro-Malankarski Kościół Katolicki. Ponadto istnieją jeszcze inne, mniejsze grupy, niezależne od wymienionych Kościołów: Kościół Tożjur (Thozhiyur Church) – niezależny Kościół Syryjski, liczący ok. 5 tys. wiernych; Chaldejski Syryjski Kościół Wschodu, liczący ok. 15 tys. wiernych; Ewangeliczny Kościół Mar Thoma – oddzielony od Syryjskiego Kościoła Martomickiego, liczący ok. 25 tys. wiernych; Kościół Indii Południowych. Przedstawiając relacje wyznaniowe na terenie Indii Autor skupił się zwłaszcza na ukazaniu historii i poczynań Syro-Malankarskiego Kościoła Katolickiego. Kościół ten powstał dopiero w 1930 r., kiedy to papież Pius XI odpowiadając na dążenia zjednoczeniowe chrześcijan syro-malankarskich zaakceptował ich wspólnotę jako odrębny Kościół, trwający w unii z Rzymem, a ortodoksyjny metropolita Mar Iwanios wraz z kilkoma innymi biskupami uznali papieża jako następcę św. Piotra w Rzymie i wyrazili wolę przystąpienia do pełnej wspólnoty kanonicznej z Kościołem Rzymskokatolickim. Rozwijający się od XVIII wieku ruch zjednoczeniowy w łonie Syro-Malankarskiego Kościoła Ortodoksyjnego, który zaowocował powstaniem Syro-Malankarskiego Kościoła Katolickiego, nazwano ruchem unionistycznym. Autor wskazał na charakterystyczne cechy tego ruchu: jest to jedyne przedsięwzięcie o charakterze ekumenicznym w XX wieku, które zakończyło się pełnym zjednoczeniem Kościoła partykularnego z Kościołem Rzymskokatolickim; inicjatywa pełnej komunii zrodziła się wewnątrz wspólnoty Chrześcijan św. Tomasza, nie była zaś owocem zewnętrznych nacisków; sprawdziło się przekonanie Mar Iwaniosa, że tylko jedność z następcą św. Piotra w Rzymie przyniesie Kościołowi Malankarskiemu trwały pokój i rozwój; unia z 1930 r. była poprzedzona duchową odnową w Kościele Ortodoksyjnym; odnowa ta była wyrazem przekonania, że unia z Kościołem Rzymskim, a zatem z całym Kościołem Katolickim, jest wielkim darem dla potomków Chrześcijan św. Tomasza i oznacza powrót do starożytnej tradycji. W obliczu wielkich zadań misyjnych, przed jakimi stają chrześcijanie w wieloreligijnym społeczeństwie indyjskim, Autor wskazał na niedostatki chrześcijańskiego świadectwa, związane zwłaszcza z sytuacją ekumeniczną. Mimo, historycznie rzecz ujmując, niewątpliwych sukcesów na drodze zjednoczeniowych wysiłków, ekumenizm w Indii przeżywa również swoje trudności. Znaczącym obciążeniem jest na przykład trwający wewnątrz Syro-Malankarskiego Kościoła Ortodoksyjnego konflikt pomiędzy stronnictwem, które opowiada się za autokefalią i za odnowieniem urzędu katolikosa a stronnictwem pozostającym w jurysdykcji patriarchy syryjsko-ortodoksyjnego. Dla podkreślenia swej odrębności Kościół podlegający jurysdykcji patriarchy syryjskoortodoksyjnego nosi nazwę Malankarski Jakobicko-Syryjski Kościół Ortodoksyjny. Jedyną przyczyną trwania podziału jest kwestia jurysdykcji i autorytetu w Kościele, bowiem obie grupy zachowują w liturgii ten sam ryt antiocheński i wyznają tę samą wiarę. Wyrażając nadzieję na osiągnięcie pełnej komunii kościelnej przez potomków Chrześcijan św. Tomasza, Autor jest przekonany, że komunia ta winna polegać na uznaniu autorytetu apostolskiego Kościoła. Winna to być komunia Kościołów, które, zachowując swe własne tradycje liturgiczne, duchowe, kanoniczne i teologiczne, będą zjednoczone we wspólnej wierze, życiu sakramentalnym i uznaniu wspólnego autorytetu władzy apostolskiej.
  • Thumbnail Image
    Item
    Człowiek jako byt społeczny. Zarys relacyjnej antropologii Christosa Yannarasa
    Małecki, Roman (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2001)
    The mystery of human being has been always attracting attention of theologians, philosophers and thinkers. Christian theology, especially anthropology developing over last centuries, contributed a lot to the better understanding of what does mean to be a human being. We are aware today how dangerous might be any form of so-called „reductionistic” visions of man. Present day anthropology underlines very strongly that it is not possible to reduce man to one particular feature or aspect. Even Christian anthropology itself finds many different ways of describing the richness of the mystery of human being. Among some ways that are trying to look upon man from different angle, however without betraying biblical tradition, modern orthodox Greek anthropology is one of example worth to be examined closer. Author of the above article is trying to familiarise Polish theology with the main anthropological ideas of Christos Yannaras, one of the most popular contemporary Greek theologians. After exposing the importance of Christian anthropology in combating any „reductionistic” visions of man, the main Yannaras’ biographical details are given. In the third part of the article, the essential anthropological ideas are shown. Apophatic and relational way looking upon man created on the God’s image and likeness are the points of departure in our Author’s anthropology. In oppositions to the traditional Western anthropology, which in the accordance with Boetius’ insights seems to be too much centralised on individualism, he points out that it is Trinitology and Christology which should determine the ways of modern anthropology. God is the communion of living and loving persons. No true life can be found outside the event of communion. If God does exist as not self-centred being and man was created in His image, it means that true life is not reconcilable with any kind of individualism. Therefore, man in order to regain true life after fall has to renounce any sort of self-centred desires. It can be done only if he put his trust in God. The sincere and honest relation with God opens man to look upon himself as a gift to the others and vice-versa. Outside this relation with loving God man falls again in the trap of individualism, which can be seen as one of the main legacies of the original sin and the cancer of our modern society.
  • Thumbnail Image
    Item
    Die Anfänge und das Durchsetzen der Siebenbürgener Kirchenunion sowie die Widerstände gegen sie. Die bis zum Jahr 1761 das Handeln tragenden Institutionen und Personen und ihre hauptsächlichen Motive
    Suttner, Ernst Christoph (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2001)
    Treść artykułu dotyczy relacji kościelnych w Siedmiogrodzie na przełomie XVII i XVIII w. Autor szkicuje w nim kilka znaczących etapów rozwoju, ważnego w kontekście ekumenicznych badań, fenomenu Siedmiogrodzkiej Unii Kościelnej. Jej początki sięgają II poł. XVII w. a dokładniej działalności jezuitów w tym regionie, prowadzonej tu na wyraźne zlecenie Rzymu i Austrii. Po raz pierwszy oficjalnie sprawa Siedmiogrodzkiej Unii stała się tematem rozmów w czasie obrad Generalnego Synodu Kościoła Rumuńskiego, odbytego w Siedmiogrodzie w lutym 1697 r. Akt ten poprzedziły kilkuletnie rozmowy łacińskich zakonników z rumuńską społecznością Siedmiogrodu oraz jej biskupem Teofilem. Przychylne nastawienie do unii z Kościołem łacińskim znalazło potwierdzenie w sporządzonej przez Ojców synodu deklaracji, która de facto stanowiła formalne podwaliny Unii. O tym mówi pierwszy rozdział artykułu. W drugim rozdziale autor nakreślił złożoną sytuację oczekiwań i obaw obecnych w tej prowincji wyznań, głównie ich hierarchów, a także często sprzecznych, interesów władz kościelnych i lokalnych sił polityczno-społecznych prowincji siedmiogrodzkiej. Główny ciężar działań zmierzających do jej stabilizacji spoczął na następcy Teofila, biskupie Atanasie. Rozwój wydarzeń dojrzał do zawarcia Unii (we Wiedniu). Po stronie Kościoła łacińskiego władnym dopełnić tego ostatniego aktu był ówczesny prymas Węgier Leopold Karl, Kardynał von Kollonitz. Zawarciu Unii towarzyszyły jednak wydarzenia, które spowodowały ogromne reperkusje w rumuńskich wspólnotach kościelnych i rzutowały na stosunki z innymi wspólnotami wyznaniowymi. Kardynał Kollonitz, poddając w wątpliwość eklezjalną godność rumuńskiego Kościoła w Siedmiogrodzie, zarządził konieczność ponownych święceń sub conditione biskupa Atanasie. Z zamiarem wprowadzenia Atanasie quam primum na urząd biskupa diecezji siedmiogrodzkiej, nie czekając na odpowiedź Congregatio de Propaganda Fide, udzielił ich 25 marca 1701 r. Decyzja ta spotęgowała na długie lata trudności w funkcjonowaniu Unii. Wydarzenia te są treścią trzeciego i czwartego rozdziału artykułu. O umocnieniu i stabilizacji Siedmiogrodzkiej Unii za czasów Inochentie Micu-Klein, trzeciego biskupa Kościoła unijnego, traktuje rozdział piąty artykułu. Micu-Klein zapisał się w historii Siedmiogrodu jako zdecydowany zwolennik Unii oraz niestrudzony działacz na rzecz emancypacji społeczności rumuńskiej tej prowincji. Jego bezkompromisowa postawa w tym względzie pozyskała mu wielu wrogów nie tylko wśród lokalnych stanów siedmiogrodzkich, lecz także w szeregach wiedeńskiego rządu. Utrzymujące się napięcia zmusiły go do opuszczenia Blaj, stolicy biskupiej, i ucieczki do Rzymu, a w 1751 r. do rezygnacji z urzędu. Kwestię teologiczno-kościelnych sporów o Unię spotęgował bardzo aktualny w tym czasie przełom myśli eklezjologicznej, podkreślający rolę i znaczenie urzędu następcy Piotra. Narastające z tego powodu problemy i niepokoje spowodowały za przyzwoleniem Marii Teresy możliwość ustanowienia dla nieprzychylnych Unii przedstawicieli rumuńskiej społeczności Siedmiogrodu własnego biskupa prawosławnego. Jako pierwszy urząd ten objął Dionisie Novacovici w 1761 r. O tym traktuje ostatnia, szósta część artykułu.
  • Thumbnail Image
    Item
    Chrześcijańskie przesłanie krzyża w obliczu Auschwitz
    Deselaers, Manfred (Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2001)